Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 7

[Marlot, David de]

MARLOT (David de), of de Morlot, geb. omstr. 1600 te Bern, gest. te 's Gravenhage 1680. Deze trouwe dienaar van het huis van Oranje en prinselijke leermeester stamde uit een hugenootsch geslacht, waarvan tijdens de fransche godsdienstoorlogen een tak uit Fontenay de wijk naar Genève genomen en in 1569 het burgerrecht verworven had. De leden van dit zwitsersche geslacht werden in 1583 door den hertog van Lotharingen in den adelstand verheven en noemden zich Sr. de Bavoy of Beauvoye naar de door aankoop verworven heerlijkheid van dien naam. De jonge David de Marlot of Morlot, zooals zijn naam in officieele stukken steeds luidt, kwam in dienst van hertog Lodewijk van Wurtemberg, reisde vervolgens naar onze republiek, voorzien van een warme aanbeveling aan prins Maurits, die hem in 1622 tot zijn stalmeester benoemde. Nog in hetzelfde jaar trad hij te Gorinchem in den echt met Anna Maria, dochter van jhr. Philip van Steeland, heer van Grysoort, drost van Buren en raad van den Prins. Dit huwelijk bracht hem vele goederen in ons land aan. Zijn gelukster ging na den dood van zijn schoonvader (1623) en dien van den Prins (1625) niet onder. In 1626 werd hij ritmeester in het regiment van van Aerssen van Sommelsdijk en nam in 1629 deel aan de verrassing van Wezel onder Otto van Dieden. In 1635 werd hij bevorderd tot sergeant-majoor in het regiment van Limburg Stirum; hij genoot in 1636 bij Resol. der Staten-Generaal de onderscheiding benoemd te worden tot gouverneur van den jongen prins Willem, wien hij onderricht zou geven in den wapenhandel, de rijkunst en de krijgskunde.Burggraaf Frederik van Dohna schreef in zijn mémoires omtrent dezen prinselijken leermeester: ‘il avait fait figure par une honnête dépense qu'il faisait paraître et parce qu'il était adroit aux exercices du corps, mais il n'avait point d'étude, à quoi on tâcha de suppléer par de savants précepteurs’. In die hoedanigheid behoorde hij ook tot het talrijke uit 250 personen bestaande gevolg van den jongen Prins, dat op een vloot van 20 zeilen, onder bevel van M.H. Tromp, in April 1641 naar Engeland

[p. 841]

werd overgebracht, bij gelegenheid van zijn huwelijk met de engelsche koningsdochter. Als gouverneur genoot hij een jaargeld van 2600 gld., dat hij bij beschikking van Dec. 1647 levenslang genieten mocht. In 1643 werd hij de opvolger van Jacques Wijts als superintendant van den krijgsraad, op een tractement van 800 pond 's jaars. Dit ambt heeft hij lange jaren waargenomen. Toen de Staten van Holland hem te oud achtten voor de behoorlijke vervulling van dezen post, benoemden ze daartoe in 1653 en nogmaals in 1666 en nog eens in 1668 kolonel Adr. Cuyck van Meteren, maar eerst in 1674 deed hij voorgoed afstand van dit ambt. In de resol. Holl. van 27 Sept. 1672 wordt hij nog genoemd onder de officieren staande op de repartitie van de provincie Utrecht.

Door zijn huwelijk met Anna Maria van Steeland, die hem 4 kinderen schonk: Ernst Philip, Lodewijk (die volgt), Henriëtte Wilhelmina (jong gestorven) en Anna Catharina, behoorde hij tot de groote grondbezitters in de noordelijke Nederlanden. Behalve een aanzienlijk huis en erf in de Poten te 's Gravenhage, had hij land in Utrecht, Zuid-Holland en Zeeland. Een goed financier schijnt hij echter niet geweest te zijn. In 1660 lag hij in proces met zijn zoon Lodewijk over de rechten over het slot en de heerlijkheid Giessen-Nieuwkerk. Naar aanleiding daarvan werd hij zelfs in 1662 een tijdlang gegijseld. Hij woonde toen weer in een huurhuis aan het Noordeinde. Van de weduwe van den advocaat Tr.v. Dammen kocht hij in 1666 De Blaeuwe Camer met de aanhoorige landerijen. Daarmee kreeg het door hem in 1645 en 1648 aangekochte landbezit in die buurt een enorme uitbreiding. Het werd sedert naar den bezitter ‘Marlot’ genoemd. Toch moest hij reeds in 1666 en 68 op De Blauwe Camer een hypotheek sluiten. Mogelijk werden zijn financieele moeilijkheden veroorzaakt door de hoogst avontuurlijke levenswijze van zijn oudsten zoon Ernst Philip.

Zie: Borkowski, Les mémoires du Burgrave et Comte Frédéric de Dohna (Königsberg 1898); Fruin, Aanteekeningen op C. Droste's Overblijfsels van Geheugchenis (Leiden 1879); van Nooten, Prins Willem II ('sGravenh. 1915); de Witt Huberts, Onopgeloste raadsels en vreemde gebeurtenissen in vroegere jaren in N. Rott. C. (30 Aug. 1926); ten Raa en de Bas, Staatsche Leger IV en V, passim.

Bartelds