Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 7

[Limburg Stirum, Leopold graaf van]

LIMBURG STIRUM (Leopold graaf van), geb. op het slot Hoogeveen in Dr. 12 Maart 1758, overl. te 's Gravenhage 25 Juni 1840, zoon van graaf Albert Dominicus (1) hiervoor, en van Elisabeth Gratiana Sayer. Hij trad in militairen dienst en was reeds in 1768 kadet bij het garde-regiment Oranje-Gelderland. Eerst tot vaandrig, daarna tot luitenant en kapitein bevorderd, verliet hij den krijgsdienst en werd 22 Juli 1782 rentmeester der episcopale en andere geestelijke goederen van de stad en de Meyerij van 's Hertogen bosch. De omwenteling van 1795 deed hem zijn ambt verliezen; hij woonde toen eenige jaren ambteloos in de prov. N. Brabant, doch vestigde zich daarna metterwoon te 's Gravenhage. Bij het bezoek, dat Napoleon aan Holland en 24 en 25 Oct. 1811 te 's Gravenhage bracht, woonde v.L.S. in het Voorhout; bij hem logeerde toen de keizerl. kamerheer graaf de Béarn. 2 Juli 1812 kreeg v.L. ‘autorisatie d'un titre impérial’.

Bekend is, welk een gewichtig aandeel hij had aan de omwenteling van 1813. Reeds vroeg met van Hogendorp in overleg getreden zette de impulsieve man dezen tot snel en krachtig optreden aan, reeds in het begin van Nov. 1813, met name in den morgen van den 17den toen hij diens huis verliet met een oranjestrik op den hoed en daardoor zeer op de menigte werkte. Door de eerste medestanders gemachtigd om als gouverneur van den Haag op te treden stelde hij een krachtige proclamatie op tot handhaving van rust en orde tot de komst van den Prins. Hij reorganiseerde de nationale garde in de stad tot een Oranjegarde en nam de eerste maatregelen tot vorming eener militaire macht namens den Prins van Oranje. Zijn aandrang en die zijner officieren bewogen van Hogendorp en van der Duyn op den 21sten Nov. tot het opnemen van het Algemeen Bestuur des lands. Hijzelf nam 29 Nov. voorloopig onder hen de leiding der oorlogszaken in handen in de plaats van den te Zwolle opgetreden kolonel Bentinck, die eerst in December als commissaris-generaal voor Zijne Hoogheid de leiding van het oorlogsdepartement van hem overnam. Ook voor het overhalen van aarzelende personen van aanzien in den Haag en elders tot de zaak der onafhankelijkheid gaf hij zich veel moeite. Sedert het optreden van Bentinck trad hij terug uit de leiding der militaire zaken en bleef alleen gouverneur van den Haag. Zijn rol in de eerste dagen van den opstand, hoe belangrijk ook, is indertijd door Jorissen (tegenover Fruin) zeer overdreven ten koste van die van van Hogendorp.

Toen de Prins den 30sten te Scheveningen landde, was Hogendorp aan zijn stoel gekluisterd, en v.L.S. snelde naar het strand om den Prins te begroeten. Deze gebruikte bij graaf Leopold den eersten maaltijd. Van L.S. door den Souvereinen Vorst als gouverneur der residentie bevestigd, zag zich in 1814 tot luitenant-generaal benoemd. Bij K.B. van 28 Aug. 1814 no. 14 benoemd tot lid van de ridderschap van Holland, werd hij lid der provinciale Staten, 10 Nov. 1828 verkreeg hij den rang van generaal der infanterie en was van 12 Oct. 1833 tot zijn dood lid van de Eerste Kamer. Hij huwde te 's Gravenhage 28 April 1782 Theodora Odilia Carolina Ludovica van der Does, vrijvrouwe van Noordwijk (1758-1793), dochter van Wigbold Jan Theodoor (dl. VI, kol. 442); daarna hertrouwde hij te 's Gravenhage 24 Nov. 1801 met Maria Jacoba van

[p. 763]

Styrum (1763-1848), dochter van Mr. Jan, schepen, raad en hoofdofficier van Haarlem, en van Anna Maria Visschers. Uit het tweede huwelijk sproot een jong overl. dochter; uit het eerste werden zes kinderen geboren, waarvan Wigbold Albert Willem en Otto Jan Herbert volgen. Een zoon, Frederik Govert graaf v.L.S., geb. te 's Hertogenbosch 30 Juli 1790 sneuvelde als luitenant in den slag bij Leipzig 16 Oct. 1813.

Zijn portret bestaat in prent door C. Last, J.E. Marcus en C. Hamburger.

Zie: Adelsarchief, 1901, 196, 205-208; Navorscher, XLV (1895), 722 (vers op hem); Die Haghe, 1893, 77, 1913, zie register; Wapenheraut XVI-, XVII, 80; Kobus en de Rivecourt, Biogr. Wdb.; Moll, Catal. Gem. Bibl. 's Gravenh. I, 40, 41; Stamtafel v.L.S. Voorts de litteratuur, genoemd onder de artikelen v. Hogendorp (dl. II, kol. 587) en v.d. Duyn v. Maasdam (dl. I, kol. 777); vooral het Gedenkboek 1813, dl. I en III, passim.

Regt