Cryptogram

Met een kind op schoot

De lezer heeft intussen waarschijnlijk de indruk gekregen dat ik mijn beide dochters voor voortreffelijk houd. Misschien vergeeft hij het mij wanneer hij aan zijn eigen kinderen denkt. Het ouderschap maakt ons tot specialisten, zodat wij op den duur nog alleen met andere ouders kunnen praten, zoals postzegelverzamelaars zich slechts onder filatelisten thuis voelen. Ook ouders tonen elkaar trots en verheugd misdrukken, zeldzame exemplaren, zegels waaraan een tandje ontbreekt. De voortreffelijkheid van kinderen berust slechts gedeeltelijk op een ouderlijk gezichtsbedrog. Vergeleken met volwassenen zijn kinderen voortreffelijk, maar de strijd die zij met hun ouders voeren, is te ongelijk van krachten. Op een dag zijn zij overwonnen en volwassen. Hun voortreffelijkheid is verbruikt.

Weinig kinderen zijn werkelijk lelijk of volslagen dom. Misschien komt het door zijn kleine afmetingen dat het menselijk lichaam zich in de jeugd van zijn beste kant laat zien. Domheid begint pas wanneer geordende kennis in jeugdige hersenen wordt gepompt. School-

[p. 76]

kennis ontneemt aan kinderen de vrijheid om rond te tasten en vergissingen te begaan, waardoor soms waarheden worden ontdekt. Adrienne heeft zoveel misplaatst ontzag voor mijn vrouw, Alissa en mij, dat zij bang is iets te zeggen dat door ons voor dom wordt gehouden. Zij heeft het betreurenswaardige verlangen zich als een redelijk wezen te gedragen en slechts uitspraken te doen die de toets van een belachelijke kritiek kunnen doorstaan. Gelukkig is zij niet altijd bedachtzaam en zegt zij dingen die haar onbelemmerd ontsnappen. Maar ik zie nu reeds het einde van haar bedreigde vrijheid.

Een van de voortreffelijkheden van kinderen is dat zij op schoot genomen kunnen worden. Een ander lichaam dat op het eigen lichaam zit, kleiner, bijna onzelfstandig, met het grotere een beweeglijk geheel vormend, alleen met een kind is een zo hartstochtelijke en tegelijk onpathetische verbintenis mogelijk. Zodra wij een vrouw op onze schoot nemen, verandert zij in een kind. Wij spreken met haar en aaien haar alsof zij een meisje is. Zodra wij haar naast ons neerleggen, verandert zij in een volwassene en worden wij door het pathos van een vereniging van volwassenen overweldigd. Als wij een kind naast ons neerleggen, blijft het een kind. Wij kussen het welterusten en nemen afscheid met een lach.

Een andere voortreffelijkheid van kinderen is dat hun jeugd aanstekelijk werkt. Wanneer ik in staat ben mijn aandacht vrij te maken, slagen Alissa en Adrienne er altijd in mij te verjongen. Daarvoor is het nodig dat ik alleen met ze ben. De aanwezigheid van volwassenen werkt als een vermaning. Ouders zijn zelden op hun best wanneer er andere groten bij staan. Het gezin is een samenzwering, de huis- of slaapkamer is een plaats waar niet vernietigende, maar herstellende bomaanslagen worden beraamd. Ik heb eens in een straat gewoond waar een kinderloos echtpaar naast een kroostrijk gezin leefde. 's Avonds zag men het kinderloze echtpaar in de huiskamer zitten, niet ongelukkig, alleen maar open en bloot. Zodra de lamp in de kamer van het huis met kinderen werd aangestoken, werden de gordijnen voor de ramen getrokken. Een ogenblik zag men het gewoel. Daarna kon men slechts raden naar wat er in de massale beslotenheid van die kinderrijkdom aan geheimzinnigs werd voorbereid. Ik heb dat verschil altijd kenmerkend gevonden.

De grootste voortreffelijkheid van kinderen, die alle andere volmaaktheden omvat, is natuurlijk dat het onze eigen kinderen zijn.