Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 9

[Horn, Willem III heer van]

HORN (Willem III heer van), 1264-1304, heer van Altena, Weert, Nederweert, Wessem enz. erfelijk opperjagermeester des Duitschen rijks, gesneuveld in den slag van Zierikzee, zoon van den voorgaande. Gedurende het leven zijns vaders is hij bekend onder den naam van Altena. In 1271 (2 Febr.) ontving hij van Jan hertog van Brabant, tot vergrooting der leenen, die hij van genoemden hertog ter leen hield, een jaarlijksche rente van 24 leuvensche ponden, te heffen in de stad 's Hertogenbosch op zijn rechten genaamd ‘Laet en geleyde’, na den dood van Maria van Perwez. Den 22. Mrt. 1279 bezegelde hij de oorkonde, door welke Reinoud graaf van Gelder bescherming belooft aan de stad Duisburg en haar privileges bevestigt. In 1281 zegelde hij als getuige de akte, in welke Jan hertog van Brabant het land van Breda aan zijn neef Arnold van Leuven in leen gaf. In 1282 wordt hij eveneens als getuige van Mathilde vrouwe van Holte en weduwe van Gerard burggraaf van Arberg vermeld in de oorkonde, waarin deze vrouwe den verkoop van den hof van Laere aan het klooster van Starckrade bevestigde. De oudste voogden van het stift Thorn waren de graven van Gelder. Dit ambt verkochten zij later aan den heer van Horn, onder voorwaarde, dat ieder opvolger in deze heerlijkheid het bij hen moest verheffen. Den 12. Dec. 1282, ten overstaan van Reinoud graaf van Gelder en van vele leenmannen des graven, verkochten Willem heer van Horn en diens oudste

[p. 420]

zoon, eveneens Willem genaamd, voor 200 luiker marken de contributiën, afpersingen of beden, die zij krachtens het voogdijambt jaarlijks van de ingezetenen van het stift hieven. In 1285 schonk hij, in tegenwoordigheid van zijn oudsten zoon Willem, het patronaatsrecht over de kerken van Leende en Heeze aan het klooster van Keizerbosch. In 1286 bleef hij met Walram heer van Valkenburg, Walram van Kessel, proost van Munster, Goswinus heer van Born en anderen borg i.z. het huwelijkscontract van Reinoud graaf van Gelder met Margaretha van Vlaanderen. In den slag van Woeringen (5 Juni 1288) hield hij de partij van den hertog van Brabant. In 1290, 1293, 1294 en 1298 bezegelde hij eenige oorkonden, resp. van den graaf van Gelder, den graaf van Vlaanderen, Arnold heer van Corswarem en nogmaals van den graaf van Gelder. Bij akte van 12 Febr. 1299 legden Willem III, zijn zonen Dirk, proost van den H. Verlosser te Utrecht, Willem, zijn oudste, Gerard, zijn jongste zoon en Engelbert van Horn, kanunnik van St. Lambert te Luik, de verklaring af, niet te hebben deelgenomen aan den moord op Floris V, graaf van Holland en beriepen zich op het oordeel van Jan graaf van Henegouwen en Holland, met welken graaf hij in genoemd jaar ook een verbond sloot. Hij maakte in 1300 zijn testament en sneuvelde met zijn zoon Engelbert in den slag van Zierikzee. Zijn stoffelijk overschot werd in den grafkelder zijner familie in de kerk van het klooster Keizerbosch bijgezet. Willem III huwde tweemaal: Margaretha van Loon, vrouwe van Saffenberg, dochter van Arnold graaf van Loon en van Joanna gravin van Chiny, en later Beatrix, dochter van Hendrik II hertog van Brabant en van Sophia van Thüringen. Uit het eerste huwelijk: Willem, ridder, heer van Saffenberg (1283) (hij stierf vóór zijn vader omstreeks 1300 en was gehuwd met Sophia van Heusden, waarvan een zoon: Jan, heer van Saffenberg, welke heerlijkheid na zijn dood aan Willem IV heer van Horn kwam; hij was gehuwd met Cunegonda van Bronckhorst); Gerard I (vgl. eigen artikel); Odilia, huwde volgens contract van 7 Sept. 1294 Arnold heer van Wachtendonck; Dirk, proost van St. Laurent te Luik in 1291, vervolgens van den H. Verlosser te Utrecht in 1293; Engelbert, kanunnik van St. Lambert te Luik, sneuvelde in den slag van Zierikzee 1304.

Zie: M.J. Wolters, Notice historique sur l'ancien comté de Horn (Gand 1850), 23-30, 162-163, 165, 215-221; Jos. Habets, De archieven van het kapittel van Thorn I, 54-56; Jos. M.H. Eversen en J.L. Meulleners, De limburgsche gemeentewapens. 501-502.

Verzijl