Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 7

[Schooten, Joris van]

SCHOOTEN (Joris van), geb. te Leiden in 1587, gest. aldaar in 1651, zoon van den bakker Frans van S. of Verschooten en broeder van Frans van S. (1) (zie boven), was sinds 1604 een leerling van de schilders Coenraet en Evert Cornelisz. van der Maes. Hij onderteekende in 1610 het rekwest aan de leidsche magistraat, waarbij verzocht werd een St. Lucasgilde op te richten en ondertrouwde, vergezeld van zijn vader, 17 Mei 1617 te Leiden met Marytgen Bouwensd. van Leeuwen uit Oegstgeest. Volgens Orlers is hij de leermeester geweest van Rembrandt en Jan Lievensz. (1615-1617); ook was hij dit van Abraham van den Tempel. Hijzelf schilderde portretten, schutterstukken en historiebeelden. In 1624 maakte hij voor de leidsche stadsregeering een schilderij, genaamd Tabula Cebetis, voorstellende het menschelijk leven. Op het Stedelijk Museum te Leiden zijn acht schutterstukken van hem (waaronder twee van 1626 en 1628) van niet veel waarde en twee allegorische voorstellingen uit 1624 en 1643; verder een schilderij, voorstellende de Pest te Leiden en van der Werff, zijn lichaam aanbiedende tijdens het beleg. Van 1630 is zijn portret van een patriciër (aanwezig te Berlijn); in het Rijksmuseum te Amsterdam is van hem een Aanbidding der koningen uit 1646 en in Turijn zijn portret van een jonge hollandsche vrouw. Naar van S. zijn gegraveerd een Christus en de Samaritaansche aan de bron (1635) en door Suyderhoeff zijn portret van Abraham Heydanus. Op het Stedelijk Archief te Leiden zijn zes schetsen van 1650 voor zijn schutterstuk, aanwezig in het Stedelijk Museum (no. 969). Voor zijn vermoedelijk

[p. 1116]

portret, geëtst door zijn broeder Frans (1), zie aldaar. Zijn weduwe verkocht in 1663 het mede daar genoemde huis op de Garenmarkt.

Zie: Orlers, Beschr. van Leiden (1641) I, 572; van Leeuwen, Beschr. van Leyden (1672), 188; van Mieris, Beschr. der stad Leyden II (1762), 410; Kramm, Levens en werken der Holl. en Vl. kunstsch. V (1861), 1491 en VI (1864), 1731; Navorscher XX (1870), 357-358; Obreen, Archief voor kunstgesch. V (1882-1883), 197; Oud- Holland IV (1886), 80; Overvoorde en Martin, Cat. Sted. Museum te Leiden (1902), reg.; Wurzbach, Niederl. Künstlerlexikon II (1910), i.v. en Catal. der prentverz. te Leiden, reg. met Suppl. (1920), reg.

de Waard