Kronijk, of Aantekening der merkwaardige voorvallen binnen de gemeente Heeze en eenige omliggende dorpen en enkelde welken algemene belangstelling verdienen

[p. 44]

(1825-1826)

/ Pag. 42 / 1824 dit jaar was er zoo groot aantal rupsen dat er geen blad meer aan de hagen of bomen gebleven is; en de huizen digte bij eijken bomen staande moesten de inwoonders onderscheiden malen op den dag met de bezem dezelven uit vagen⁽¹⁾.

1825 3 en 4 Februarij een sterken storm uit het Noord Westen, waar door de zee zodanig is opgelopen ter gelegenheid der volle maan, dat geheel de zee kust is onder water gezet en op veele plaatsen over de dijken geslagen waardoor veel vee en ook menschen zijn omgekomen⁽²⁾.

13 Maart de E. Hr J.L.A. Kremer tot gereformeerd predikant te Heeze bevestigd⁽³⁾.

25 Maart stierf Rutger Jan Schimmelpenninck^a, gewezen Raadspensionaris van Holland^(4)b.

12 Junij is door Andreas Bossy marechaussee des zelfs Jansenismus afgezworen en is tot de Roomsche kerk overgegaan⁽⁵⁾.

25 Junij is Jonkheer Rijnoud Charle van Tuyll van Serooskerken, oudsten zoon van den Heere van Heeze⁽⁶⁾ te Amsterdam

/ Pag. 43 / gehuwd zijnde⁽¹⁾ met Juffrouw [Maria Agnes] Marselis Hartsink⁽²⁾ door de schutterijen van de Zes-Gehugten⁽³⁾, Strijp⁽⁴⁾, Leende⁽⁵⁾ en Heeze⁽⁶⁾ tot Riel op de scheiding van het territoir afgehaald en tot op het kasteel begeleid geworden⁽⁷⁾⁽⁷⁾.

11 Julij zijn dezelve door de schutterijen van Leende en Strijp te Leende ingehaald⁽⁸⁾.

(1) PROVINCIAAL BLAD VAN NOORD-BRABAND, 1825, n. 12.

(2) PROVINCIAAL DAGBLAD, 1825, nrs 11 tot en met 25, passim. Cfr. PROVINCIAAL BLAD VAN NOORD-BRABAND, 1825, n. 22; DR. L. VERBERNE, Nieuwste Geschiedenis (GESCHIEDENIS VAN NEDERLAND, dl. VII, p. 191. Amsterdam, 1937).

(3) Johan Leonard Arnold Kremer, geboren te Urmond als zoon van Arnold en Christina Johanna Maria Geertruida Thielen op 11 Augustus 1798, overleed te Heeze 17 Juni 1867. Hij was gehuwd met Aaltje Pliester, geboren te Etten als dochter van Jan Hendrik en Johanna Noij op 2 Augustus 1796, overleden te Heeze 15 Mei 1867. Als candidaat van den H. Dienst bij het Provinciaal Kerkbestuur van Utrecht, werd de E. Hr. Kremer te Heeze bevestigd als predikant door zijn vader A. Kremer, predikant te Veldhoven. Archief Hervormde Pastorie te Heeze, Acta-Boek, II, p. 267. Cfr. L. DEUTGEN, Naamlijst van Hervormde predikanten in Noord-Brabant (VAN ALPHEN'S NIEUW KERKELIJK HANDBOEK, Bijlage P, p. 20).

a Hs.: Schimmelpenning.

(4) Zie Kronijk 29 April en 15 Mei 1805.

b De gehele notitie door kronijkschrijver later toegevoegd.

(5) Andreas Bossy, geboren te Dordrecht 29 Maart 1785, was gehuwd met Cornelia Behagel van 's-Gravenhage.

(6) Reinout Carel, zoon van Jan Diederik van Tuyll van Serooskerken en Johanna Catharina van Westreenen, geboren te Utrecht op 25 Maart 1798, was philosophiae naturalis Magister, Astronomiae & Mathematicae necnon Juris Utriusque doctor, raad- en generaalmeester van de Munt en ridder van de orde van de Nederlandse Leeuw, en overleed kinderloos te Utrecht 20 April 1882.

(1) Te Amsterdam op 16 Juni 1825.

(2) Maria Agnes van Marselis Hartsinck, geboren te Amsterdam 18 November 1796 als dochter van Pieter Cornelis en jkvr Maria Petronella van Marselis, overleden te Utrecht 14 Maart 1868.

(3) St. Jorisgilde.

(4) St. Jansgilde.

(5) St. Jacob- en St. Annagilde; St. Catharina- en St. Barbaragilde.

(6) St. Jorisgilde en St. Agathagilde.

(7) Archief St. Agathagilde te Heeze Op Zaturdag den 25 der maand Junij heeft onze Gulde met alle de Gulde broeders de eer gehad met nog vijf Gulde om in te halen Den Jong Heer Reinoud Karel Baron van Tuil met zijne Mevrouw op het begin van de Heerlijkheid tusschen L..... en Eindhoven.
Acht dagen na de inhaling heeft de overheid deze twee Gulden van Heeze met de Regenten van het Dorp voor de eer aan het bewezene op het Gasteel eenen treffelijken maaltijd gehad, twee dagen na datum de overheid van de Gulde van de Zes Gehugten, twee van Leenden een van Strijp ook op het Casteel een maaltijd. Wederom acht dagen na datum is ieder Guld voor de Gulde Broeders vereerd met drie tonnen bier hetwelk zij op den teerdag in de Gulde kamer hebben vrolijk opgedronken.

(7) Zie vorige aantekening.

(8) Dezelfde datum als de verering van drie tonnen bier hiervoor genoemd.

[p. 45]

Gedurende de maanden Junij en Julij 1825 heeft liet zeer sterk gedroogd; de hitte was den 17, 18 en 19 en 20 Julij zoo sterk en wel voornamelijk op den 19 Julij dat het ondragelijk was, en de thermometer tusschen de 69 en 70 graden tekende; voorts de gehelen zomer bijzonder droog geweest en maar zeer wijnig geregend⁽⁹⁾.

7 October des avonds kon men van Heeze zien dat Obicht een dorpje aan de Maas niet ver van Maastricht afbrande⁽¹⁰⁾.

4 November de Heer van Vredenburch^a, gouverneur dezer provincie⁽¹¹⁾, en de generaal De Eerens^(12)b een bezoek op het kasteel

/ Pag. 44 / te Heeze gegeven.

29 November een zwaar onweder hier en ommestreken zijnde de blixem te Eindhoven in onderscheiden huizen ingeslagen zonder echter brand te veroorzaken.

1826 26 Augustus in dit jaar is op den 26 Augustus de Heer A.F. Goudriaan^(1)a met het marktschip van Luijk door de Zuidwillemsvaart van Maastricht naar s Bosch gevaren⁽²⁾; dit is het eerste schip dat door de Zuidwillemsvaart de rijs gemaakt heeft.

(9) PROVINCIAAL DAGBLAD, 1825, n. 59 - thermometer constructie Six -.

(10) J. MEULLENERS, Geschiedenis van de Heerlijkheid en heeren van Obbicht en Papenhoven voornamelijk van Jonker Filips van Bentinck - eene bijdrage tot de geschiedenis van het Overkwartier van Gelderland (PUBLICATIONS DE LA SOCIETE HISTORIQUE ET ARCHEOLOGIQUE DANS LE DUCHE DE LIMBOURG, t. XX, p. 423. Roermond, 1883); C. VENCKEN, Groote brand in 1825 (MAASGOUW, jrg. XXXI, p. 25-27. Maastricht, 1909). Cfr. PROVINCIAAL DAGBLAD, 1825, nrs 82 & 83.

a Hs.: Vredenburg.

(11) Gouverneur van 22 April 1823 tot 21 Juli 1826 (was reeds vanaf 28 Augustus 1822 met de tijdelijke waarneming belast). PROVINCIAAL BLAD VAN NOORD-BRA BAND, 1822, n. 75; 1823, n. 51 & 1826, n. 122. Zie voor zijn leven W. REGT, Vredenburch, (mr. Ewout baron van) (NIEUW NEDERLANDSCH BIOGRAFISCH WOORDENBOEK, dl. VII, col. 1295-1296. Leiden, 1927).

(12) C. BRUINVIS, Eerens (Dominique Jacques de) (NIEUW NEDERLANDSCH BIOGRAFISCH WOORDENBOEK, dl. I. col. 166-167. Leiden, 1911).

b Hs.: Erens.

(1) Zie voor zijn leven en werken J. RAMAER, Goudriaan (Adrianus Franciscus) (NIEUW NEDERLANDSCH BIOGRAFISCH WOORDENBOEK, dl. I, col. 960-964. Leiden, 1911).

a Hs.: Tets van Goudriaan.

(2) Hij maakte deze reis in zijn kwaliteit van inspecteur-generaal van de Waterstaat. Cfr. DR. C. WISKERKE, De aanleg van de Zuidwillemsvaart (TIJDSCHRIFT VAN HET KONINKLIJK NEDERLANDSCH AARDRIJKSKUNDIG GENOOTSCHAP, dl. LXI (1944), p. 4-24); PROVINCIAAL DAGBLAD, 1826, nrs 68 & 69.

[p. 46]

9 October is door Hendrik Deelen timmerman de nieuwe toren op de Kapel te Eimerik gesteld en den 13 October 1826 het kruis er op gebragt, zijnde de nieuwe toren in den zelven smaak als de oude, doch de oude was wat snariger en van betere proportie⁽³⁾.

23 December heeft een koordendanser te Heeze op het plein bij de Kapel op de koord gedanst en allerleij grappen aangevangen.

(3) Zie voor Hendrik Deelen Kronijk 16 December 1824.