Levens en legenden van heiligen. Deel I. Brandaen en Panthalioen

Een myrakel van Sunte Panthalioen.

Een ander edel myrakel van hemelscher cracht hevet oec in onser tijt gewarcht dese arsater Panthalioen in dusdaniger wisen. Het was een edel vrouwe, gebaren uut Engelant; dese vrouwe was hoer yerste man gestorven, ende si trouden den anderen tot hoere onsalicheit. Want den man, densi (p. 19 v.) nam, en beiden niet lange hi en verwandelden die liefde, die hi tot hoer had, in eenen hat, ende bewijsden hem tegen hoer als een scalck ende als een ongeloevige vrede tyran; ende nam hoer al hoer guet ende hielt dat voer sijn. Ende nae niet lange warp hi se van sijn geselschap mit voel lidens; ende si conde wael werken ende mit hoeren hantwerck behalp si hoer, alsoe dat si geen gebreck en drofte liden, al was si berovet al hoers guets. Mer dese quade tyran[e] en[de] mochte dit niet liden, dat si hoer broet wan mit hoeren handen, mer hi te sneet hoer een vinger ende hoer hande, dat si voertmeer hoer niet en conde behelpen dan mit broet te bidden. Ende si schamden hoer weder te comen tot hoeren vrienden ende van hem alsoe armelick gesien te werden. Als dese vrouwe aldus was in desen verderfelicken liden, siet, in enen slaep quam bi hoer die werker der godlicker bermherticheit, ende sechde, hi waer een arsater ende hiet Panthalioen ende waer vander genaden Christi een martelaer, ende sprack: ‘Begeerste gesoent te werden, soe doe God ene geloefte, ende te hant sal nader geloeften gesontheit volgen te loen.’ Aldus wart si eenwerf ende anderwerf ende derde werf vermaent. Doe geloefden si, dat si numer meer vleysche eten en solde al hoer leven lanc: (p. 20 r.) te hant wart si wacker, ende si vant, dat hoer hande ende vinger gesont waren als te voeren. Ende alle werken, die si doen wolde, die dede si, ende dat si gelaeft had, dat sat si vaste op te holden. Ende als si aldus getroest was, niet lange daer na ginck si weder tot hoeren

[p. 62]

magen. Daer na aver een tijt hadden hoer mage een grote costelicke warscap gemaeket, daer toe ginck si oec. Als die lude aten, ende si der spisen niet hebben en mochte, die hoer beteemden te eten nae haere geloeften, soe wart si gebeden van hoeren vrienden, als van mynen, dat si¹⁾ eten solde vleysche ende watmen hoer voer setten. Si consentierdent ende at vleysche. Wat sal ic dit langer vertrecken?²⁾ Inder naester nacht daer nae doe quam die selve jongelinck tot hoer mit enen wreden aensicht, ende sechde hoer: ‘Siet, nu bustu schuldich geworden der overtredinge dinre geloften. Onse Here hevet bi di bewijst sijn genade, mer du mit dinre vrolicker lichtveerdicheit en heves di niet ontsien te breken dine geloeften, ende daer om is dine gesontheit van di gevloen, ende du salste wesen onmechtich in dinen crachten als du te voeren waerste.’ Die vrouwe wart wacker ende vant die sieckheit in hoeren handen als te voeren. Mit desen (p. 20 v.) eerweerdige(n) exempel hevet dese gloriose mertelaer bestedicht dat woert³⁾, dat in den salter staet: ‘Gelavet ende betaelt God, uwen Heer, gi alle, die daer offert u gaven in sinen omgange.’

1) Hs. als dat si van mynen; L.: rogata est, quasi pro caritate, vesci etc.

2) L.: quid multis morer?

3) Hs. woet.