Wat opa Rudi niet vertelde

[p. 57]

Sandra zet door

Sandra legt aarzelend haar repetitieblaadje bij de andere op jufs tafel en zucht. Van de vijf sommen heeft ze drie kunnen maken. Ze weet niet zeker of die drie wel goed zijn. ‘Beter je best doen, Sandra’, zal juf zeggen. Rekenen en taal vindt Sandra moeilijk, ook al doet ze nog zo hard haar best. Het lukt niet daar goede cijfers voor te halen. Ze schrikt op uit haar gepeins als juf Lydia haar vraagt het bord schoon te vegen.

De schooltas op haar rug danst mee op de maat, zelfs haar stijf gevlochten vlechtjes vegen mee. Haastig en met grote brede vegen haalt ze de bordenwisser over het beschreven bord. Ze wil niet alleen naar huis lopen.

‘Wacht even, Sandra’, stopt juf Lydia haar halverwege de deur. Ze heeft de tekening die Sandra gisteren over het milieu maakte in haar hand. ‘Van jou verwacht ik méér, jij kunt véél beter tekenen, dit is kleuterwerk’, zegt ze zwaaiend met Sandra's tekening. ‘Kleuterwerk!’ galmt het in de lege klas. De rest gaat voor Sandra verloren maar het woord ‘kleuterwerk’ blijft rondzingen in haar hoofd. Dat kan toch niet, ze is al 10 jaar. Verbaasd staart ze naar haar tekening. Er zit een traan in haar keel, het lukt haar niet die weg te slikken. Haar voeten worden zwaar. Haar hoofd bonst, haar oren suizen. Het geschreeuw van kinderen buiten doorbreekt haar angst. Ze grist de tekening uit de handen van juf en rent met

[p. 58]

een vaart de klas uit. Bij de schoolpoort dringt ze zich door de laatste treuzelaars en rent in één ruk door naar huis. Kleuterwerk! Kleuterwerk! is het enige wat in haar hoofd blijft hangen.

Van oma's gemopper, als ze het huis met schoenen aan naar binnen stuift, dringt niets tot Sandra door. In haar kamer ploft ze met schoenen aan en rugtas om, voorover op haar bed en barst in tranen uit. Het is níét waar, juf jokt. Het is geen kleuterwerk. Ze heeft hard gewerkt aan die tekening. Nóóit heeft iemand gezegd dat haar tekeningen niet goed zijn. Iedereen vindt haar tekeningen prachtig. Ze krijgt altijd hoge cijfers. Juf Lydia ¬wéét dat ze goed kan tekenen. Van de jongens vindt ze de tekeningen wel goed, omdat ze een meisje is natuurlijk. En nu zegt ze ook nog dat ze een kleuter is. ‘Ik ben geen kleuter!’ schreeuwt ze en stompt woedend op haar kussen.

Net op dat moment komt oma om het hoekje kijken wat er met Sandra is.

‘Ja, je bent een kleuter. Wat voor manieren zijn dat, schoenen op bed, vooruit, eten’, zegt oma. Sandra merkt niet dat ze de gekreukte tekening op de vloer smijt, met haar tas er bovenop. Op blote voeten met de schoenen in haar hand loopt ze naar de galerij en stapt in haar slippers.

‘In huis met schoenen’, moppert oma. Sandra is ook boos op oma en perst haar lippen stevig op elkaar. De hele maaltijd doet ze alleen haar mond open om te eten. Het eten smaakt niet, zelfs haar lievelingskostje, cassave-vissṡoep-met-kokosmelk, krijgt ze nauwelijks door haar keel. Naar oma luistert ze helemaal niet. Zodra ze klaar is met eten, loopt ze zonder iets te zeggen naar haar kamer en laat zich op haar bed vallen. Laat oma maar kletsen, ze doet toch nooit iets goed, stomme oma. Van boosheid begint ze weer zachtjes te huilen. Juist juf Lydia waar ze zo van houdt, juist die zegt dat ze niet goed tekent, haar liefste vak. Stomme juf, nooit meer gaat ze bij juf Lydia tekenen, nooit meer! Uitgeput valt Sandra in slaap.

Het is half vier als Sandra wakker wordt. Ze rekt en gaapt haar slaap weg. Kleuter!, de tekening!, schiet het door haar heen. Met een ruk komt ze overeind, haar voeten zet ze met een klap op de

[p. 59]

vloer vlak naast de neergesmeten tas. Voorover gebukt op haar knieën strijkt ze met haar handen de gekreukte tekening op de vloer glad. Het milieu moesten ze tekenen. En nu weet ze het weer. Op het moment dat ze er over nadacht wat ze wilde tekenen, werd Shirley, haar liefste vriendin, bij het schoolhoofd geroepen. Ze kon vanaf dát moment niets meer doen en heeft toen zonder aandacht een boom op papier gezet. Pas na een half uur kwam Shirley weer in de klas terug en vertelde waarvoor ze bij het schoolhoofd moest komen. Daarna kon ze weer tekenen. Er was nog maar weinig tijd. Daarom heeft ze de tekening nog snel even gekleurd. Sandra kijkt nog eens goed naar de tekening en ziet nu ook dat deze tekening eigenlijk geen goede tekening is. Ze hoort ineens weer de juf zeggen: ‘Jij kunt beter, dit is kleuterwerk.’ Ze zal de juf laten zien dat ze geen kleuter is! Wacht maar, ze gaat de mooiste tekening maken die er bestaat! Sandra neemt haar tekenspullen mee en gaat in de voorzaal aan de tafel zitten tekenen. Alle boosheid en angst zijn bij Sandra verdwenen, het moet de mooiste, de beste tekening worden die ze ooit heeft getekend.

In de stilte van de middag, waar een volle maag en de hitte van de middag iedereen, ook oma, laat slapen, begint Sandra met alle energie die ze in zich heeft te tekenen. Ze tekent geen boom, dat is veel te gewoon. Deze nieuwe tekening over het milieu moet bijzonder worden, iets nieuws, iets dat ze nog nooit heeft getekend. Iets dat al een hele poos in haar hoofd zit, maar eigenlijk een beetje moeilijk is. Nu kan ze dat mooi uitproberen. Ze zal de juf verrassen, zij zal haar nooit meer een kleuter noemen. Het doet Sandra pijn dat de juf haar een kleuter heeft genoemd. Ze is geen kleuter!

Het loopt tegen de avond als oma de hangmat verlaat en de bomen en planten op het erf controleert. Sandra is klaar en zet haar tekening op het buffet tegen een fotolijstje aan. Ze doet drie stappen naar achteren en bekijkt haar tekening vol trots. Ze zucht van opluchting, ja het is een mooie tekening. Het is een vuilnishoop geworden en daarop groeit een prachtige pompoenplant met grote oranje kelkbloemen. Ze zag dat bij tante Carla op het erf en vond dat direct erg mooi. Een dag daarvoor

[p. 60]

hadden ze op school les gekregen over recyclen met daarbij een documentaire. Ze wil laten zien dat in afval genoeg zit om ook weer planten te laten groeien. Afval en rommel, daarmee is Suriname hartstikke vol, overal zie je troep liggen. Straks is Suriname één grote vuilnishoop. Afval kan gebruikt worden voor iets nieuws. Onder haar tekening heeft ze geschreven: ‘In afval zit nieuw leven’. Ze denkt dat juf haar tekening ook mooi zal vinden.

De volgende dag op school legt Sandra haar tekening op jufs tafel. Net als de vorige dag vraagt juf haar na te blijven om het bord schoon te vegen. Sandra begrijpt wel dat juf wil praten over de tekening. Haastig en met grote halen veegt Sandra het bord schoon. Ze is benieuwd wat juf van haar tekening zal zeggen. Bij de laatste veeg is het zover, vol verwachting draait Sandra zich om. De juf staat met een lachend gezicht klaar, met haar tekening in de hand.

‘Meisje, deze tekening is prachtig!, dat heb je geweldig gedaan, je hebt haar thuis gemaakt?’ Sandra kan van spanning nauwelijks praten en knikt met haar hoofd. ‘Waarom heb je thuis getekend?’

‘Ik wilde het milieu anders tekenen.’

‘En je hebt extra je best gedaan, zie ik.’

‘Ik zag het bij tante Carla op het erf, zo kwam ik op het idee’, zegt Sandra enthousiast.

‘Je houdt erg veel van tekenen, thuis teken je vast ook veel?’

‘Later word ik kunstenaar, ik oefen er voor’, antwoordt ze geheimzinnig en met haar hand voor haar mond.

‘Dat is mooi, want je hebt wel talent voor tekenen.’ Sandra straalt van trots. Samen hangen juf en Sandra de tekening op een ereplaatsje aan de muur, zodat alle andere leerlingen er ook van kunnen genieten.

‘Om een goede kunstenaar te worden kan je naar de kunstacademie, voor toelating. Je hebt dan behalve goed kunnen tekenen ook een mulo- of hoger diploma nodig. Hoe staat het met taal en rekenen?’ Sandra laat het hoofd hangen en denkt: Zie je wel, het gaat nooit lukken. ‘Oefen jij thuis met taal, lezen en rekenen?’

‘Het is zo moeilijk’, zucht Sandra.

‘Je moet me één ding beloven.’

‘Ja juf, zéker!’

[p. 61]

‘Je leest elke week een boek en komt mij vertellen waar het over gaat. Door te oefenen gaat het steeds beter. Door te oefenen leerde je lopen, praten, knippen, tekenen en fietsen. En zo gaat het met alles. Rekenen, taal en lezen kan je thuis oefenen, net als tekenen. Dan gaat het steeds beter, zal je zien.’ Samen met juf maakt ze een plan om thuis te oefenen. Ze spreken af dat Sandra gaat werken om voor lezen, taal en rekenen voldoendes te halen. Als dat lukt zal juf haar helpen om naar het Nola Hatterman Instituut te kunnen gaan.

Op weg naar huis kan Sandra het niet laten om af en toe danspasjes te maken en te zingen. Ze weet dat ze met taal en rekenen moet oefenen. Ze wil zó graag kunstenaar worden. Laatst zijn ze met de klas naar de kunstbeurs geweest en heeft ze die mooie schilderijen en foto's in lijsten gezien. Bij elk schilderij hing een kaartje waarop stond hoe het schilderij heette. Daar op die beurs wist ze: ‘dit wil ik ook gaan doen.’ Alles, alles heeft ze er voor over, al moet ze dag en nacht werken. Ze klemt het boek dat juf Lydia haar heeft gegeven nog vaster onder haar arm. Straks thuis zal ze het direct lezen en niet gaan slapen. Daar heeft ze nu geen tijd meer voor. Enthousiast vertelt ze oma van het plan.

‘We zullen zien of dat zal lukken, kom we gaan eten’, zegt oma. Sandra twijfelt niet, al denkt oma dat het niet gaat lukken. Met jufs hulp zal het zeker lukken!

Ans Lieveld