Volledige werken. Deel 4. Een en ander over Pruisen en Nederland. Causerieën. De maatschappij tot nut van den Javaan. Ideeën, derde bundel

566.

Ik heb steeds opgemerkt dat redenaars die voorgeven hun voordracht te splitsen, zelden woord-houden. Wat my betreft, ik doe het nooit, en verdenk zelfs hen die zich stipt weten te binden aan de aangekondigde verdeling, van zekere pedanterie waarvan de Natuur, die grote tokohoudster (158) niets weten wil. Zy geeft alles door elkaar, en weet steeds middel te vinden om een geheel te vormen, zonder de delen te katalogiseren. Zo vinden wy de geurstof van den Zuidamerikaansen tonkaboon

[p. 327]

in vers gemaaid gras. Zo heb ik kalkstenen gevonden in pas gespleten bamboe. Zo is er metaal - aluminium - in turf, en koper in zeewater. Zo is, in één woord: alles in alles.

Ach, zo zal er ook misschien in het tweede deel van m'n rede tonkaïne uit het eerste zyn, en hier en daar wat aluminium dat in de venen van het slot tehuis behoort...

Om 't even, als wy de stof maar goed verwerken, onverschillig dan waar we haar plaats gaven.