Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 10

[Uilkens, Theodorus Frederik]

UILKENS (Theodorus Frederik), geb. 25 Apr. 1812 te Eenrum en aldaar overl. 12 Juni 1891, zoon van Dr. J.A. Uilkens, die voorgaat. Na te Groningen het lager onderwijs genoten te hebben kwam hij bij Dr. H.J. Nassau, instituteur te Assen, werd 10 Nov. 1830 te Groningen als theol. student ingeschreven, en tot predikant van Wehe en Zuurdijk beroepen en aldaar bevestigd 12 Dec. 1836. Hij richtte daar een maatschappij op van land- en tuinbouw, die onder zijn bestuur haar opkomst, bloei en verval had. Aan deze maatschappij was een proeftuin verbonden en een museum voor land- en volkenkunde, dat jaarlijks vele bezoekers trok, vooral om de groote verzameling voorwerpen uit Oost-Indië, China en Japan. Hij was in 1843 de mede-oprichter der sociëteit ‘Uitspanning’, waarvan hij steeds voorzitter is geweest en die na zijn vertrek uit Wehe (1890) hem tot eerevoorzitter benoemde. Hij was een groot liefhebber van bloemen en tuinkunst, waarvan de fraai aangelegde pastorietuin de doorslaande bewijzen gaf. Ook was hij een goed landschapsteekenaar. De gezichten van Wehe en omstreken door hem geteekend en later gefotografeerd zijn zeer getrouw. Zijn 40-jarig jubileum

[p. 1069]

in 1876 werd luisterrijk gevierd; zijn gouden feest meer in huiselijken kring. In het voorjaar van 1890 werd het leeraarsambt hem te moeilijk, hij kon zijn plichten niet naar behooren meer waarnemen, daarom stond de ring Leens hem bij. Tegen November vroeg en verkreeg hij zijn emeritaat en vertrok in Oct. naar zijn geboorteplaats Eenrum. Hij is te Wehe begraven. Van zijn hand verschenen: Paulus, de apostel van onzen Heer Jezus Christus, (Gron. 1838); Handboek van den Nederl. tuinbouw (Gron. 1848); Tuinbouwkundig zakboekje (Gron. 1849); Bloemtuinen, aanleg van parken (Amst. 1854); De heide als handelsgewas en sierplant (Kamp. 1858); De houtgewassen in Nederland (Dordr. 1855); De ooftdragende gewassen en boschboomen in Nederland, uit een maatschappelijk oogpunt beschouwd (Amst. 1860); Geschiedenis van den tuinbouw in Nederland en overzigt van die in de verschillende staten van Europa (Gron. 1855); Groot warmoeziershandboek (Gorinch. 1852); Handboek voor de Nederl. ooftbouwteelt (Gron. 1849); Handboek voor den landbouw in Nederland en Oost- Indië. De landbouw in zijn graangewassen beschouwd (Gron. 1864); Handleiding tot de kennis en de behandeling der cactus-soorten (Schoonh. 1858); Het aanleggen van winstgevende warmoezerijen (Haarlem 1855); Het rozenpark, tot de kennis en het kweeken der rozen (Schoonh. 1858); Losse verhalen uit het dagel. leven ontleend (Gron. 1850); Oofttuinen (Amst. 1855).

Zie over het museum van Uilkens de mededeelingen in het tijdschrift Groningen (Winsum 1916), 60-61.

Wumkes