De opkomst van de Nederlandsche Republiek. Deel 11 (herziene vertaling)

[p. 301]

Bijlage (zie bladz. 266).

‘Remonstrantie’
1.	Godt heeft van eeuwigheit besloten de geenen, die door syn genade in Jezus Christus gelooven, die in den selven gelove en gehoorsaemheit des geloofs ten einde toe volherden, te verkiesen ten eeuwigen leven: en daerentegens beslooten d'onbekeerlyken en ongeloovigen te verwerpen ter eeuwiger verdoemenisse.
2.	Dat dien volgens Christus, de Saligmaker der werelt, voor alle en ieder mensch gestorven was, soo dat hy voor alle door syn doodt versoening en vergeving der sonde verworven hadde, nochtans in dier voegen, dat niemant de selve daedelyk genoot dan de geloovigen.
3.	Dat de mensch het saligmakend geloof niet hadt van sich selven noch uit kracht syner vrye wille, maer daer toe Godts genade in Christus van noden hadden.
4.	Dat dese genade was het begin, voortgangh en volbrenging van 's menschen saligmaking, soo dat niemant gelooven noch in 't gelooven volharden kan, sonder deze medewerkende genade: soo dat alle goede daeden de genade Godes in Christus moesten toe geschreven worden: maer wat de maniere van de werking derselve genade aenging, dat die niet onwederstandelyk was.
5.	Dat de waere gelovigen door de goddelyke genade genoegsame kracht hadden om tegen den Satan, de sonde, de werelt en hun eigen vleesch te stryden, en overwinning te verkrygen: maer of de selve niet door nalatigheit van de heilige leere konden afwyken, de goede conscientie verliesen, en de genade verwaerloosen, soude eerst uit de heilige schriftuure nader moeten ondersocht worden, eer sy 't selve met volle versekeringh hunnes gemoedts souden konnen leeren. Dit vijfde artikel werd aldus nader toegelicht: Dat de geenen die eens waarlyk geloofde, evenwel door syn eigen schuldt van Godt kon afwyken en gants en eindelyk het gelove verliezen.

‘Contra-Remonstrantie’
1.	Alsoo in Adam 't gantsche menschelyke geslachte na Godts beeldt geschaepen synde, met Adam in sonde is gevallen, en daer door alsoo verdorven, dat alle menschen in sonden ontfangen en geboren worden, en daer door syn kinderen des toorns van natuuren, doodtliggende in haere

[p. 302]

	sonden, sulks dat sy niet meer vermogens hebben in sich selven, om sich oprechtelyk tot Godt te bekeeren, en in Christum te geloven, dan een doodt mensche vermogen heeft sich selven van den dooden op te wekken, dat Godt uit dese verderffenissen trekt en verlost een seker aantal der menschen, die hy in synen eeuwigen en onveranderlyken raedt uit enkele goedertierenheit, nae 't welbehagen syns willens uitverkoren heeft, om hen door Christum salig te maken, d'andere door syn rechtvaerdig oordeel voorbygaende en laetende in hare sonden liggen.
2.	Dat voor Godts uitverkorene kinderen te houden syn niet alleen de volwassene, die in Christum geloven, en dienvolgens waerdiglyk der Euangelium wandelen, maer ook de kinderen des verbondts, soo lange als sy met 'er daedt niet het tegendeel bewysen, en dat oversulks gelovige ouders, wanneer haere kinderen in haerer kindtsheit sterven, geen oorsaeck hebben te twyfelen van der selver haerer kinderen saeligheit.
3.	Dat Godt in dese syne verkiesing niet heeft gesien op gelove of bekeering syner uitverkoorenen, noch op 't recht gebruik syner gaven, als op oorsaeken der verkiesing: maer dat hy in 't tegendeel in synen eeuwigen en onveranderlyken raedt voorgenoomen en beslooten heeft, den geenen die hy na syn welbehaegen ter saeligheit verkooren heeft, het gelove en volstandigheit in de godtsaeligheit te verleenen, en alsoo saelig te maken.
4.	Dat hy tot dien einde voor eerst hun geschonken en gegeven heeft synen eenighgebooren Soon, dien hy in den doodt des kruisses heeft overgegeven om syne uitverkoorenen saelig te maken, sulks dat, hoewel het lyden Christi, als des eenighgeboorenen en eenwesigen Soons Godts, genoegsaem is tot betaelinge voor aller menschen sonden, nochtans dat selve, volgende den raedt en besluit Godes, alleen in de uitverkoorenen en waere geloovigen syne kracht heeft, tot versoening en vergevinge hunner sonden.
5.	Dat voorts Godt de Heere tot dien selven einde syn heilig Euangelium laet prediken, en dat de heilige Geest uiterlyk door de predikatie des selven Euangeliums, en inwendiglyk door een bysondere genade soo krachtelyk werkt in de herten der uitverkoorenen Godts dat hy haer verstandt verlicht, haeren wille verandert en vernieuwt, wegneemende dat steenen herte, en hun gevende een vleeschen herte; in sulker voegen, dat sy daer door niet alleen maght ontfangen om sich te konnen bekeeren en te konnen geloven, maer ook datelyk en gewilliglyk sich bekeeren en geloven.
6.	Dat de geenen, die Godt soo voorgenomen heeft ter saeligheit te brengen niet alleen eenmael soo verlight, wedergebooren en vernieut worden, om in Christum te geloven en sich tot Godt te bekeeren: maer dat sy door de selve kracht des heiligen Geestes, waer door sy eenmael bekeert syn, sonder eenig hun toedoen, alsoo worden gestadelyk onderhouden, en bewaert, dat, alhoewel hun de swaerigheden des vleeschs aenhangen, soolang sy syn in desen leven, waer door s'een geduurigen stryd hebben

[p. 303]

tusschen den geest en 't vleesch, sulks dat sy ook somtyds uit swakheit in swaere sonden vallen, nochtans de selve Geest, in desen strydt, in hun d'overhandt behoudt, niet toelaetende, dat d'uitverkoorenen Godts door de verdorvenheit des vleesches soo verre den Geest der heiligmaking souden wederstaen, dat de selve by hen 't eenemael soude uitgeblust worden, en dat zy dien volgens 't waere gelove dat hun eenmael is gegeven en den geest der aenneming tot kinderen Godts, die sy eenmael hebben ontfangen, nimmermeer geheel en al, noch ten einde toe, konnen verliesen.

7.

Dat evenwel de waere gelovigen uit dese leere geen oorsaeck neemen sorgelooslyk de boose lusten haeres vleesches te volgen, dewyl het onmoogelyk is, dat de geene, die Christo door een waerachtig gelove ingeplant syn, niet souden voortbrengen vruchten der dankbaerheit, maer in 't tegendeel hoe sy sich meer versekert houden en gevoelen dat Godt in hun werkt beide het willen en het volbrengen na syn welbehagen, hoe sy meer in vreese en beven haere saligheit sullen sien te werken, dewyl zy weten, dat dit het eenig middel is, waerdoor het Gode belieft haer staende te houden, en ter saligheit te brengen: waer toe hy ook in syn woordt gebruikt allerley vermaeningen en dreigementen, niet om haer te doen wanhoopen of te twyffelen van haere saligheit, maar om een kinderlyke vreese in hun te verwekken, door aenmerkingen van de swakheit des vleesches, daer door sy noodtsaekelyk souden moeten vergaen, ten ware dat se de Heere door syne onverdiende genade staende hieldt, welke, d'eenige oorsaeke en grondt is van haere volhardingen, sulks alhoewel hy se in syn woordt vermaent te waeken en te bidden, sy nochtans ook dit, dat sy naemlyk ten stryde bereit syn, Godes hulpe begeeren en in geenen gebreke syn, niet hebben van haer selven, maer alleen van den selven Geest, die se door een bysondere genade daer toe bereidt maekt, en alsoo krachtelyk staende houdt.