Volledige werken. Deel 9. Brieven en dokumenten uit de jaren 1846-1857
(1956)– Multatuli–
Auteursrechtelijk beschermd[maart 1856
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. Dubbel foliovel, geheel beschreven; iedere bladzijde in twee kolommen; de eerste, tweede en derde bladzijde in potlood, op de vierde een tiental regels in inkt. Bij de telling aan het eind bedenke men dat een zilveren gulden voor 120 koperen duiten gold.Eerste bladzijde.Opkoopen van rijst, Josef
Alg: Verslag 1852 ‘Inwendige staat van rust en tevredenheid’ Neiging tot onrust. Oorzaken zijn: 1o fanatisme 2o opwekking der herinnering aan vorige onafhankelijkheid onder de Sultans. 3o haat tegen sommige personen van 't bestuur. 4 Gevoel van eigenwaarde misschien gevoed door personeel grondbezit. 5 Onverdraagzaamheid omtrent nieuwe begrippen. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 536]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Het is te veronderstellen dat ‘het vooruitzigt mag worden gevoed dat de optredende bevolking al meer en meer zal leeren kennen en op prijs stellen de voordeelen en weldaden haar geschonken onder het Gouvs bestuur, met dit gevolg dat zij aan hetzelve gehecht een waarborg zal geven voor het niet meer aankweeken van opstanden en onlusten als werden bewerkt en ondervonden zoolang er nog onzekerheid of twijfel bleef bestaan ten aanzien der bedoelingen van het Gouvts bestuur’ Ergo! DD
‘Voor het grootste gedeelte is deze bevolking verspreid in gelukkige en rijke bebouwde landstreken alwaar de ruime opbrengsten van den landbouw hunnen welvaart volkomen blijven waarborgen. De toenemende behoeften en zucht tot weelde onder de bevolking is het gevolg van deze gesteldheid van zaken en brengt te weeg dat bedrijvig- en werkzaamheid al meer en meer toeneemt.’ voor Lebak onwaar DD
Policie ‘Krachtige handhaving’ bis ‘Het vereenigen der bevolking in geregelde Kampongs werkt zoo mooi’!
Marktplaatsen. ‘Allerwege worden die passers druk bezocht en overal op dezelve wordt bedrijvigheid waargenomen’ Leugens, er is te RB dikwijls geen kip te krijgen DD
Op betaling aangedrongen van de negorijpaarden dat zou goed zijn DD
Inspectiereizen. Betreurd dat de resident niet dikwijls reizen en inspecteren kan - Juist! Dus moet hij vertrouwen wat de AR zegt. DD.
Aan ondergeschikten mij niet intiem of fideel openbaren. Ze zijn het niet waard, en het bederft de discipline.
verschillende Individuen gaauw - als ik later - mislukking verpl. dood. bovendien waarom zal men | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 537]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tweede bladzijdezal men over 1001 dag rapporteren en niet over 1000 dagen? 3. meêknoeijen 4. onderhands resident. Zie ondervinding.
De resident was boeman. Hij moest gebruikt worden en officieel.
Verslag Veeteelt. ‘Deze is in Bantam op geene noemenswaardige hoogte gekomen!’ Waarom niet? De uitvoer is verboden. Eten doen ze niet dikwijls. Stelen. DD.
‘Personen die zich op de veefokkerijen toeleggen worden niet gevonden.’ Natuurlijk, men vertrouwt het bestuur niet.
Waarom is ieder die verkeerdheden aanwijst een vijand? Waarom beschouwt ieder het Gouvt als zijn vijand.
‘Ondersch. bedrijven en takken van nijverheid. ‘Deze blijven voor alsnog in Bantam op een lage trap.’ en voorts: ambachtslieden weinig -
‘De opbrengsten (aan de geestelijkheid) zijn bij eene zoo welgestelde bevolking als die van Bantam zeker zoo belangrijk dat de Geestelijkheid daarin ruime middelen vindt om een lui en onbekommerd bestaan te hebben.
Maar toch ook het ondervinden en gewoon zijn daarvan geeft de waarborg dat de priesterstand zijn belang ten naauwste verbonden blijft aan het welvaren van de bevolking en dus ook niet minder aan het behoud van rust en tevredenheid onder dezelve.’ fraai principe van bestuur. DD
‘Het vooruitzigt van eenmaal de bedevaart volbragt hebbende bij terugkomst in Bantam een vadsig leven te kunnen slijten mag wel als hoofdoorzaak worden aangemerkt’ -: (Mekka)
Verslag van Bensen
‘Armoede en bedelarij bestaat niet bij de te wel gestelde bevolking van Bantam’ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 538]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bedelaars zijn verminkten &c
Ook van deze bedelaars behoorden echter geene voorbeelden te worden gezien omdat de voorschriften van den Koran slechts behoeven te worden nageleefd ten einde door middel van de geestelijkheid te laten voorzien in het onderhoud van zulke ongelukkigen. De Koran toch &c En wanneer derhalve maar de hand wordt gehouden aan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Derde bladzijdeaan dit bij den inlander geëerbiedigde voorschrift, dan zal &c - fraai
Policie en Justitie ‘Die (straffen) welke policionair werden afgedaan zijn geweest voor het meerendeel ter arbeidstelling aan de publieke werken voor korter en langer tijd maar tot niet meer dan 3 m. De straf van rottingslagen wordt maar in enkele zwaardere misdrijven opgelegd en blokarrest is in het geheel niet meer als straf opgelegd’
Nd. Doctors!
Landrenten f567.134
De landrente moet noodwendig stijgen, en als bewijs opgegeven dat 1852 = is aan 1851.
fraaije beschouwing der wijze van aanslag.
De mededinging bij de verpachtingen is maar zeer gering omdat er nog slechts weinige vermogende Chinezen ingezetenen in de residentie zijn en omdat gegoede ingezetenen van Batavia zich niet ligt wagen aan het doen van ondernemingen in de residentie Bantam.’
Waarom toch, als die Residentie zoo welvarend is?
Weinig toezigt op Smokkelhandel. Doch het smokkelen bedraagt toch niet veel omdat er te weinig speculanten worden gevonden die hunne Kapitalen hiervoor zouden overhebben. Dus bepaalt zich die smokkelhandel slechts tot kleinigheden. (in die welvarende residentie DD | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 539]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zout debiet 1000 Koij. dus 100 minder dan 51 (door slechte vischvangst).  NB. Geen melding van garem glap
Geen buitengewone spillage ‘En daarentegen zijn op de Koffij bij de Pakhuizen overbevindingen erlangd zoowel in de algemeene of strandpakhuizen als in die in de binnenlanden, van | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vierde bladzijdewelke voordeelige uitkomsten immer inname bij de pakhuis boeken wordt gedaan.
‘Bevolking van Bantam van oudsher oproerig en onrustig.’ Dus onder het knevelen oproerig. Probeer dan nu anders.
DD. Opstand uit knevelarij en moord uit vrouwezaken.
Tracht weinig te spreken, - vooral over een onderwerp dat U vervult. (Zelfs à la vTh.)Ga naar voetnoot*
extract missive Controleur aan AR. Lebak 30 Junij 1851 No. 6.
Missive rest. 20 augustus 1851. No. 1213. Besluit G.G. 11 aug No 1
Gouvt Besluit 1 Septr 1851 No 12
gouvt besl. 26 Octob. 1851 No 11 apostil Rest B. 3 novr 1569a | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 540]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
alle uitgaven voor Gouvt gebouwen ten laste van den lande, uitdrukkelijk verboden iets door de bevolking voor niet te laten leveren.
Rest Bantam 27 Novr No 1718
Neiging om knevelarijen te toetoepen In 1851 had Kaltoem hoofd van Kontjang Kaalon op ‘onregtmatige’ wijze van de bevolking afgevorderd geld en goed ad f387½ Sp: mat. Hij beloofde die in 25 dagen te restitueren. De resident gelastte bij monde dien man uit de gevangenis te ontslaan zoodra hij dat geld zoude hebben gerestitueerd. Zie missive AR Lebak 18 Novr 1851 No 164, en de in het brievenboek daarop door den Ass Rt gestelde Nota
Daarom blijkt er zoo weinig van knevelarij in de archieven. Alles werd geschipperd. DD
Reis- en verblijfkosten getuigen. Missive Rest Bantam 22 Januarij 1852 112.
Waar zijn prijzen bepaald voor negorij paarden buiten dienst | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. Dubbel foliovel, geheel in twee kolommen met potlood beschreven.Eerste bladzijdeZout Kleine maat extract aant: Rest Bantam 19 april 1852
Werving. Kabinetsbrief 9 april 1852 No 61 - besluit 9 april 15. Afz: Serang 20 April 509.
Madja - afstand elf paal van Tjikandie, slecht befaamd.
Brief Controleur 21 april 1852 No. 25 ‘doordien bijna alle Chinezen zich in eenen armoedigen toestand bevinden’ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 541]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Letten op de aankomst van personen
Accuratesse H.G. Hof
Missive 14 Mei 1852 1152/1563
Cijfers nagaan uit staten.
Regeling Landrenten Bantam 19 Mei 1852
Heerendiensten Dir. Kultures 9 Junij 1704/17 resB 14 Junij 805
dorpshoofden. Meerderheid van stemmen.
Regeling port brieven RB 26 Junij 1852. regeling Landrenten 10 Julij 1852 RB.
Reglement prostitutie besluit 15 Julij 1852 1.
Gedrag van gepensioneerde militairen G.O. 15 Julij 1852 nr 1983
Nederland & Indië weldadigheid
Landrenten RB. 2 Sept 1852
wagen Regent. Omg: regent 23 Sept 1852 nr 150
Werving Missive Alg: Secr 11 nov '52-3037 26 nov '52-3202 Arie Sebah RB 20 Dec 1852
Moet een ambtenaar die ter goeder trouw iets rapporteert daarvoor bewijzen leveren sub poene van laster.
Knevelarij van een Loerah Miss. AR Lebak 14 Junij 1852 No 104.
Residenten meestal 2 jaar
Inl: posterij Missive dir. prod. 10 Januarij 1853 no 184 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tweede bladzijdeGrondeigendom / Domein / besluit GG 22 Januarij 1853 nr 9
Gearr: modellen van overwijzing naar den LR - R v. O &c H G R H. 20 Januarij 1853 No. 1.
Verzoeken en andere stukken aan het Gouvt. Miss: Alg. Sec 11 febr 1853 No. 402 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 542]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Intr: 5% verhooging der L.R. - verhooging van den aanslag. besl. G.G. 24 Januarij 1853 no 3
Miss. Kult. 10 febr. 1853 514/15
Werving. Alg. Sec. 13 Maart 654 Besluit G.G. 13 Maart 1
Prijs van Koffij 1853 Besluit G.G. 13 Maart 1853 - 5.
Proc. Verbaal Kasopname DG. v. fin. 26 feb: 1853 1473.
Benoeming dessahoofden 28 febr: 1853 R. v Bantam.
Mooije organisatie. Dronken serjant Kommt. Miss: Mil. Kommt. 2 April 1853 No. 59
Model voorstel(?) Staat inl: hoofden. Miss. RB. 13 April 1853 No 714.
Wenken en voorschriften Kultuurverslag Circ. Kult. 15 april 1852 No. 1179/12
Ontwerp bepalingen op het reizen van vreemde Oosterlingen. Cir: Alg. Sec. 21 febr. 1853 No 486
Waar wordt te RB arak geschonken
Cassave in Suriname, bundel 1 Semr. 1853
Werving van pandelingen voor Banda besl. GG. 17 July 1853 - 4.
Afgifte van Passen voor Mekka. Zie missive 6 Septr 1853 No 1717
de beste voorschriften van het Gouvt voor zoo ver daarmede niet verbonden is | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Derde bladzijdeeene periodieke controle bijv: door het inzenden van Staten &c, blijven onuitgevoerd. bijv: besl. 17 Septr 1853 - 7.
Aan de kleêren komen
Vooruitgang Landrente! Missive R v B. 29 Sept 1853 No 1842.
Institutie raad agama | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 543]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vorm en inhoud van Jaarl: verslagen Kabinet 26 Sept 1853 - 216.
Model metselsteenen. Miss: Mil. Kommt 7 Novr 1853 No 21
Vooruitgang LR. R. Bant. 28 Novr 1853
Grootte der erven van Res & AR - Bewerking door gecondemneerden
Cijfer opsporen der Landrenten zoo vroeg mogelijk met basis van aanslag
tijgers en slangen. noodzakelijkheid tot schoonhouden van de negorij.
Miss. AR Lebak 16 febr 1853 No 35-36-37-38
Wat heeft de bevolking genoten in een jaar?
armoedige bevolking. Miss. AR v Leb: 2 Julij 1853 No 121.
Heel dikwijls worden waarheden verzwegen omdat ze algemeen zijn en om te ontwijken de aanmerking: dat is geen nieuws, dat is overal zóó.
Zuider strand zout. clandestien en armoede! Missive AR Lebak 17 Decr 1853 No 290
Opiumpacht Circul: alg. Secr. 18 Decr 1853
bouw van huizen voor mindere hoofden - duurte rijst - &c Miss. R. v B - 17 Januarij 1854 No. 137.
Conduite Ond: Coll. Bantam 17 Januarij 1853 - 136.
Grootte van Kontroleurs woningen. besl. GG. 11 Januarij 1854 - 8
Titel van Ario, Harjo &c besl. GG. 18 Januarij 1854 - 2
Overschrijding van materialen te dekken door overhouden van geld. Chef Op: werken 19 Januarij 1854 No 86/132. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vierde bladzijdeKostgeld aan gevangenen. R. Bantam 31 Januarij & 15 febr. 1854.
Kaneelmaat 1.04 N. Ellen.
Opname padie gewas. Res 11 februarij 1854 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 544]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
roempoet bengala Miss. Contr: Kloprugge 21 febr. 1854 Nr. 15 & 17.
Regents paarden posterij. R v. Bant. 22 febr 343 & 25 febr.
Tegengaan van Karbo diefstal. Kult. 28 febr. 1854 - 665/16
Demangs van Par. Koedjang en van Lebak. Resident 22 Maart 1854.
Beschouwingen over de verpligting omtrent verminkte arbeiders bij particulieren. Proc. Genl 17 Januarij 1854 116/23
Aanstelling van dessahoofden. 29 Maart 1854 R. Bantam.
Aarden wal om een Karbo Kraal. Rest 1 April 1854.
bedelarij armoede, Padie Djakat aan de geestelijkheid 1 Maart 1854. Bantam 1 Maart 1854.
Steenbakken, Heerediensten &c Bantam 24 April 1854.
Omslagtigheid der regtspleging. besl. GG 23 Julij 1854 No 5.
Onkosten reis GG. Bantam 13 Aug 54 - 1428
Overname Steenbakkerij door den Mil. Komm Mil. Komm 2 Aug. 48 (1854)
bep: op verkoop van buffels. Kult: 30 Aug. 1854 No. 3336/16
Jus standi in Judicio
Kaneelmaat. Res. 15 Decr 1854.
Vooruitgang van Landrenten! res. 26 Decr 1854.
Heerendienst, - armoede gebrek - Lebak 6 Januarij 1854 - 4.
Verkoop van buffels Lebak 7 Maart 1854 - 72. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 545]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3. Dubbel foliovel, geheel beschreven, in twee kolommen, blz. 1 en 2 in potlood, blz. 3 deels in inkt, deels in potlood, blz. 4 geheel in inkt. Bovenaan de achtste kolom staan enkele, blijkbaar iets eerder geschreven aantekeningen, waardoor de tekst van kolom 7 eerst middenin kolom 8 verder gaat. Het eind van kolom 8 gaat over naar het volgende vel.Eerste bladzijdeWantrouwen op de hoofden. Lebak 22 april 1854 - 102.
Voor steenbakken moeten vaste betaalde menschen zijn, want als ze telkens verwisseld worden zijn de steenen slecht Lebak 7 Junij 1854 - 125.
Te Tjiriengin wordt meer dan hier gestolen. &c. Coll.
Gevangenis 4 a 5 dt. pr koelie
kaneel naar Serang onbetaald. dit wist WiggersGa naar voetnoot*
300 man van Pandeglang naar Bantam onbetaald snachts dóór te Serang. dit wist Wiggers.
Oproer in 185.. De ware oorzaken zijn niet opgegeven.
moeten de menschen eerst oproer maken voor er regt wordt gedaan - en wordt dan de geleden schade vergoed met lood en staal en brand?
Als een ondergeschikt ambtenaar dreigt heeft dit niet den minsten invloed als hij weet dat die dreiging door hooger autoriteit zal onuitgevoerd blijven. De lamheid der chefs is de steun der knevelarij. Men rekent er op dat een resident die meer te verliezen dan te winnen heeft, die gewoonlijk zegt après moi le déluge, dat is nadat ik veilig zal wezen in de behoudsarke van mijn pensioen, gewoonlijk niet van soessah houdt. De maarschalksstaf van de residenten is eene pest. Zou ik nu op het laatst mijner carrière nog soessah maken? - Laat de bôel maar marcheren - mijn tijd zal het wel uithouden, - als de staten en soerats en de verslagen (Ja, de verslagen!) maar op zijn tijd ingezonden worden, - als men mij maar niet aan het lijf komt. Ik moet hier triviaal zijn om waar te wezen
De waarheid is dikwijls triviaal, even als genees- en heelkunde vies.
Aantooning dat er is methode in mijn excentriciteit 1842-1856.
Moet ik verschooning vragen voor vuur, - wanneer zal men mij verschooning vragen voor laauwheid? | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 546]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ik sta alleen tegen velen, mijn stem zou verdoofd worden als ik niet harder riep (i.e. heviger schreef) dan anderen. Dat ik ook Kommies kan zijn heb ik getoond. Wat zou het baten flaauw te zwemmen. Men zwemme met den stroom, of niet dan krachtig er tegen. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tweede bladzijdeMen doet onderzoek naar steenkolen, gambier, papier, stof, houtsoorten, - men vraagt nooit naar een mensch?
Hoe, men kan geene soldaten krijgen zonder schandelijke verleiding en zoo dikwijls bieden moeders hunne kinderen aan voor een weinig rijst? -
de positie van den Inl: soldaat is goed. Er is geene wreedheid in hem te dwingen beter te leven dan in zijn kampong.
't Zijn niet de geringen die bij vertrek van ambtenaren de venduties opjagen, maar de hoofden.
Circulaire inl: vrouwen. Kabinet 20 Januarij 1855 - 18
Legmatjes. 3 febr. 49
Opvoeding van kinderen in de Chr. Gd. No 66.
Schuld Venduk.: regent aanmaning om op de vendutie te komen.
bescherming van eigendom en tegen afpersingen besl: 14 april 1855 - 6
Iemand die in het begin van zijn bestuur niet tegen misbruiken optrekt, kan zulks later niet doen. 1. Wanneer begint later. Dit wordt dan gedurig uitgesteld 2. Het wordt hoe langer hoe moeijelijker.
3. Men durft niet daar èn de hoofden en het Gouvt zullen zeggen: waarom niet eerder 4. Zeldzaam is er een geval dat aanleiding geeft. Gewoonlijk is het eene aaneenschakeling van kleinigheden (Conduite Staat) 5. De ambtenaar raakt door duur van tijd gewoonlijk in connexies die hem lust, magt en zedelijke bevoegdheid benemen. 6. Als hij er een tijdje geweest is, ziet hij naar bevordering of verbetering uit, en denkt die soesah voor zijn opvolger te laten. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 547]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
7. Bovendien een nieuweling ziet beter en meer, hij is aan den eigenaardigen sleur die iedere Residentie bezit, nog niet gewoon.
Geldzakken
Inspectieverslag van Carolus 7 Junij 1855 - 200.
Afpersingen No 263. 279. 299. 314. 321.
Wali Kambing - bedwelmend middel om tijgers te vangen. Javabode 25 Julij 1855. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Derde bladzijdeaardbeving te Ternate. Brand te Banda f 200 a 250/m Zeeroovers te Ternate. Inschrijving besluit G.G. 30 aug. 1855 - 1. Voor aardbeving soit voor brand soit maar publieke liefdadigheid interoepen om de menschen schadeloos te stellen voor roof! Dat is erg. En hoe worden die ongelukkigen schadeloos gesteld voor gestolen man, vrouw, kind?!!!! Holl: vlag!
rapport buffels en paarden No. 360.
Proef instructie Kontroleurs. 1855.
Djati aanplant 476
timmerman Kemits voor zijne sawah's
Klager over een Demang. 's morgens dood gevonden in den rivier. Niet onderzocht.
Ik had dadelijk na die conferentie het bestuur willen neerleggen, doch ten verzoeke van den resident heb ik dat niet gedaan.
Hulp aan den residentGa naar voetnoot*
Conduite staat 1855 Regent Karta Natta Nagara ‘Heeft eene groote familie die hij voor een groot gedeelte onderhoudt en ondersteunt’ (Ja ten koste der bevolking) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 548]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
‘Verdient bij voortduring het vertrouwen van het Gouvernement hetwelk hij zich heeft waardig gemaakt is algemeen door de hoofden en de bevolking geacht waarop hij eenen vaderlijken invloed weet uitteoefenen, doch is niet geheel vrij te pleiten van kleine willekeurige handelingen dat trouwens het geval met de meeste regenten is, hetgeen voor zooveel mogelijk wel kan worden tegengegaan, echter moeijelijk kan onderzocht worden zonder hunnen invloed bij de bevolking te ondermijnen.’
Radhen Astra Koesoema Djaksa Is voor zijne betrekking bekwaam, doch eenigzins traag in zijne handelingen alhoewel niet zonder dienstijver Hij kan door het bestuur vertrouwd worden. Javaan van geboorte is hij bij de inlandsche hoofden minder gezien, doch door zijn goeden wil om de bevolking tegen willekeurige handelingen harer hoofden te vrijwaren heeft hij haar vertrouwen | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vierde bladzijdeeenigzins gewonnen, en zich daardoor bij eerstgenoemde minder welkom gemaakt.
Maas Nitti Pringa Demang van Waroeng Goenoeng Kan door het bestuur vertrouwd worden. Met eene dochter van den regent van Pandeglang gehuwd, steunt hij veel op deze aanverwantschap en is daarom bij de bevolking wèl gezien, doch minder bij de Inlandsche Hoofden die hem wantrouwen uit louter vrees dat hunne soms verkeerde handelingen aan den dag zouden worden gebragt.
Radhen Wira Koesoema Dit hoofd is ongeschikt voor zijne betrekking, moet aanhoudend over zijne nalatigheid en willekeurige handelingen onderhouden worden, waarvoor hij ongevoelig schijnt te zijn. Het zoude daarom zoowel in het belang van het Gouvernement als van de bevolking wenschelijk zijn dat dit hoofd uit zijne betrekking werd ontslagen. In 1854 is hij aan den Resident wegens nalatigheid opgezonden en door Zedgestr. hierover streng onderhouden en ook weder in dit jaar wegens nalatigheid en wille | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 549]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(Vrees van vH. vergeven te worden. natuurlijk)
het is opmerkelijk dat de Knevelaars (regenten) veel tractement hebben en de tegengangers van 't knevelen (Djaksa's) weinig. Dus de wenk is omkoopen en door de vingers zien.
keurige handelingen, waarvoor hij met 14 dagen arrest op de Passeban van den regent zonder behoud van onderscheidingsteekenen, en de uitkeering van f 12. - aan drie inlanders voor het leed dat hij hun had berokkend is gestraft geworden. (NB. willekeurige handeling. Euphoniae Causa hij had drie inlanders van hun eigendom beroofd
(Hoeveel Doctors op Java. ongeoorl: uitoef. Gen: Kunde!) Venerische kwalen
Zeehoofden 1% addit
Godsdienst. onverschillig
Hij (Par. Koetj.) is slordig lui en onlevend (sic) en alleen daarop uit om zich door ongeoorloofde handelingen ten préjudice der bevolking te bevoordeelen.
Van B/zorg afkomstig en door zijne ongeschiktheid zou hij in het geheel niet bij de hoofden en bevolking | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4. Enkel foliovel, aan één kant, in twee kolommen beschreven, grotendeels met inkt. Aan de keerzijde een staatje omtrent bevolking en eigendom van 1843 tot en met 1855. Voorts enkele becijferingen. De tekst sluit aan bij het einde van het vorige vel.Eerste bladzijdebevolking gezien zijn, ware het niet dat hij met eene dochter van den regent alhier gehuwd is waardoor hij zich onveilbaar (sic) acht.
Brief kettinggangers of werkvolk antwoord resident
De regent liet dadelijk na den dood van Carolus zijne Sawahs bij | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 550]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Rangkasbetoeng bewerken door de bevolking zonder een duit betaling (Collard)
welke datum is Carolus ziek geworden. Waar? hoelaat? Welk uur van den dag?
Soera mangala Agoes, Kliwon Alhoewel niet onbekwaam is hij echter zeer lui en vadzig en moet aanhoudend aangespoord worden waardoor hij voor zijne betrekking minder geschikt is.
Op zijn gedrag valt niets aantemerken dan onverschilligheid en nalatigheid in het behartigen zijner dienstpligten, waarover hij reeds meermalen strengelijk is onderhouden geworden
Uit een ander regentschap geboren heeft hij weinig invloed of vertrouwen bij de bevolking doordien hij met eene dochter van den Patti alhier gehuwd is geeft hem dit eenig ontzag bij de mindere hoofden en bevolking
Abdul Madjied agoes, mantrie van Waroeng Goenoeng Heeft geen goed gedrag daar hij zich dikwijls aan ongeoorloofde handelingen schuldig maakt waarover hij reeds meermalen ten strengste is onderhouden geworden. Als zoon van den Pattie alhier is hij daarom alleen bij de bevolking aangezien; doch verdient volstrekt geen vertrouwen.
Voorts van verschillende mindere beambten: ‘lui en onverschillig, moet dikwijls aangespoord worden,
Verslagen Lebak 1843 bevolking 62052 1844 bevolking 60191
1844 ongebouwde eigendom Z O
Lion op Batavia. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tweede bladzijde
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 551]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
