De geheimtalen

Bron 2. Bargoens uit een klucht van Cornelis de Bie te Lier (± 1680) [A II]

Van Ginneken, Handboek ii, p. 125; De Geheimtalen i: hoofdstuk iv, a ii.

In het kluchtspel van Cornelis de Bie te Lier: Kluchtige behendigheid van twee Borsesnijders en den verdraeiden Advokaat vinden we geheimtaal in de volgende verzen.

[p. 352]

Neel Albedrijf

 

Soo moet ick u ondervragen:

 

Oft gij wel vossen kont uyt hunne hollen jagen?

 

En oft ghy de smit oock hebt op uwe handt?

 

En kondt ghy alle kant de spit ook zeker draeyen,

 

Om somtyds een stuck vlees oft schouwer aen te braeyen?

Ick bid u, hoort my aen, ick zal u haestig paeyen;
De vossen, soo ghy my daer hebt terstont vertelt,
Dat is 't gemunte geldt.
Haer hollen zijn de bors, daer sy in syn gestelt.
Voorts dient oock geweten, dat ick 't behangsel zegh
In plaats van een goude oft silvere keeten;
En met bollen te spelen, syn knoppen te draeijen,
En mantels te stelen; het breeckijzer den smit ik noem
Waerop wy onzen roem met reden mogen dragen,
Omdat wy daer iedereen seer dikwils mede plagen.
De spit zijn d'ijzers van het keldergat.
Stucken vleesch zijn onse medemaeten in de stadt.
De leêr noem ick een schael het huys een hooge zael
En het mes, dat is het stael;
Voorts zoo weet ick vremt te fluyten,
Waerin ick tot gemack veel reden kan besluyten;
Het schavot is het tafereel, de viersschaar het staele beckeneel,
Den cipier den smit van het gebeent,
Het vonnis den poignaertsteeck, die ons den doodt verleent
De justitie die ons doet vallen, noem ick geschutballen.
En de houten galge, finibus terrae, ons leste gerecht.

De volgende geheimtaalwoorden staan in dit stuk:

beckeneel: stalen-, de vierschaar, het gerecht

behangsel, gouden of zilveren ketens

bollen: met - spelen, mantels stelen (is niet duidelijk).

finibus terrae, galg

geschutballen, de justitie

hollen: vossen uit hun - jagen, zakkenrollen

knoppen draeijen (?), mantels stelen (?)

poignaertsteek, vonnis

schael, ladder

smit, breekijzer

smit van het gebeent, cipier

spit draeyen, de ijzers van het keldergat doorbreken

staal, mes

[p. 353]

tafereel, schavot

vleesch: stukken-, mededieven

vossen, gemunt geld

zael: hooge-, huis.