Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 7

[Temminck, Mr. Hendrik]

TEMMINCK (Mr. Hendrik), of Temming, zoon van Reinier en van diens tweede vrouw Johanna Walburg van Hachten, geb. omstr. 1680, gest. te Paramaribo 1727. Na in de rechten gepromoveerd te zijn, trok hij naar Suriname, waar hij in 1706 benoemd werd tot kapitein van een vrijcorps. In 1710 kreeg hij een compagnie in het regiment van Eduard van Bentheim. Ook was hij eigenaar der plantage Bergendaal aan de boven-Suriname rivier. Van 1 Maart 1722 tot zijn dood 17 Sept. 1727 bekleedde hij het ambt van G.G. van Suriname. Onder zijn bestuur en dat zijner eerste opvolgers breidde het aantal koffieplantages zich zeer uit. Bedroeg het aantal uitgevoerde ponden koffie in 1724 slechts 5627, het volgend jaar beliep dit reeds 46,086, om in 1732 te stijgen tot 1.110.147, een enorm getal als men bedenkt dat de allereerste aanplant bij wijze van proef eerst tusschen 1711 en 1713 had plaats gehad.

Hij was voor de eerste maal gehuwd met Machteld van Wouw, dochter van Hendrik en van Catharina van Ruyven. Zij schonk hem een dochter Catharina Eleonora, die later huwde met Mr. Jacob Alexander Henry de Cheusses; deze was van 1734-35 gouverneur van Suriname. Na den dood zijner vrouw hertrouwde hij in 1726 met Charlotte Elizabeth van der Lith, geb. te 's Gravenhage 1700, gest. te Paramaribo 1756, dochter van Diederich v.d. Lith, hoogduitsch predikant in den Haag en oud-hoogleeraar in de Phil. te Frankfort a/O., en van Elizabeth Baldina Helvetius, dochter van Johan Frederik Helvetius (III, 570). Temminck's weduwe trouwde voor de tweede maal in 1729 met Charles Emile Henry de Cheusses, eveneens G.C. dezer kolonie (1728-34). Haar derde echtgenoot was de G.G. Mr. Joan Raye (1735-37), zie art. Als weduwe van drie landvoogden koos zij als vierden echtgenoot den predikant der waalsche Gemeente te Paramaribo Anthony Audra. Dit huwelijk was al van even korten duur als de vorige. Nog niet afgeschrikt, werd zij voor den vijfden keer (1748) in den echt vereenigd met den waalschen Ds. Bartholomeüs Louis Duvoisin, die reeds in 1751 overleed. Vooral als weduwe Audra en

[p. 1209]

als mevrouw Duvoisin was zij een der heftigste en ijverigste leden der z.g. cabale, een partij ter hoofdplaats opgericht, met het doel den gouverneur, J.J. Mauricius (zie aldaar) het bestuur onmogelijk te maken. Zij en haar echtgenoot maakten hem het leven zoo zuur, dat de classis te Amsterdam eraan te pas moest komen. In een familieaanteekening staat van haar geschreven: ‘zij was een zeer verstandige vrouw, hebbende in de zaaken van den gouverneur J.J. Mauricius een sterke parthij geweest’.

Zie: van Sypesteyn, Mr. J.J. Mauricius ('s Gravenh. 1858); Geschiedenis der kolonie van Suriname (Amsterdam en Harlingen 1791); Mesquita en Dentz, Geschiedk. tijdtafel van Suriname (Param. 1925).

Bartelds