Levens en legenden van heiligen. Deel I. Brandaen en Panthalioen

Woe Sancte Panthalioen bekiert wart ende gedoept.

(p. 2 v.) Panthalioen, als een vruchtber boem⁴⁾, die vrucht[ber] ontfanct, als soe ontfinck hi die woerde des priesters ende sechde hem: ‘Alle dese woerde, die du mi gesecht heves, die heb ic duck gehoert van mijnre moder. Ende ic sach si Christum aenbeden, den du predicste.’ Doe sprack die priester Hermolaus: ‘Ist dattu geloeves in den selven Here Jhesum Christum, soe salstu werden een weerdich arsater der menschen, want hi en leet niet achter alle die gene, die in hem hapen. Daer om soe neme die dope der salicheit.’

4) L.: tamquam bona terra.

[p. 45]

Panthalioen ginck alle dage tot des priesters huys ende wart gestarct inden gelove.

Het geviel op eenen dach daer nae, als hi gelaten was van sinen meyster, dat hi ginck opter straten ende sach een kint, dat gevenijnt was van eenre slangen. Doe wart hi verscryct ende ginck een weinich op een sijde, ende sprack in sinen gedachten: ‘Nu wil ic besien, of die dingen waer sijn, die die priester Hermolaus gesecht hevet.’ Ende hi sach op inden hemel ende sprack: ‘O, Heer Jhesu Christi, ist dat ic weerdich bin dijn knecht te sijn, soe moete dese slange bersten, ende dit kint werde verloest’: ende te hant barste die slange ende dat kynt wert verloest. Ende doe Panthalioen dat sach, dancten hi den Here (p. 3 r.) ende sprack: ‘Here, ic danck di, wantu geweerdicht hebste, dat ic dijn knecht bin,’ ende liep mit groter vrouden, ende viel neder voer die voete des knechten Gods, [ende] des priesters, ende sprac: ‘Ic bid di, knechte Gods, gyf mi di heilige doepe, want ic geloeve dat anders geen God en is dan onse Here Jhesus Christus, doer wien die doden weder opstaen’: ende vertelden hem alle dingen, die geschiet waren. Want overmids dat aenroepen Christi was dat kint gesont ende die slange was geborsten. Doe sprack die priester: ‘Coem, soen, ende wise mi die geborsten slange.’ Ende si gingen te samen, ende hi wiesdent hem. Doe die priester sach dit myrakel, doe glorificierden hi God ende sprack: ‘Ic danck di, Here Jhesu Christi, wantu overmids glorie dinre cracht heves gethoent dijn wonderlicke werken Panthalioen.’ Ende hi kierden weder ende doepten hem. Ende Panthalioen bleef VII dage bi hem. Opten achtenden dach quam hi weder tot sinen vader; doe sprack die vader: ‘Soen, waer bistu geweest dese VII dage? Du heves mi gemaect groet liden.’ Panthalioen antwoerden: ‘Het was een mensche sieck inden palase, den hebben wi gesont gemact, ic ende mijn meyster. Ende want hi den keyser (p. 3 v.) bekent was, soe hebben wi sinre gewaert soeven dage, hent hi gesont wart’: doe sweech sijn vader. Des anderen dages quam hi tot sinen meyster, die hem sechde: ‘Waer heves du dese acht dage geweest?’ Panthalioen antwoerden: ‘Mijn vader hevet enen acker gegolden, ende hi sande mi, dat icken ontfangen solde als dat gewoenlick was. Alsoe was ic daer VII dage, hent ic alle dingen volbracht hadde, die totten beset behoerden.’ Alle dese dingen sechde hi van hem selven: want hi was die sieke mensche in des keysers have, geestelick aender sielen; hi nam oec in dat beset des ackers, dat was dat hemelrick, overmids die gracie des doepsels, welken acker sijn vader gegolden had, dat was Christus

[p. 46]

inden stamme des cruce. Doe dit die meyster hoerden, sweech hi al stil. Panthalioen was der gracien vol, ende had bi sich den scat des geloeven, ende hi dacht, hoe hi sinen vader mochte brengen totten geloeve der waerheit.