Merope,
echtgenote van Kresphontes, koning van Messene en afstammeling van Herakles. Haar echtgenoot en haar twee oudste zonen werden gedood door Polyphontes, die de troon van Messene usurpeerde en Merope dwong met hem in het huwelijk te treden. Zij wist haar jongste zoon, naar zijn vader Kresphontes geheten (volgens Apollodoros echter is zijn naam Aipytos), elders in veiligheid te brengen. Polyphontes, die zich bedreigd voelde door deze elders opgroeiende potentiële wreker, liet vergeefs door huurmoordenaars naar de jongen speuren. Bovendien loofde hij een beloning uit voor het doden van Meropes zoon.
Na te zijn opgegroeid begeeft Kresphontes zich naar Messenia, neemt de naam Telephontes aan en meldt koning Polyphontes dat hij de jongste zoon van Merope heeft gedood en de uitgeloofde beloning in ontvangst komt nemen. Merope wil de vermeende moordenaar van haar zoon doden, maar herkent hem op het laatste moment als haar zoon Kresphontes. Daarna brengt Kresphontes/Telephontes, door Polyphontes uitgenodigd om met hem een dankoffer te brengen, aan het altaar niet het offerdier maar de usurpator om en neemt de macht in Messene over.
Een Kresphontes-tragedie van Euripides is verloren gegaan; we zijn voor de lotgevallen van Merope aangewezen op mededelingen van de mythografen Hyginus en Apollodoros en bij Pausanias. Er zijn vrijwel geen voorstellingen in de beeldende kunst bewaard gebleven die met zekerheid scènes uit het Merope-verhaal weergeven.
In het Italiaanse renaissance-theater houden de auteurs (Cavallerino 1582, Torelli 1589) zich nog betrekkelijk strikt aan de antieke stof inzake de machtsusurpatie en de bijna-vermoording van de zoon door de moeder, hun vooral bekend uit enkele opmerkingen van Ploutarchos over het stuk van