Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 7

[Kock, Pieter]

KOCK (Pieter), geb. 30 Apr. 1802, overl. te Utrecht 17 Mei 1880, was de zoon van P.B. Kock, majoor der artillerie. Hij werd 1 Sept. 1816 kadet voor den waterstaat aan de artillerieen genieschool te Delft en werd na 4 jaren evenals zijne medeleerlingen op de werken geplaatst, hoewel zij nog geen aanstelling bekwamen. Kock werd aan J. Blanken Jz. (I, kol. 357) toegevoegd ten behoeve van den aanleg van het groot Noordhollandsch Kanaal, en was daarbij werkzaam aan den bouw der sluizen bij het Tolhuis tegenover Amsterdam, later sluizen Willem I genoemd, en aan het aansluitend kanaal. Bij beschikking van den minister van Binnenlandsche Zaken van 1 Mei 1822 werd hij benoemd tot élève aspirant, en bij Koninklijk besluit van 30 Sept. 1823 met ingang van 1 Jan. 1824 tot aspirant-ingenieur. Na de doorbraak van den Zuiderzeedijk bij Durgerdam op 4 Febr. 1825 werd hij belast met het herstellen van den dijk en dit heeft hij naar genoegen van het polderbestuur van Waterland en van zijn chefs gedaan. In den aanvang van 1826 werd hij aan den hoofdingenieur van Noord-Holland toegevoegd ter standplaats Alkmaar, ten behoeve van eenige voltooiingswerken aan het groot Noordhollandsch Kanaal. In 1827 werd hij belast met de voorbereidende maatregelen voor een kanaal van Durgerdam naar de Gouwzee en in het verlengde daarvan door Marken. Toen de Koning bij besluit van 10 Mrt. 1828 bepaalde, dat deze werken gestaakt zouden worden, werd Kock met ingang van 1 Apr. 1828 te 's Gravenhage geplaatst.

Op 28 Jan. 1834 met ingang van 1 Jan. te voren tot ingenieur 2e klasse benoemd, werd hij met ingang van 1 Juli 1836 ter standplaats Amsterdam belast met den provincialen dienst in Noord-Holland. Na het overlijden van zijn ambtgenoot voor den Rijksdienst in het oostelijk arrondissement dier provincie, J. van Asperen Kz., 15 Nov. 1839, werd hem tegelijk diens dienst opgedragen. Met 1 Mrt. 1840 werd hij in den provincialen dienst door zijn ambtgenoot J.G. van Gendt (I, kol. 919) vervangen en behield hij den bovengenoemden Rijksdienst, eveneens ter standplaats Amsterdam. Deze dienst zou niet lang duren, daar hij met ingang van 1 Oct. 1840 in plaats van F.W. Conrad (II, kol. 314) werd aangewezen als een der twee ingenieurs voor de droogmaking van het Haarlemmermeer. Bij Koninklijk besluit van 28 Juli 1840 was hij met ingang van denzelfden 1 Oct. tot ingenieur 1e klasse benoemd. Voor zijn nieuwen dienst werd hem Haarlem als standplaats aangewezen.

Hij deed in 1846 met H.F. Fijnje (I, kol. 908) en den nijmeegschen gemeente-architect P. van der Kemp eene reis naar Hongarije ter beoordeeling van een door den architect Beszedes opgemaakt ontwerp voor eene open verbinding van den Donau bij Boedapest en de Theiss bij Szegedin.

Terwijl zijn ambtgenoot J.A. Beijerinck (I kol. 334), die een zeer groote werkkracht had en reeds bij de droogmaking van den Zuidplas werkzaam

[p. 719]

geweest was, dus in dit moeilijke vak ervaring opgedaan had, schijnt dit met Kock niet het geval geweest te zijn. Wel werden hem de ringvaart, het afwateringskanaal naar Katwijk met de uitwateringsluizen aldaar, de hoofdtochten en eenige accessoire werken opgedragen, maar met het belangrijkste deel, de drie stoomgemalen, had hij geen bemoeiing. De commissie voor de droogmaking kreeg langzamerhand den indruk, dat hij niet voor zijne taak berekend was en toen hij in den aanvang van 1852 aan de beurt voor eene benoeming tot hoofdingenieur was, werd hij door verscheidene jongeren voorbijgegaan. Met ingang van 1 Juli 1853 werd hij van zijn betrekking aan de droogmaking ontheven en als ingenieur in het zuidelijk arrondissement van Noord-Holland aangewezen, terwijl hij zijn standplaats Haarlem behield. Ook in 1854 werd hij eenige malen voor hoofdingenieur voorbijgegaan, maar er kwam in zoover uitkomst, dat Kock met ingang van 1 Oct. van dat jaar tot waarnemend hoofdingenieur in de provincie Drente, ter standplaats Assen, benoemd werd. Op de Staatsbegrooting voor 1855 was bepaald, dat het aantal hoofdingenieurs 2e klasse met 2 vermeerderd, dat der ingenieurs 1e klasse met 2 verminderd werd. Blijkbaar was het dus de bedoeling, dat hij wel geschikt bevonden werd voor die provincie, waar toen weinig te doen was, maar niet meer voor een dienst van beteekenis. Bij Koninklijk besluit van 22 Jan. 1855 werd hij met ingang van 1 Jan. te voren tot hoofdingenieur 2e klasse benoemd.

Ook in Drente werd hij niet welwillend behandeld, daar hij het voortdurend met ongeschikte of onwillige ingenieurs moest doen. Zelfs werd, toen op zijne klachten P.J. de Quartel (V, kol. 549) met ingang van 1 Febr. 1865 uit Assen weggenomen werd, geen ingenieur tot diens vervanging aangewezen, zoodat Kock tegelijk met den hoofdingenieurs- den arrondissements-dienst moest waarnemen, hetgeen voor een oud man zeer bezwaarlijk moest zijn. Na eenigen tijd werd hem dit te machtig en verzocht hij om gezondheidsredenen ontslag uit den Rijksdienst. Dit werd hem bij Koninklijk besluit van 28 Mrt. 1866 met ingang van 1 Mei d.a.v. eervol verleend. Hij vestigde zich te Utrecht.

Kock was een bijzonder welwillend man. Bij het artikel C.T. Liernur (VI, kol. 949) is vermeld, hoe hij dezen als jongeling vooruithielp.

Hij huwde M.J. Telting, geb. 26 Mrt. 1806, overl. 22 April 1899. Bij haar had hij een zoon (zie het vorig artikel).

Hij schreef: Proeve eener beschouwing omtrent de verbetering van het Katwijksche Kanaal in Verhandelingen Koninklijk Instituut van Ingenieurs 1848-49, blz. 80; met I.P. Delprat (zie VI, kol. 390): Waarnemingen en berekening wegens het vermogen der uitwaterende sluizen te Katwijk in dezelfde Verhandel. 1853-54, blz. 21, met 2 platen.

Ramaer