Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 8

[Meer, Benjamin van der]

MEER (Benjamin van der), waarschijnlijk de zoon van Adriaan Jansz. en een inlandsche, geb. in Mataram 1649, overl. 8 Febr. 1686. Hij trad, evenals zijn vader, in dienst der Compagnie, was in 1672 assistent, in 1674 boekhouder en vertrok in Juli 1678 als provisioneel vendrig in het leger onder Hurdt (zie dit deel), dat in midden Java opereerde. Bij resol. 13 Juni 1679 kreeg hij een opdracht naar den pretendent pangeran Poeger, met wiens gevolmachtigden hij Oct. 1679 te Batavia aankwam. Van daar zond de regeering hem 11 Nov. 1679 met een scheepsmacht naar Indramajoe ter versterking van Jochem Michielsz., die tot taak had voorgoed een eind te maken aan de invallen en strooperijen der Bantammers, waarbij M., gezien de hoogst verdachte houding der cheribonsche panembahans, van het opperbestuur verlof kreeg de grenzen van hun land niet langer te ontzien. In Aug. 1680 vaardigde Michielsz. hem met den schipper Jan Mulder naar Cheribon af om voeling te krijgen met genoemde panembahans, die echter niet bereid waren hem te ontvangen. Nog in hetzelfde jaar trok hij op tegen den balischen gewel-

[p. 1135]

denaar Boeleleng, die eenige landerijen in de bovenlanden bemachtigd had. In de res. van 1 Aug. 1681 komt hij voor als luitenant en posthouder te Cheribon. Met recht kan hij dus als de eerste resident van Cheribon aangemerkt worden. Reeds 12 Mei 1682 moest hij wegens misdragingen teruggeroepen worden, met last aan den advocaat-fiscaal rapport over het gebeurde uit te brengen. Hij werd echter bij res. 3 Maart 1684 weer ‘employabel’ verklaard, daar ‘deze ambtenaar geen actie tegen hem had kunnen vinden’. Toen Soerapati, het balineesche bendehoofd, naar Kartasoera was uitgeweken en François Tack bevel ontving daar diens uitlevering te eischen, werd van der Meer bij T.'s troepenmacht ingedeeld. Op reis daarheen schijnt hij zich weer in de cheribonsche bovengemaakt. Ter plaatse aangekomen, zond T. hem naar den soesoehoenan met de waarschuwing terstond Soerapati en zijn aanhang uit te leveren, ‘daar hij het anders op de mantri's en op des soesoehoenans hof zou verhalen’. Door een valsch bericht misleid, zetten de onzen den gezochte in verkeerde richting na en vielen daarbij in een hinderlaag, waarin v.d. M. en zijn chef jammerlijk zijn omgekomen.

Hij was 24 Nov. 1672 gehuwd met de zestienjarige Catharina Daems van Batavia, bij wie hij 3 zoons verwekte: Michiel, Benjaminen Ruben. Zijn weduwe hertrouwde Oct. 1689 met Dirk Cops, burgerkoopman en broer van Johannes Cops, den lateren raad van Indië.

Zie: de Haan, Priangan I (Batav. 1910); Daghregister 23 Apr. 1680, 25 Maart en 5 Apr. 1686; van Deventer, Gesch. der Nederl. op Java 1, 286; de Jonge, Opkomst v.h. ned. gezag VII, 22, 28, 274, VIII, 17, 201.

Bartelds