Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 8

[Ketel, Cornelis]

KETEL (Cornelis), geb. te Gouda 18 Maart 1548, begr. te Amsterdam 8 Aug. 1616. Deze nederl. schilder was een leerling van Anthony Blocklandt te Delft en Utrecht (1532-83) en werd zelf de meester o.a. van W. Pz. Crabeth. In zijn jonge jaren trok hij naar Frankrijk (1566) en, door de godsdienstoorlogen zich daar niet langer veilig voelend, naar Engeland (1573), waar hij als portretschilder veel naam maakte en hem zelfs de eer te beurt viel koningin Elisabeth te mogen schilderen. Na 1581 vestigde hij zich te Amsterdam. Hij had de gewoonte een zinspreuk of naamspreuk op zijn portretten aan te brengen. Zoo b.v. op dat van Pieter Kies, burgemeester van Haarlem ‘Kiest het best’. Dit en nog vier andere komen voor in het Rijksmuseum. Zijn portretten waren bekend om hun sprekende gelijkenis. Vooral bekend zijn het Corporaalschap van kap. Dirck Jacobsz. Rosecrans en luitenant Ruysch (1584) en Corp. van kap. D. Jsz. R. en luitenant Pauw (1588). Een eigenaardigheid was, dat hij in later jaren het penseel ter zijde legde en met vingers en duim, of met de teenen de verf op het

[p. 967]

doek bracht. Dit blijkt geen verzinsel te zijn, aangezien hij bij zijn testament van 1610 zijn aldus vervaardigde stukken aan zijn vrouw naliet.

Zijn portret is gegraveerd door H. Bary naar een zelfportret (zie Oud Holland III, 74); een geschilderd zelfportret bevindt zich te Hampton Court; een miniatuur door A. van Halen in het Panpoeticon Batavum; nog werd zijn portret gegraveerd door J. Houbraken, H. Hondius, W.H. Worthington (in Walpole, Anecdotes I, 158), J. Ladmiral, ook komt het voor in v. Mander (uitg. 1764, II, 50).

Zie: Wurzbach, Niederl. Künstler-Lexikon; Kramm, Leven en Werken enz.; Muller, Catalogus v. portretten.

Bartelds