De dichtkunst
(1698)–Anna Morian–
Auteursrechtvrij
[pagina 162]
| |
Walburg, of herderszang
| |
[pagina 163]
| |
Een liet aenhief (terwyl al 't wout en eikehagen
Aendachtig luistroi) om zyn droefheit te verjaegen
In eenzaemheit, als dik voorhene, door 't gezang.
Hy zong uw jaergetyde, o Walburg, dat hy lang
Verhoopt te vieren, ter gedachtenisse en liefde.
Dit jaergety vaegde ook de quelling, die hem griefde,
Van 't hart, gelyk de zon den nacht van 't aerdryk vaegt
Met mist en nevel, als 't in 't Oosten 's uchtens daegt.
Gevlerkte winden, dus begon hy, kunt ge hooren
Naer Zegemonts gezang, en zyn uw geest en ooren
Niet ver van huis, of met de Ruiters vloot in zee,
Om voor 's lants welvaert en de watervryheit meê
Te stryden door 't gewelt van uitgelaete buien,
En tegen Karels maght al 't onweêr op te ruien,
Draegt myn gepeinzen op uw vleugels naer de Vecht
En Zwarten waterstroom, daer Zwol in 't ronde legt
Gekroont met eenen krans van vette landeryen
En Mastebroek, belaegt van vreemde roofharpyen,
Aen Walburg, Walburg, die, gelyk in 't graeflyk wout
Jakobaes beuk, volgroeit, den prys van ander hout
Verdient, verheven uit den rang van haer gespeelen,
In 't lof van Febus zoons en dochters diepst magh deelen,
Op 't steile zanggebergt van jongs af door den rei
Der Zangheldinnen bly onthaelt met vreugtgeschrei.
't Is uw geboorte, o maegt, en puikbloem aller maegden,
Die Vader Pean ooit in onze lucht behaegden,
Wanneer ge, godtgewydt en bly, ten koore quaemt
In zyne lantkapel; wie zou, gelyk betaemt,
Op dezen dag u niet ter eere moedigh zingen?
Ook porde ze voor vyf en twintigh zonneringen
Den gryzen Goedaert noch luitruchtigh uit de borst
Eens aen te heffen, daer ge laegt om uwen dorst
Te lesschen aen de bron van Moeders bloet en aders.
Gy zoudt, o Walburg, o gewenschte hoop uws Vaders,
| |
[pagina 164]
| |
In korten (viel het uit naer zyne profesy)
Een wysheit zuigen, als de kiesche honigby
By zomertyt in 't Gooi uit keur van bloem en geuren,
Die uw vernuft en deugt zoo hoog in top zou beuren,
Als uwe naemgenoots, twee naemgenootsGa naar voetnoot+, voorheen
Den luister en 't sieraet van akkers en van steên;
Een wysheit, die, te groot voor d' aerde, alom gevlogen,
't Heelal beschout door kracht van haer doorluchtige oogen
Met al wat zichtbaer is. In Duitsche poëzy
Zou u zelf Febus met zyn zustren, kuisch en bly,
Voorzingen aen den stroom van 't Zwolsche Zwartewater,
Dat nu op uw gezang met vrolyker geschater
En voller keel zyn kruik in Zuiderzee uitgiet:
Gy zoudt het zanggebergt, dat tot de wolken schiet
In ons geweste, elk tot een voorbeelt braef beklimmen,
Schoon met een nydigh oog u d' afgunst quam begrimmen,
En al de lantjeugt stond verwondert en verblint,
Nu eene jongvrou haer in dicht de loef afwint.
Uitmuntend dicht! gy kunt de Jaghtgodin behaegen
(De Vecht is myn getuige en zyn geboomte) in 't jaegen
Naer 't graeuwe bergkonyn. Zy, in haer' loop gestuit
Door Walburgs veltgezang, verlaet de jaght en buit,
En met haer speelnoots door d' onsterfelyke vonken,
(Want Walburg scheen geen mensch) die uit haere oogen blonken,
| |
[pagina 165]
| |
Geraekt, omhelst de maegt, volschoon van verf en leest,
Als wissen erfgenaem van haer heer broeders geest.
Toen hoorde men, 't welk lang te vooren was gemompelt,
(En 't bleek niet duister) hoe een stroomnimf, overrompelt,
Verkracht van Febus aen de zoomen van het Schelt,
Eer 't Vaderlant alom in kolen was gestelt,
Voor eerste moeder van haer stamhuis wierd gerekent.
Sint stond de godlykheit den nazaet diep getekent
Op 't aenzicht, waer hy zworf geslingert door zyn lot,
Alomme altoos gekent voor afkomst van een' Godt.
O zaelge dichtkunst! moght u Luidewyk eens hooren
Uit Walburgs lippen, daer hy, zoo verwoet van toren
En hoogmoet, LeeuwendaelGa naar voetnoot+ bedreigt met vier en vlam,
En ons met ballingschap; zyn felle wraeklust nam
Gewis een' keer, en hy lei zyn' ontvouwen stander
En al het wapentuig, als Herkles, of een ander,
Die al het aerdryk heeft vermeestert op een sprong,
Gebogen aen den voet der schoone, daer ze zong;
Men zagh geen weilant meer, geen akkers afgeloopen,
Geen stulpen afgebrandt; geen lantsknecht zou meer stroopen
Langs heerewegen om een' diepbegraven schat;
Ons kalf en koebeest, als voorhene, vet en glat,
Gulhartig tot den buik in milden klaver weiden.
Maer och! 't is hooploos, nu de dichtkunst, al aen 't scheiden,
Zoo veel by 't raezen van dit oorlogsonweêr geldt,
Als een onnoosle duif by 't onverwacht gewelt
Van eenen havik, die gezwint om hoogh gevlogen
Het duifje plondert van zyn veêren voor elks oogen.
Maer, braeve Walburg, die, ter goeder uur verjaert,
Door gunst der Godtheit noch beschermt zyt en bewaert
| |
[pagina 166]
| |
Voor oorlogsonheil, stond myne armoê niet verlegen,
(Gy weet het, 's Gravenhage en Westlant met uw wegen
En vaerten) ik vereerde eerbiedigh Pans altaer
Op uw' geboortedag, den blysten dag van 't jaer,
Door 't schoonste zuiglam, dat, van Vrieschen aert gekoomen,
De blanke moeder ooit wert in myn' stal ontnomen.
Nu kan ik, och! gering en arremzalig mensch,
Niet anders offren, dan een' ongeveinsden wensch,
Uit onbekrompen hart en boezem uitgegoten,
Terwyl Nimf MachteltGa naar voetnoot+, d' eer van onze lantgenooten
En Vechtherdrinnen, uw' geboortedag vereert
Met tydeloozen, die, aen tulpen geschakeert
En akoleigebloemt, den regenboog gelyken,
Als ik ze nieulings zagh in onze wolken pryken
Met twee drie verwen by out Scheveling in duin,
Daer zich de hooge klift met haer' geschoren kruin
(Ik had myn geitjes toen omtrent die klift verloren)
Verheft, en moedigh dreigt ten hemel in te booren.
En HeidenrykGa naar voetnoot+, zoo ryk van kennis in 't gebloemt,
In kracht der kruiden, die, genoemt en ongenoemt
By Duitsche tongen, en uit onzen gront gesproten
Of in uitheemsche lucht, in weilant of aen slooten
Of in moerassen, hy als Vader Febus kent,
En weet te temperen, schenkt u in deze lent
Een zuivre mengeling van luchtige gewassen,
Die, op zyn pas gezoôn, uw lichaem voor 't verrassen
Van koortsvier en zwaer bloet en gallige ongeneugt
Hanthaeven jaeren lang by eene frissche jeugt;
| |
[pagina 167]
| |
Door Welhem, offeraer van 't Zuider veenGa naar voetnoot+, gezegent
En door zyn' zang, die milt van melk en honig regent,
En in zyn kerkdorp en gehuchten out en jong
Betovert, en van vorm verandert op een' sprong.
My, noch te ver van huis, en in uitheemsche luchten
Op hope zwervende, hoort aerde en hemel zuchten
Voor uw' behoudenis, o uitgeleeze maegt,
Die door vernuft en deugt, daer 't lantschap moet op draegt,
Al 't lantschap wyt en zyt vereeren kont en sieren,
Als d' anjelier den hof, de reuk onze anjelieren.
Doch helpt me Godt eens weêr op Yssellantschen gront,
En magh ik luistren naer uw' honigzoeten mont,
Terwyl myn geiten met haer jongen vrolyk weiden
En 't gras afscheeren (daer myne oogen haer geleiden)
Aen 't Zwarte water en zyn' groenbezoomden kant,
Ik viere moedig uw' verjaerdag op den trant
Der braefste knaepen, dat het bosch en beemden hooren,
En myne herderswys opvangen met hunne ooren.
Zoo zong ons Zegemont, daer 't wout en boscheik hoort,
Die zyne toppen buigt, door dit gezang bekoort,
En driewerf nabaeut met vermakelyke galmen
Op 't uiterste geluit van zyn gesnede halmen.
EINDE. |
|