Het meisje met de vogels en andere indiaanse verhalen

[p. 20]

Een Trio-verhaal van de meesterverteller Tëmeta Wetaru uit Tepoe

Van een klein meisje en een grote brand

Dit is het verhaal over een grote brand die lang geleden uitbrak. Pakotï heeft het verhaal verteld. Hij zei dat zijn vader, Atïjeri, de brand ontdekte. De pïjai Makanpehad had hem erover verteld.

Makanpe en zijn familie woonden in Araparibo toen het gebeurde. Op een dag waarschuwde de ijakuwa (beschermgeest) de pïjai Makanpe. ‘Pas op,’ zei de hulpgeest tegen Makanpe toen hij in zijn dichte ronde huisje was, ‘jullie zullen doodgaan, want er komt een ramp en jullie zullen vreselijk getroffen worden. Luister goed naar wat ik erover vertel: morgen moeten jullie rond gaan kijken of je vuur ziet. Ga zo vroeg mogelijk.’

Makanpe gaf de boodschap door aan de anderen en de volgende ochtend stonden ze vroeg op om te gaan kijken. ‘Waar is het vuur? Riepen ze naar elkaar, “waar is het vuur? Heeft de pïjai zomaar wat gezegd?” “Nee, het is echt,”zei Makanpe.

Even later hoorden ze de dieren in de bomen... ka ka...kaka...ka... Er waren veel rode en blauwgele ara's. Maar ze hoorden ook een ander geluid...ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti... het geluid van vuur, het geluid van een grote brand. Er was ook veel stinkende rook. Het vuur verspreidde zich door de toppen van de ooto-bomen.

De man die het ontdekte, stond eerst aan de grond genageld. Toen holde hij weg om de anderen te waarschuwen. ‘Het is waar wat de hulpgeest gezegd heeft,’ riep hij, ‘het is waar wat hij gezegd heeft, we zullen allemaal verbranden.

Iedereen begon nu te rennen. ‘Die kant op, daar is het... .’

Ze zagen hoe het vuur zich snel verspreidde, van tak tot tak, van boom tot boom. Via het hart van de ooto-bomen kwam het vuur ook snel naar beneden. ‘Een geest van de hemel heeft het vuur gestuurd’, riep Kaeno, een knecht van Makanpe, ‘een geest van de hemel heeft het uit de lucht naar beneden gegooid.’

[p. 21]

De mensen probeerden het vuur met water te blussen, maar dat hielp niet, integendeel, door het water verspreidde het vuur zich nog meer. Toen het water niet hielp verzamelden de mensen krachtige kruiden, kupirija, tamokoja en kariwaja voor Makanpe. Hij doopte de kruiden in water en besprenkelde het vuur ermee... het hielp niet, het vuur bleef branden. Het leek zelfs of ze het vuur er nog meer door verspreidden. Ook met panarepana probeerden ze het... maar er gebeurde niets, de brand werd steeds erger.

[p. 22]

Toen kwam er opeens een klein meisje naar voren, Pïropi heette ze. ‘Probeer jij het, probeer jij het,’ riepen de grote mensen. En het meisje doofde het vuur. Dit kind, Pïropi, maakte het vuur klein. De grote mensen hadden het vuur alleen maar verspreid en het was groter geworden. Pïropi had het klein gemaakt en zelfs gedoofd. Er kwam nog wel meer vuur uit de bomen vallen, maar het gaf niks, Pïropi doofde het; alleen zij kon het doven. Ze goot er nog meer water op en toen was alles weer in orde.

Zo is het volgens Pakotï lang geleden gebeurd. Een geweldig grote brand was uit de hemel gekomen, ja, uit de hemel. En hoe kwam het dat alleen een kind het kon doven? Waarom kon alleen een kind een ramp tegenhouden? De grote mensen deden vaak slechte dingen. Ze pleegden geweld, maakten ruzie, waren oneerlijk tegen elkaar, ze waren soms dieven en... ze roddelden over elkaar, ze zeiden slechte dingen over elkaar.

Zulke mensen waren niet in staat om die grote brand te blussen. Alleen Pïropi, een klein onschuldig meisje, zij kon het.

[p. 23]

Wat doen we met dit verhaal?

1.	In een lagere klas (2 of 3) kunnen alle woorden die met ‘brand’ te maken hebben in de tekst worden opgezocht en de betekenis besproken, dus vuur- brand - rook - doven - blussen. Hoe doen de mensen dat in een klein dorp? Hoe gebeurt het in de stad?
2.	Een kringgesprek hoe je brand kunt voorkomen; wat moet je doen om geen brand te krijgen als je vuur maakt?
3.	Nu over het verhaal zelf. Kringgesprek. Waar komt die brand vandaan? Hoe weet je dat? Kunnen de grote mensen het vuur blussen? Hoe komt dat? Wie kan het wel? Hoe komt dat?