Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 8

[Nolthenius, Mr. Dr.Peter Marius Tutein]

NOLTHENIUS (Mr. Dr.Peter Marius Tutein), geb. te Amsterdam 16 Juni 1814, overl. te Zutfen 31 Aug. 1896, was de zoon van Willem Hendrik Nolthenius en Julie Tutein. Hij was leerling van het gymnasium te Deventer en nam 6 Mei 1831 dienst als vrijwilliger, maakte den tiendaagschen veldtocht (3-13 Aug. d.a.v.) mede en bleef verder in Noord-Brabant in garnizoen. Hij verliet den militairen dienst 5 Mrt. 1835 en werd 22 Sept. d.a.v. als student te Leiden ingeschreven. Hij promoveerde 29 Oct. 1840 aldaar in de geneeskunde op een dissertatie De Epilepsia en in de verloskunde op stellingen 24 Mei 1848. Hij zette zich als geneesheer te Arnhem neder, maar liet zich 15 Apr. 1844 weder te Leiden inschrijven, nu als student in de rechtsgeleerdheid. Hij promoveerde 4 Mei 1846 in dit vak op een dissertatie Disputatio medico-juridica moralis de poenis Hij werd toen advocaat te Amsterdam.

Bij koninklijk besluit van 18 Apr. 1852 werd hij tot burgemeester van Purmerend benoemd. Hier werd hij spoedig zoo gunstig bekend, dat hij 17 Apr. 1855 in het kiesdistrict Hoorn tot lid van de Tweede Kamer gekozen werd. Ten einde de reizen naar 's Gravenhage gemakkelijker te kunnen doen, verzocht hij ontslag als burgemeester, hetwelk hij bij besluit van 29 Apr. d.a.v. verkreeg, en vestigde hij zich te Haarlem.

Op 30 Juni 1858 werd hij benoemd tot burgemeester van Haarlem en den volgenden dag nam hij als kamerlid ontslag. Het burgemeesterschap duurde niet lang, want reeds bij koninklijk besluit van 4 Sept. 1859 werd hij daaruit op zijn verzoek eervol ontslagen, naar men zeide omdat hij de tegenwerking in den raad van het lid jhr. M. Salvador niet kon verdragen.

Hij was nu weder voor lid der Tweede Kamer beschikbaar en werd 3 Apr. 1860 opnieuw in het district Hoorn als zoodanig gekozen.

Bij zijn periodieke aftreding in 1864 verzocht hij niet meer in aanmerking te komen en op 28 Juni 1864 werd hij vervangen. Nog voordat hij in Sept. d.a.v. aftrad, werd hij bij koninklijk besluit van 30 Aug. tot burgemeester van Apeldoorn benoemd. Hij vestigde zich op het landgoed het Woldhuis en heeft veel voor de ontginning van de daartoe behoorende gronden gedaan.

[p. 1228]

De functie van burgemeester van Apeldoorn duurde langer dan een der andere. Toch werd hij op verzoek bij koninklijk besluit van 17 Apr. 1872 wederom eervol ontslagen.

In 1879 verhuisde hij naar Zutfen.

Het is jammer, dat, door een zekere wispelturigheid, het vaderland niet meer van zijn groote talenten geprofiteerd heeft.

Hij huwde 22 Aug. 1850 Johanna Koopmans, geb. 8 Mrt. 1827, overl. 9 Febr. 1855, en daarna 12 Mei 1859 Jeanne Fettmenger, geb. 14 Juni 1829, overl. 20 Mei 1905. Bij de eerste had hij 2 zonen, waarvan een jong stierf, bij de tweede 2 zonen.

Hij schreef: Un casino, chansonnette avec accompagnement de piano (Leide 1844); Verslag van de gebeurtenissen voorgevallen te Amsterdam op 24 Maart 1848 en kort overzigt van het regtsgeding daarop gevolgd, met Mr. B.J. Ploos van Amstel (Amst. 1848); verschillende hoofdartikelen in de Purmerender Courant (anoniem), 1854-1861; De nootmuskaatrasp (onder den pseudoniem Anselmus) in den Almanak Holland voor 1864; Open brief aan de ingezetenen van Apeldoorn (Purmerend 1865); Open brief aan alle ouders in Nederland, die belang stellen in opvoeding en onderwijs Purmerend 1875.

Ramaer