[Schoonhoven, Pieter van]
SCHOONHOVEN (Pieter van). Hij was van 1455 tot 1491 ‘Onser liever Vrouwen broeder Terminarius van derselver Cloosters wegen, binnen ende buyten der goeder stede van Dordrecht’, gelijk het heet in het door hem in of na 1491 opgesteld Verhael van den H. haute. Dit verhaal behelst de legende van een stuk van het kruis van Jezus, hetwelk een vroom dordtach jongmensch, Claes Scoutet of Scoutheten genaamd, zich in den aanvang der vijftiende eeuw op zijn zwerftochten twaalf dagreizen van Jeruzalem bevindende, van zijn daar gestorven reisgenoot, een koopman in goud en edelgesteenten uit Lombardije, volgens testament ontvangen had. Hij verborg het in zijn wambuis, droeg het als een schat met zich mede op zijn verdere reizen en bracht het na zijn terugkeer in het vaderland naar zijn geboortestad Dordrecht, waar het in een gouden crucifix gelegd werd en gezet op een altaar aan de noordzijde van het koor der O.L.V. kerk of Groote kerk. Het H. hout, slechts een halven voet lang en een duim breed, bleef gespaard, toen bij den hevigen brand van 1457 ook de Groote kerk met al haar kostbaarheden in vlammen opging; het deed - zegt men - vele mirakelen en lokte reeds vóór, doch vooral na den brand van heinde en verre vreemdelingen en pelgrims in overgrooten getale. Na de reformatie bleef het H. hout langen tijd nog in het bezit der Roomschen in de stad; later werd het naar Brabant overgebracht. Waar het zich thans bevindt; ja, of het nog bestaat - is onzeker.
De vader van Pieter van Schoonhoven (zóó genoemd naar de plaats van waar hij afkomstig was) heette Gijsbrecht Spijker, die ook - vier en dertig jaren lang - te Dordrecht terminarius is geweest.
Zie: G.D.J. Schotel, Letter- en oudheidkundige avondstonden (Dordr. 1841), 183-216 (afdr. Verhael van den H. haute, 201-216); Kerkhist. archief, IV (Amst. 1866), 282; Archief voor ned. kerkyesch. I ('s Gravenh. 1885), 162-172 (G.D.J. Schotel, Graciën of aflaten, aan de Groote of O.L. Vrouwe-kerk te Dordrecht verleend, waar 163-164 de inhoud van het verhaal beknopt wordt weergegeven).
Brinkerink
Auteursrecht onbekend