Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 6

[Sweerts, Robertus]

SWEERTS (Robertus), priester, geb. te Antwerpen 4 Aug. 1570, overleden aldaar 4 Juni 1646, was de jongere broeder van Franciscus Sweerts, den schrijver van Athenae Belgicae. Hunne ouders waren Franciscus, handelaar in tapijten, en Gertrudis van Os.

Robertus was een welsprekend, geleerd priester, die gedurende eenige jaren onderwijs gaf in de colleges der Jezuïeten te Antwerpen, Kortrijk, Brugge en Douai. Aan de universiteit te Leuven behaalde hij den graad van licentiaat in de godgeleerdheid. Oct. 1596 verliet hij Leuven, zooals men ziet uit den latijnschen wensch, hem opgedragen door Justus Lipsius. 6 Maart 1609 werd hij benoemd tot plebaan der Kathedraal te den Bosch, waar hij 1617 een zestal priesters had, die hem bijstonden in de herderlijke zorg. Voor de meubileering van Sint Jan, die erg geleden had door de beeldstormers en den brand, 1584, heeft de plebaan zich vele offers getroost. Het oksaal en de preekstoel, twee prachtstukken, en vele altaren kwamen o.a. door zijn zorg de kerk versieren. Pronkt

[p. 1270]

de preekstoel nog in de St. Jan, het oksaal, verwijderd in 1866, dient thans als triomfpoort in het Kensington Museum te Londen. Robertus Sweerts nam ontslag als plebaan, wat reeds lang te voren was aangekondigd, 1622. Hij vertrok naar Turnhout, waar hij eene prebende in het kapittel had bekomen. Zijn verblijf in den Bosch werd door een tegenpartij onmogelijk gemaakt, zooals duidelijk blijkt uit twee open brieven, 1619 en 1622, gegeven door het stadsbestuur, getuigend van den ijver van den pastoor en zijn onberispelijken levenswandel, afgedrukt door Franciscus Sweertius in zijn Athenae Belgicae, 661-63, om de eer van zijn broeder te verdedigen.

19 Dec. 1625 werd Robertus Sweertius plebaan van de St. Pieterskerk te Turnhout. 17 Februari 1629 werd hij tot subplebaan of pastoor van de Lieve-Vrouwekerk te Antwerpen benoemd. Toen de parochie der Lieve-Vrouwekerk in twee parochiën werd verdeeld, werd hij 1644 de eerste plebaan van het Zuiderkwartier en bleef dit tot zijn dood. Hij werd in zijne kerk begraven onder een zwart marmeren zerk; het grafschrift wordt vermeld in Graf- en gedenkschriften van Antwerpen I, 124. Robertus Sweertius stond reeds te 's Hertogenbosch bekend als een welsprekend kanselredenaar, die graag door het volk gehoord werd. Tevens was hij een vurig bestrijder van de protestanten. Hij liet eenige bundels preeken na in handschrift. In druk verscheen van hem: De fide hereticis servanda, adversus Danielem Plancium (Antv. typ. Plantini 1611) en een werkje in het Nederlandsch tegen Franciscus Lansbergen, predikant te Rotterdam (Antw. Verdussen). Nog vermeldt Athenae Belg., zonder aan te duiden of het gedrukt is: Carolus V comoedia carmine heroico, te Gent opgevoerd bij den intocht van de aartshertogen Albert en Isabella en in Oostenrijk voor keizer Matthias.

Zie: Schutjes, Gesch. bisdom 's Hertogenbosch II, 185, IV, 281, 314; Bijdragen Brabant VI, 555; Smits, De Kathedraal van 's Hertogenbosch, 227.

Fruytier