|
| |
Het XLII. Kapittel.
NA de Beschouwing der Beheerschinge, zoo van de Zelfstandige
Naemwoorden, als van de Werkwoorden en de daer aen vermaegschapte Deelwoorden,
alle Woorden van Getal, staet ons voor het leste over te stappen tot de
Beheersching der Voorzetselen, Woorden, die met andere geen Getal
onderworpen zyn.
De Beheersching der Voorzetselen is drieërlei; eenige
beheerschen den Neemer of zesden Naemval; andere den Aenklaeger; en zommige
weder beide Naemvallen.
De Neemer wordt Beheerscht van deeze navolgende, Met, Van, Uit,
Zonder; als in, Met eenen Persiaenschen booge; Met geene have; Met den
zwaerde; Met eenige belhamelen; Met haere vederen; Met haere wapenen; Van
veltheere Joab; Van geene mindere waerdye; Van den paerde; Van de eerste
ontsluiteren; Van zyne dochteren; Van de kinderen; Uit den befaemden stamme;
Uit de renbaene; Uit den zaede; Uit de oude burgeren; Uit alle boekkameren; Uit
duistere
| |
| |
kloosteren; Zonder den Zoone; Zonder myne
toestemminge; Zonder eenigen voordeele; Zonder de vaderen; Zonder letteren;
Zonder zekere voortekenen. In welke voorbeelden alle drie Geslachten der
Zelfstandige Naemwoorden voorkoomen.
Deeze volgende beheerschen den Aenklaeger;Achter, Aen, Behalve,
Beneden, Beneffens, Binnen, Boven, Buiten, By, Door, Langs, Na, Naer,
Neffens of Nevens, Om, Omtrent, Onder, Op, Over, Rontom, Sedert, Sint,
Tegens of Tegen, Tusschen, Volgens, Voorby; als in, Achter haeren
rug; Aen deeze gebroeders; Behalve haere dochters; Beneden zyne waerdy;
Beneffens dit inzicht; Binnen de vesting; Boven zyne voorouders; Buiten de
legerplaets; By de keurmeesters; Door weelige akkers; Langs steile heuvels; Na
eenen dagh; Naer zyne kroon; Nevens den hertogh; Om deeze pleitzaek; Omtrent
graezige oevers; Onder de hazelaers; Op de groene schors; Over hunne lendens;
Rontom de schouders; Sedert de schepping; Sint de eerste beginsels; Tegens de
verbontschenders; Tegen de aenstaende eeu; Tusschen de broeders; Volgens
Apollodoors getuigenis; Voorby de schutters.
De Voorzetzels In en Voor beheerschen naer gelegenheit
nu den Aenklaeger, dan den Neemer. In eischt den Neemer, wanneer het de
rust in eeneplaetse te kennen geeft; den Aenklaeger, wanneer het de beweeging
en komste tot eene plaets en zaek, of ook tot eenen staet uitdrukt. Dus zegt
men, Hy zit In de Vergaderinge der Staeten; hy is In de Vergadering
toegelaeten of getreeden; men viel In bekooring; allen volken kromp het hart In
den lyve; eene Noorsche bui vat recht In het zeil; Klymene ziet Cyknus In
eene
| |
| |
zwaen veranderen; de wacht treedt In hunne plaets.
Voor eischt den Aenklaeger, wanneer de eerderheit van tyt of voorgang in
eene plaetse daer door wordt uitgedrukt; anderszins altyt den Neemer. Dus zegt
men, Abel storf Voor beide zyne ouders, en wert Voor hen ten grave
gedraegen; en ter andere zyde, De tweede Adam storf Voor de aertsouderen
en hunne uitverkoorne kinderen; David vluchtte Voor zynen zoone; Josef verwerft
de vryheit Voor zynen vader en broederen en allen den Hebreën; de
Filistynsche vorsten dwongen den gevangen Voor hun te speelen; de poorten Voor
de Ismaëlleren openzetten; Voor de behoudenisse der stede hun leven
opzetten.
Achter het Voorzetsel Tot, dikwyls gepaert met het Nazetsel
Toe (als namaels gezien zal worden) wordt voor dit leste gezet de tweede
Naemval der Eindigende, het zy Bedryvende, het zy Onzydige, Werkwoorden, voor
Zelfstandige Naemwoorden genoomen, maer zonder zyn Geslachtwoort; als in, Tot
berstens Toe; Tot raezens Toe; Tot stervens Toe; Tot biddens Toe. Maer in
plaetse van hier uit te besluiten, dat dit Voorzetsel eenen tweeden Naemval
zoude beheerschen, moet hier eene uitlaeting van het Zelfstandige Naemwoort
Maete, Noot of iet diergelyks, deezen Teeler beheerschende, aengemerkt
worden; omdat men van iemant, dien de traenen bykans ten oogen uitschieten,
gewoon is te zeggen, Hy is of was Tot schreiens Maete; en van
twee, nu gereedt, om hantgemeen te worden, zy waren Tot slaens Mate aen
elkanderen; en van eenen anderen, die op zyn dootbed legt, Hy is in
stervens Noot.
Zommige deezer Voorzetselen volgen ook somtyts in de Woortvoeginge
den Naemval, dien zy anders | |
| |
voorgaende beheerschen; als, Door,
In, Langs, Over, Tegen, Uit, Voorby. Dus vindt men deeze voorbeelden; De
kryg raest al de werelt Door; het gansche jaer Door; de gansche stat Door; toen
trad Eneas de poort In; het schip loopt den mont van de haven In; de booswicht
vlucht de spelonk In; vaer het strant Langs; opdat de jongeling dat Langs
afstyge; den waterkant van Pachyn Langs te vaeren; zy zwemmen de vlieten Over;
wanneer uwe vloot de zee Over geraekt is; Cerberus bast al dit gewest Over; als
de Goden u Tegen zyn; dat zal de huisgoden, die u Tegen zyn, vermorwen; wy
vaeren de haven Uit; Polytes vliedt kamer In, kamer Uit; Terwyl ik huis In,
huis Uit liep; Prokuleius zal eeu In, eeu Uit leeven; Kloanthus geraekt den
voorsten snel Voorby; nochtans is hy den anderen met een deel van zyn schip
Voorby.
Aen volgt ook van achter, wanneer Herwaert, Derwaert,
Stêwaert, Strandewaert, dat is, Hier naer toe, daer naer toe,
naer de stat toe, naer het strant toe, en diergelyke voorgaen; als in,
Wat ongeval dryft u Herwaert Aen? Derwaert Aen was het gemunt; de
jongelingen gaen Stêwaert Aen; de buien jaegen de bruizende baren
Strandewaert Aen; ten zy men oordeele, dat Aen, het eerste lit van
een samengezet Werkwoort naer den eisch der Woortvoeginge, gelyk andere
Scheidbaere Voorzetsels, in het leste der rede geplaetst worde.
Wanneer de Voorzetsels Achter, Boven, Onder, Voor, zonder
eenen Beheerschten Naemval, of liever als Bywoorden van Plaetse in eene rede
gestelt worden, heeft ook hier het Voorzetzel Aen met eene uitlaetinge
des Beheerschten Naemvals dikwyls zyne plaets; als in, | |
| |
Ida,
overaengenaem in het oog der Trojaensche ballingen, staet Achter Aen; met den
gulden Apollo, die heerlyk Achter Aen straelt; voor, Achter Aen het
schip; indien zy Mars uitzonderden, en Boven Aen zetten; wy zitten ter
vergaderinge Onder Aen; den veltheer volgde eene vaene ruiteren Voor Aen.
Men vindt ook deeze spreekwyzen, Van den beginne Aen; Met den tabbert Aen;
Tegens de bruissende baren Aen.
Halve, dat Om of ter oirzaeke betekent, volgt
ook het Beheerschte Zelfstandige Naemwoort; maer (dat geenen Voorzetselen eigen
is) in het Tweede Geval des Eenvouwigen Getals; als in, Ouderdoms Halve;
lofs Halve; ampts Halve; geloofs Halve; vredes Halve; vrientschaps Halve; nuts
Halve. Mynenthalve, Uwenthalve, Zynenthalve, Haerenthalve, Onzenthalve
wordt ook alomme gevonden; waer in Persoonlyke Voornaemwoorden, gelyk
in, Weshalve, Deshalve, Derhalve, nu in Voegwoorden verandert, Betreklyke
en Aenwyzende, gespeurt worden.
Wanneer Waer vraegswyze, of ook, gelyk Hier, Daer en
'Er, by verkorting dus geschreeven, in eene rede voorkoomt met eene
betrekkinge op Persoonen, Zaeken, Werken, in het voorgaende gemeldt, worden de
Voorzetsels, die anders hunne Beheerschte Naemvallen voorgaen, achter deeze
woorden gestelt; als in, Daer zit wat anders Achter; voor, Achter dat
gevaert of geschenk; de haven schuilt 'er Achter; voor, Achter de
steenklippen; waer Aen twalef mans genoegh te torssen zouden vinden; voor,
Aen welken steen; hier namaels Aen te gedenken; voor, Aen deeze
droefheit; men heeft 'ersnoeimes of eggen Aen te bezigen; voor, Aen de
olyf-
| |
| |
boomen;een noch feller, dan Hydra, heeft hier Binnen
haer vertrek; voor, Binnen dit poortael; laet my betyen, en houdt 'er u
Buiten; voor, Buiten het kampen; waer By de Goden zich ontzien te
zweeren; voor, By welk moerasch; Eneas voegt 'er dit noch By; voor,
By deeze bede; waer Door eerst de yzere eeu zal ondergaen; voor, Door
welke geboorte; de geteerde denneboom stuift 'er Door; voor, Door den
stroom; waer In heeft zich myne Eneas, waer In hebben zich myne Trojaenen zoo
zeer tegens u kunnen vergrypen? dat is, In wat zaeke? In wat bedryf?
waer In gy uw vermaek schept; voor, In welke wapenen; Godt zal ons ook
hier In eene blyde uitkomst verleenen; voor, In deeze zwaerigheden; daer
zoet water en zitplaetsen In gevonden worden; voor, In welke klippen; hy
duwde daer het lemmer In; voor, In den hals des genabiddenden; delf 'er
dorstigh zant of vuile schelpen In; voor, In het slib of
In het lant; waer Langs ik ook uit de laegte opstyge; voor, Langs
welke baen; luistert nu hier Na; voor, Na deeze rede; dat 'er het bosch
Naer luistere; voor, Naer het zingen; waer Naer gy verlangde; voor,
Naer welke zegestaetsi; uwe boosheit zal 'er Om lyden; voor, Om uw
bedryf; waer Onder zy bestulpt leggen; voor, Onder welken, naemelyk,
Etna; de dampen zullen 'er Onder speelen; voor, Onder het zant of
schelpen; om den schouburg daer Op te zetten; voor, Op dien gront;
daer Op zy quaet vermoeden hadden; voor, Op welke schenkaedje; Alcimedon
sneed 'er eenen wyngaert Op; voor, Op de kroezen; leg het bruidsbedde,
myn bederf, daer boven Op; voor, boven Op den houtstapel; indien het
ooft hier Op wel beslae; dat is, | |
| |
Op dit bloeien; waer Op
de vaerzen der Sibyllen belasten; voor, Op welk feest; wy zyn niet
maghtigh hier tegens Op te geraeken; voor, tegens deezen wint Op; zy
zetten 'Er eenen kroes vernen wyn Op; voor, Op het wiltbraet; nochte wil
ik my daer Over verblyden; voor, Over hunne ellenden; waer Over wy ons
noch meer ontstelden; voor, Over welke zaek; Dido heeft 'Er gebiet
Over; voor, Over het volk; de bulderaers hier Over gestoort; voor,
Over dit tuchtigen; het slot, recht daer Tegens Over gebout;
voor, Tegens Over den heuvel; ontelbaere volken en lieden vloogen hier
Rontom; voor, Rontom dit bosch; op dat ze, daer Rontom vaerende, zoude
weeten; voor, Rontom dien merkpael; daer de Flegeton snel Rontom
stroomt; voor, Rontom welke vesten; de zwarte Kokyt loopt en vloeit 'er
Rontom; voor, Rontom de boschaedjen; waer Tegens de baeren aenslaen;
voor, Tegens welk strant; wat zet gy hier Tegen? voor, Tegens deeze
koe; daer uwe wateren Van afvlieten; voor, Van welke rotsen; om zich op
reis daer Van te dienen; voor, Van dien schat; waer Van het aerdryk
zwanger gaet; voor, Van welk ongedierte; indien gy 'er noch weezen Van
hebt; voor, Van uwe ouderen; zy haelen 'er het gewei Uit; voor,
Uit het wiltbraet; hier Uit wordt de wiltzang gebooren; voor, Uit
deezen geest; Daer nooit Uit geschonken is; voor, Uit welke kruike; waer
Uit menschen, zoo hart als steenen, sprooten; voor, Uit welke steenen;
zy plantten naere cypressen hier Voor; dat is, Voor het bruine loof; de
wyngaert vlecht 'er schaduwen Voor; dat is, Voor het hol.
Dit wordt gevolgt van drie andere Woorden, Af, Mede, Toe, wel
geene Voorzetselen, maer in de | |
| |
plaetse der Voorzetselen, Van,
Met, Tot op de averechtsche stede, dat is, achter de Woorden Waer, Hier,
Daer, en het verkorte 'Er gebruiklyk; als in, Daer de vrouwen den
mont vol Af zullen hebben; voor, van welke oorloogen; zonder zyn oogen
Daer eens Af te slaen; voor, van die schilderye; Waer heeft de jeugt de
handen Af gehouden? voor, van wat zaeke? Hier heeft Iülus gevoelen
Af; voor, Van Pallas verslaen; men weidt 'Er de klaver Af; voor,
van de wildernissen; de akkerman draeit 'Erspaeken Af; voor, van het
pynhout en de kederen en kypressen; een ander is 'Er niet Af te krygen;
voor, van zyn gelt en schat; Waer Mede gy te vergeefs ingenoomen zyt;
voor, met welken haet; ik trooste vast my zelve Hier Mede; voor, Met
dit voorneemen; Daer de Grieken verraet Mede voor hadden; voor, Met
welke schenkaedje; wy vaeren 'Er evenwel Mede voort; voor, Met het werk;
die Daer eenen halven dagh Mede kunnen doorbrengen; voor, Met den wyn;
Thestylis zal 'Er nogh Mede deurgaen; voor, Met de geitjes; Waer brengt
tweedragt de schamele burgers Toe? dat is, Tot wat staet? Waer Toe staen
wy dan langer hier? voor, Tot wat einde? Tot wat oogmerk? Zyt gy Hier
Toe beroepen? voor, Tot het plukken; Zoo my gelegenheit Daer Toe
voorquam; voor, Tot het wreeken; het ryk, Waer Toe het nootlot haer
roept; voor, Tot welk, naemelyk, ryk.
Het zelve Toe volgt ook in onze daegelyksche spreekwyzen de
Voorzetsels met hunne Beheerschte Naemvallen, het zy een, het zy meer, by
elkander geplaetst, van achter; als in, Tot het einde Toe; tot de voeten
Toe; tot den midwinter Toe; tot het gevest Toe; en, tot Aen den hemel
Toe; tot Aen het altaer Toe; tot Aen de starren
| |
| |
Toe; tot
In het merg van het gebeente Toe; tot Op den bodem Toe; Naer het strant, het
lant, de kerk, de poort, het graf, de stat, het gebergte, den vergeetelvliet,
het orakel, eene oude boschaedje Toe; Naer de vlieten, de scheepen, de starren,
de vesten, de schimmen, onze voorouders Toe.
Dit geschiedt ook, wanneer Ten en Ter voor Tot
den en Tot het en Tot de in de rede voorkoomt; als in,
Dafnis Ten hemel Toe vermaert; Ten wortel Toe uitgerukt, Ten einde Toe
vervolgen; Ter doot Toe krank; Ter helle Toe vernedert.
Af volgt, als ook eenigszins voorhene gezien is, op de zelve
wyze het Voorzetsel Van met zynen Beheerschten Naemval; als in, Boven
van Iülus kruin Af; van dien tyt Af; van den beginne des ryks Af; van
Tullus burgemeesterschap Af.
Hene, anders nooit gebruiklyk, dan in de samenzettinge der
Werkwoorden Henegaen voor Wechgaen, en Henebrengen voor
Wechbrengen en Doorbrengen, en diergelyke, volgt ook zommige
Voorzetsels met hunne Beheerschte Naemvallen van achter; als in, Hoe dikwyls
zagh men vierklooten, over de akkers Hene branden!zommige wassen langs boghtige
vlieten hene; wy zagen ze helder, over het dak van het huis Hene, nederdaelen;
verheugt, dat zy midden door hunne vyanden Hene geraekt zyn; evenwel vliegt hy
snel over het water Hene; men heeft zich door den vyant Hene den wegh
gebaent.
Somtyts beheerschen twee Voorzetsels, waer van eenige dan den aert
van Bywoorden van Plaetse aenneemen, achter elkander gezet, eenen eenigen
Naemval; als in, Ik klimme Boven op het dak; boven op het gebergte; boven in
de lucht; boven van de golven; boven op de kruin der kaepe; zommige hangen
boven op de golven; Onder op den
| |
| |
gront; onder in den helm;
onder van den struik; onder uit de graven; Tot aen zynen drempel; tot aen de
vesten; tot in den boezem; tot in het merg van het gebeente; tot in de starren;
tot op den gront; tot op het borstbeen; tot boven de bloote kniën; Binnen
in het hof; binnen uit de kapelle; Van voor den boeg; van over zee; van over
den grondeloozen plas; Voor aen de poort; voor in het poortael zelf; voor op
den drempel; Tegens over Thracië geleegen; recht tegens over de zon; recht
tegens over het schuimende strant; recht tegens over den os; en met
verzettinge van het Voorzetzel Over achter aen, recht tegens hen
Over.
Met welke leste woortvoeginge ook deeze spreekwyzen over een
stemmen, Tusschen de steenklippen Door; tusschen de gezwolle beenen door;
tusschengroene boschen door; tusschen de ooren In; tusschenhelm en harnas in;
tusschen de garreelen in; Onder den triomfboog Door; Van den gront Op; Tegens
stroom op.
Gelykerwys de Werkwoorden der Eindigende Wyze den aert van
Zelfstandige Naemwoorden in het Onzydige Geslachte aenneemen, als voorhene
meermaelen gezien is, zoo worden zy ook, gelyk die Naemwoorden, van de
Voorzetselen beheerscht; als in, Hy valt Aen het breeken der poorte; de
menschen sloegen Aen het quynen; Boven zyn vermoogen; dat het yzer Buiten zyn
weeten bleef steeken; Door het gestadigh rammeien; Door het knikken van zyn
hooft; de broeder onderstutte zynen broeder In het vallen; In het krieken van
den dagh; Met het straffen van eene vrouwe; Met het vallen van den avont; Na
het verbranden onzes vaderlants; Na het ombrengen van Gorgon; Naer het
goetdunken van het volk; aldus
| |
| |
zagen zy Naer een goet
henekoomen; al het bootsvolk geeft eenen kreet Om dit haperen; toen zagh zy den
wyn, Onder het uitgieten, veranderen; Onder het verlasteren des moorts en hunne
hitte; Onder het danssen aen de maegden de hant te geeven; het ging Op een
moorden en dootsmyten; toen het Op een scheiden ging; Over haer langwyligh
zieltoogen; Over het invoeren der Teukren in Latium; om Tegens het uitvallen
van de stat te waeken; om Tegens het aenzien der outheit aen te gaen; het water
schuimde en ruischte Van het roeien; onkundigh Van zyn wedervaeren; Voor het
steeken der zonne; de aerde koomt Zonder ploegen tot zich zelve; Eneas past
zonder lang sammelen, Sukro te raeken.
De zelve Voorzetsels beheerschen ook de Eindigende Werkwoorden, met
hun vooraengenoomen TE bekleedt, en voor Zelfstandige Naemwoorden
gebruikt, het zy dat 'er eenige Naemwoorden voor hene, of niet voor henegaen;
als in, Zonder te weeten; zonder te draelen; zonder naer myne gelegenheit te
vraegen; zonder zynen aert te verslimmen; zonder myne geitkens te beschadigen;
Om wilt te vangen en vogels te bedriegen; om geenen geringer meester te volgen;
In vader en vorst genoemt te worden; in honigh voort te brengen; Met eene hant
vol zants onder den hoop te worpen; met eene stat te stichten; met haer van
kant te helpen; met elkanderen om den hals te vatten; met u zoo wreet te
mishandelen; Van alles te omvademen; van den lieven Askaen herwaert te brengen;
van den kryg ten einde te brengen; van een luttel tyts te spillen; van deeze
werelt te verlaeten; Tot paerden aen te vokken. In welke woortvoeginge aen
te merken is, dat, wanneer deeze dus bekleede Werkwoorden | |
| |
als
Zelfstandige Naemwoorden worden verklaert, de voorhenegaende Aenklaegers in
Teelers verandert worden; als in, Zonder het verslimmen van zynen aert; Om
het vangen van wilt en bedriegen van vogelen; Met het stichten eener stat; Van
het verlaeten deezer werelt; Tot het aenvokken van paerden.
Eer wy van de Voorzetselen en hunne Beheerschinge geheel afscheiden,
oordeelen wy noch deeze Aenmerking te moeten stellen.
In de plaetse der Voorzetselen Aen, By, Naer, Op, Tot, alle
den vierden Naemval in de drie Geslachten beheerschende, worden in het Manlyke
en Onzydige Geslachte en in beide Getallen Ten, gelyk in het Vroulyke
Ter, met Zelfstandige Naemwoorden van den derden of zesten Naemval, want
die is by de Nederduitschen, als by de Grieken, de zelve, gestelt.
Dus vindt men ten aenzien der twee eerstgenoemde Geslachten, alleen
by Vondel; Ten Adem, ten Aenschyn, ten Aeze, ten langen Arbeit, ten Avont;
ten Bankette, ten Bedde, ten Bederve, ten Berg, ten Bosch, ten Bruitschat, ten
Buik, ten Buit; ten Dage, ten Dake, ten Dale, ten Deel, ten Dienst, ten Doele;
ten Einde, ten Erfgenaem; ten Golven, ten Grave; ten Hemel, ten Hove, ten
Huize, ten Huwelyk; ten Korf; ten Laste, ten Leger, ten Loon; ten Man, ten
Medegezelle, ten Monde, ten Muil; ten Nadeele, ten Neuze, ten Neusgaten; ten
Offer, ten Oogen, ten Oorlogh, ten Opzicht, ten Overvloet, ten Outer; ten Reie,
ten Ribben, ten Roem, ten Ryke; ten Schimp, ten Schoonzoone, ten Schoorsteenen,
ten Spele, ten Spiegel, ten Stoele, ten Storm, ten Stryde; ten Toon,
| |
| |
ten Tooneele, ten Troost; ten Tyde; ten Vaderlande, ten Val,
ten Veltheere, ten Veltslagh, ten Viere; ten Wagen, ten Wederwille, ten Wege,
ten Wortel; ten Zoone, ten Zwaerde.
Van Zelfstandige Naemwoorden, het woordeken Ter in de plaetse
der bovengenoemde Voorzetselen voor zich hebbende in beide Getallen van het
Vroulyke Geslachte vindt men by den zelven dichter deeze voorbeelden; Ter
Aerde; ter Bede, ter Borst; ter Deugt, ter Doot; ter Eere; ter Galeie, ter
Gedachtenisse; ter Hant, ter Harte, ter Heerschappye, ter Helle; ter Jaght; ter
Kamer, ter Keele, ter Kerke; ter Liefde, ter Loop; ter Maeltyt, ter Maent, ter
Minne; ter Noot; ter Oirzaeke, ter Ooren; ter Plaetse, ter Poorte; ter Schande,
ter Schoole, ter Stat, ter Stede, ter Straffe; ter Tafel, ter Tale, ter Tinne,
ter Tyt; ter Veltheerschappye, ter Vierschaere, ter Uitvaert, ter Vlucht, ter
Uure; ter Wederzyde, ter Weide, ter Werelt; ter Zaeke, ter Zielen, ter
Zyde.
Voor beide woordekens Ten en Ter wordt ook dikwyls
Te in deeze Woortvoeginge gebruikt; als in, Te Baet, te Berg, te
Berste, te Beurt; te Gront; te Hoop, te Hulpe; te Kooi; te Lyve; te Moede; te
Paerde, te Pronk; te Raede, te Roer; te Schande, te Spyt, te Stal; te Venster,
te Vondeling, te Vrient, te Vyant; te Wed, te Weide, te Werk. Waer by noch
andere zouden kunnen gevoegt worden, indien zy niet eensdeels Bywoorden, en
andersdeels gedeelten van Werkwoorden waren; als, Te Gemoet; te Huis; te
Keer; te Lande, te Leur; te Onrecht, te Ontyde; te Passe, te Pryk; te Recht, te
Rugge; te
| |
| |
Scheepe; te Velde, te Voet, te Voorschyn, te
Vrede; te Wagen, te Water, te Weege; t' Zeil, t' Zoek.
Gelyk de Tusschenwerpingen onder de Spraekdeelen de Voorzetsels
volgen, moet na deeze van haer gesprooken worden, en alleen dit gezegt, dat zy,
als alleen uit de byzondere gemoetsdriften tusschen de redenen ingeworpen,
eigentlyk geene Naemvallen beheerschen; hoewel zommige uit haer van haere
Naemvallen niet misdeelt zyn. Het roepende Hou eischt, gelyk O,
in O Godt, tot zich den Roeper; als in, Hou Melibeus. Och spreekt
van zich zelven in den eersten Naemval; als in, Och! ik ellendigh
mensch! tot eenen anderen in den vyfden; als in, Och zinnelooze, voor
wien vlucht gy? Wee my, en Foei my wordt 'er gezegt, zoo het schynt
in den derden Naemval; hoewel in Vondels Horatius ook Wee myns, schoon,
myns oordeels, quaelyk, gevonden wordt. Van andere weeten wy niet te
zeggen.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd