[Velde, Jan Jansz. van de]
VELDE (Jan Jansz. van de), schilder, werd geboren in 1619 of 1620 te Haarlem en stierf na 1660, waarschijnlijk te Amsterdam. Hij was de zoon van Jan van de Velde den graveur. Reeds jong moet hij naar Amsterdam gekomen zijn, want 4 April 1642 huwde hij er. Voor het laatst hooren wij van hem in 1644, toen hij als doopgetuige te Amsterdam optrad; op zijn schilderijen komt echter als laatste datum 1660 voor. Hij schilderde voornamelijk stillevens met rookgerei, met vruchten en zeedieren, maar vooral rook-ingrediënten waren zijn specialiteit. Ze zijn smaakvol gearrangeerd, hoewel met weinig variatie gecomponeerd. De compositie en de lichteffecten wijzen op Amsterdam (zij doen aan die van W. Kalf denken) als de stad en het milieu waar J. Jzn. v.d.V. zijn manier van schilderen geleerd had. Zijn stillevens dateeren van 1647 tot 1660, doch die uit de 2de helft der jaren vijftig zijn het talrijkst.
Zie: A.v. Wurzbach, Niederl. Künstlerlexikon (1910), II, 754; K. Zoege v. Manteuffel, Die Künstlerfamilie van de Velde (Bielefeld u. Leipzig 1927); aant. E.W. Moes in het Rijksprentenkabinet te Amsterdam, afd. schilders.
J.M. Blok