Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 8

[Guitard, Hendrik Isaac]

GUITARD (Hendrik Isaac), geb. te Amsterdam denkelijk omstreeks 1760, overl. te Batavia 4 Oct. 1791. Vermoedelijk om hem passage naar Indië te bezorgen werd hij als scheepsjongen op de rol van het schip 't Loo geplaatst. In 1774 werd hij provisioneel assistent ter generale secretarie, eenige maanden later extraordin. klerk en 14 Mei 1776 ordin. klerk met het tractement van onderkoopman, toegevoegd aan den raad extraord. D.J. Smith. Van dezen of van van der Parra (G.-G. van 15 Mei 1761 tot 28 Dec. 1775) is hij wellicht familie geweest; de laatste heeft hem althans bedacht in zijn testament. In 1783 werd hij boekhouder op Java's N.O. kust, en zag zich nog in hetzelfde jaar tot boekhouder van de wapenkamer of het arsenaal benoemd. Op 17 Aug. 1784 kreeg hij de aanstelling tot tweeden administrateur der pakhuizen aan de Waterpoort. Men lette op dit jaartal! In 1789 ontdekte men een tekort in de boekhouding der wapenkamer van af 1778, dat in het geheel 70 duizend gld. bedroeg. Bij resol. van 3 Dec. 1789 bepaalde de regeering, dat hiervoor aansprakelijk zouden gesteld worden de titularissen, na 31 Aug. 1785 benoemd. Hierdoor bleef hij buiten schot. Op 7 Juni 1785, 23 Febr. 1787 en 4 Aug. 1789 werd hij successievelijk tweede administrateur in het provisiemagazijn, secunde op Onrust en eerste op dat eiland in den rang van koopman. Ten slotte volgde hij L. Rolff op 2 Oct. 1789 als gecommitteerde tot en over de zaken van den inlander, dus als landcommissaris. Ook de benoeming tot heemraad en buitenregent der hospitalen en de bevordering tot opperkoopman vielen hem nog dat jaar ten deel. De dood maakte weldra een eind aan de voorspoedige carrière van dit troetelkind der fortuin, voor wien een zetel in den raad van Indië reeds klaar scheen te staan. Veel heeft hij te danken gehad aan Hendrik van Stockum, den stiefvader van zijn vrouw, die ook na den dood zijner eerste gade het echtpaar Guitard zeer genegen bleef. Den tijd, toen in 1791 van S. als commissaris-generaal op het toppunt van macht stond, heeft hij slechts kort meegemaakt.

In het rapport over zijn inspectiereis van 15 Oct. 1790 komt een uitvoerige merkwaardige beschrijving voor van de Wijnkoopsbaai en de Tjimandiri, welker lezing ook nu nog de moeite loont. De komst op 23 Aug. 1800 van het engelsche eskader ter blokkeering van de reede van Batavia, die een einde maakte aan den rijstaanvoer over zee, heeft toen een nieuwen onderzoekingstocht

[p. 644]

naar de zuidkust door Jan Cornelis Baane (dl. I, kol. 205) noodzakelijk gemaakt. Men hoopte in die benarde tijdsomstandigheden de rijst van Java's N.O. kust naar die baai te kunnen vervoeren.

Guitard is ook bestuurslid geweest van het Bataviaasch Genootschap, dat 24 Apr. 1778, dank zij den ijverigen bemoeiingen van J.C.M. Radermacher, oprichter der eerste vrijmetselaarsloge ‘La Choisie’ en schoonzoon van den G.-G. de Klerk, tot stand was gekomen (zie Oud- Batav. II, 280 e.v.).

Hij was gehuwd op 16 Jan. 1785 met Christina Elisabeth Marci van Batavia, dochter van den zeer vermogenden Otto Frans Nicolaas en van Catharina Elisabeth Romswinkel van Batavia. Na Guitard's dood hertrouwde de weduwe 5 Febr. 1792 met den lateren landvoogd Albertus Henricus Wiese. De weduwe Cath. Elis. Marci koos in 1778 tot tweeden echtgenoot Hendrik van Stockum (overl. 1793).

Zie: de Haan, Priangan I en II, blz. 804; de Jonge, Opkomst XII, 195 e.v.; van de Wall, Vrouwen uit den comp. tijd (Weltevr.-Amersf. 1923).

Bartelds