Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 6

[Roghman, Roeland]

ROGHMAN (Roeland), landschapschilder, teekenaar en etser, geboren te Amsterdam in 1597, heeft te Amsterdam gewerkt en stierf ongehuwd aldaar in 1686. Wellicht was Hercules Seghers zijn leermeester. Hij was bevriend met Rembrandt en G.v.d. Eeckhout, zijn leerling was Jan Griffier. Houbraken zegt van hem, dat hij aan één oog blind was.

Schilderijen van zijn hand bevinden zich te Amsterdam, het Rijksmuseum: berglandschap, boschlandschap met beek, boschlandschap met twee jagers; Berlijn, Museum: berglandschap; Kassel, Museum: twee berglandschappen (vroeger als Rembrandt); Kopenhagen: italiaansch landschap; Montpellier: landschap; Oldenburg: berglandschap; Parijs, Louvre: landschap; Petersburg, Hermitage: landschap (vroeger Rembrandt); Weenen, Keizerl. Museum: vlaklandschap (vroeger v. Goyen); Londen, Nat. Gallery: berglandschap; Oldenburg, Galerie: berglandschap; in verz. Hoch, verk. Sept. 1892 bevond zich een rotslandschap, en ook in de verz. A. Langen 5 Juni 1799, was een werk door R.R.

Teekeningen van zijn hand bevinden zich o.a. te Amsterdam, 's Rijks Prentenkabinet: huis te Vleuten bij Utrecht, de Horst a.d. Berg, kasteel Oosterwijk, kasteel Duurstede (2), Starrenburgh bij Schiedam, Jaervelt, ijsgezicht, 5 landschappen, huis te Vliet Oudewater, kasteel, dorpsgezicht, St. Olofskapel, kasteelen (2), Haagsche Bosch (2), Asperen, Berckeburg bij Wijk-bij-Duurstede, kasteel Heenvliet, kasteel Keppel, kasteel Loevestein (2), huis Doorten, kasteel te Geervliet, kasteel Wulven, 3 landschappen, Bergen op Zoom, Dordrecht (2), twee landschappen, Augsburg(?), boerenhofstede, landhuis met toren, stadhuis te Gouda, stadswal bij Haarlem, Abcoude (2?), Oudaan bij Breukelen, Wanestein bij Amerongen, kasteel Beverweert,

[p. 1201]

Honingen bij Kralingen, Swieten, Raaphorst bij Wassenaar, kasteel Zwieten, Huis de Werve of Klein Matenesse, kasteel van Buren bij Voorburg, Sandhorst bij Wassenaar, Kasteel Oosterwijk, huis te Schagen, ter Does, te Roon, Broekhuizen bij Utrecht, Kezenburg, Oost-Voorne (kasteel), huis Moersbergen bij Doorn, het stadhuis te Amsterdam (F.M. 2032), huis te Warmond, Valkenhof te Nijmegen, Rijswijk in het land v. Altena, huis te Altena, kasteel Buren (2), Alkemade bij Leiden, Abcoude, huis Hagestein bij Vianen, huis bij Egmond a.d. Hoef, Groenewoude bij Amersfoort, Lockhorst (2), kasteel Broeckhuyzen; Amsterdam, Museum Fodor: Aelbertsberg, Rijsenburg, huis Merwede; Amsterdam, verz. Six: eenige; Amsterdam, Sted. Archief: St. Anthoniuspoort; Haarlem, Museum Teyler: kasteel Boekhorst bij Kamperveen, Adrichem bij Beverwijk (2), ruïnes kasteel van Egmond, twee ruïnes, Schonauen (2), Dussen, Oud-Karspel, Oosterwijk of Foreest, Heenvliet (2) Spijk (2), Binkhorst bij Voorburg, Geerestein, Lievendaal (2), Kommandeurshof van Maasland, Wulven, Vleuten, Dever (2), ter Cleef (3), Heemstede, Heusden, Oud-Heusden, Oud-Haerlem, Moerkerken, Westerbeek, Marquette, IJsselstein, Vianen, Oude-Geyn, Abcoude, Matenesse (2), Culemborch, Ruwiel, Montfoort, Meeuwen, Dubbeldam, Spranger, Rietwijk, Nieuw-Teylingen, Wijk-bij-Duurstede, 5 landschappen, Amstelveen, Zandvoort, een panorama; 's Gravenhage, verz. Jhr. Beelaerts van Blokland, eenige; 's Gravenhage, verz. Hofstede de Groot: een 16-tal, o.a. havengezichten; Rotterdam, Museum Boymans: Huis te Hermelen, Zuylen, Eng bij Vleuten, slot Aspech, Loevestein, Medemblik, huis te Speyck, huis Croonestein bij Loenen, Zuylestein en een 15-tal landschappen; Rotterdam, Archief: eenige teekeningen; Maartensdijk, verz. Lugt: een enkele; Weenen, Albertina: Zwieten, boschrand; München, Prentenkabinet: grotlandschap, landschap; Kassel, verz. Habich: landschap; Leipzig, Museum: landschap; Dresden, Prentenkabinet: landschappen (2 stuks); Londen, Victoria and Albert Museum: landschap met rotsen; Leipzig, verz. Limburger: boschlandschap met water, rotslandschap; Bremen, Kunsthalle: rivierlandschap; Londen, verz. Heseltine: landschap met boomen; Londen, verz. Fairfax Murray (thans Pierpont Morgan): rivierlandscnap; Londen verz. Reitlinger: rotslandschap; Berlijn, Prentenkabinet: vestingmuren; op verschillende verkoopingen.

Prenten van zijn hand zijn: dijkbreuk bij Jaaphannes 5 Maart 1651 (F.M. 2017), dood der de Witten 1672 (F.M. 2417), reeks van 8 landschappen in Holland: Schoonhoven, Velzen, Slooten, Oude- en Nieuwe kerk te Slooten, Hedighuizen of Hekesen, kerk van Maerseveen, Monster, Rijswijk; een 2e reeks van hollandsche landschappen: gezicht bij Naerden, bij Haarlem, bij Utrecht, bij Kampen, in het bosch van Seunig, bij Maerseveen, Arkel, verder een gezicht op Wateringen, Heesbeen, Rijsbergen, Bergh; 8 gezichten in Italië o.a.: de kolom, het kruis, de brug; reeks van 10 prenten over den postdienst tusschen Holland en Indië. De zes gezichten in het Haagsche Bosch zijn wellicht door Nolpe gegraveerd naar teekeningen door R. Roghman, anderen schrijven ze aan R.R. zelf toe.

Het Prentenkabinet te Amsterdam is in het bezit van het register van adellijke huizen, kasteelen e.a. in Holland, Utrecht, Gelderland geteekend door R. Roghman in de jaren 1646-47. C. Ploos van Amstel bezat 241 teekeningen van kasteelen door R.

Naar zijn ontwerp graveerden: C. Onken, C.J.

[p. 1202]

Visscher, Ploos van Amstel, G. Roghman, J.J. de Boissieu, De Saulx, Geissler, J. Schijnvoet, Bovinet, H. Tischbein, Fortier, B. Pieringa, A.P.C. Favart, C. Josi, Cootwijk.

Zijn portret is geschilderd door G.v.d. Eeckhout; een teekening naar dit schilderij door J. Stolker bij v. Eynden en v.d. Willigen I, 379,

Zie: P. Kristeller, Kupferstich und Holzschnitt in vier Jahrhunderten (Berlin 1911) 365; A. Hind, A short History of engraving and etching (London 1908) 170, 190, 356; A. Houbraken. De groote Schouburgh der Nederl. Kunstschilders en schilderessen (Amsterdam 1718-29) I, 173, II, 8, III, 358; R. van Eynden en A. van der Willigen, Geschiedenis der Vaderl. schilderkunst sedert de helft der XVIIIde eeuw (Haarlem 1816-42) I, 378; C. Immerzeel, De levens en werken der holl. en vlaamsche kunstschilders etc. (Haarlem 1843) III, 23; C. Kramm, De levens en werken der holl. en vlaamsche kunstschilders etc. (Amsterdam 1857-64) V, 1380; G.K. Nagler, Neues allgem. Künstlerlexikon (München 1835-52) XIII, 313; Woltmann, Geschichte der Malerei, III, 675; A. Bartsch, Le peintre-graveur (Vienne 1803-21) IV, 17; R. Weigel, Supplem. au peintre-graveur de A. Bartsch (Leipzig 1843) 147; Ch. Blanc, Manuel de l'amateur d'estampes etc. (Paris 1854-90) III, 351; E. Dutuit, Manuel de l'amateur d'estampes (Paris 1881-88) VI, 4; Weigel, Maler, 653; G. Hoet, Catalogus of naamlijst van schilderijen met derzelver prijzen etc. (Haag 1752) I; P. Terwesten, Catalogus of naamlijst van schilderijen met derzelver prijzen sedert den 27 Aug. 1752 tot 21 Nov. 1768 (Haag 1770); A.D. de Vries Azn., Biografische aanteekeningen in Oud-Holland, 1885, 311; A. van Wurzbach, Niederl. Künstlerlexikon II, 464; F. Muller, De Nederl. geschiedenis in platen (Amsterdam 1863 no 2017, 2417); v.d. Kellen, Aanteekeningen 's Rijks Prentenkabinet; E.W. Moes, Aanteekeningen 's Rijks Prentenkabinet, afd. schilderijen, afd. prenten; A. Bredius, Künstlerinventare G 267, 422, 555, 1136, 1305, 1667; L. Binyon, Dutch etchers of the 17th century (London 1895), 50, 52; Gal. Musée Napoleon VIII, 508, IX, 581; cat. Kaiser Friedrich-Museum te Berlijn II, 229; Cat. Nat. Gallery II; Meisterw. Gal. Cassel; Gall. Oldenburg, 50 (en 1906, 25); H. Reitlinger, A selection of drawings by old masters in the Victoria and Albert Museum (London, 1921) XXII; F. Becker, Handzeichn. alter Meister (Leipzig 1922) 17, 18; G. Pauli, Zeichnungen alter Meister in der Kunsthalle zu Bremen, III, 28; J.P. Heseltine, Dutch drawings, 24; O. Eisenmann, Ausgewählte Handzeichnungen älterer Meister Samml. Habich zu Cassel III, 14; K. Woermann, Handzeichn. alter Meister im königl. Kupferstichkab. zu Dresden VII; verschillende veilingscatalogi, J. Meder, Handzeichn. alter Meister a.d. Albertina u.s.w.; H. Reitlinger, Old master drawings (London 1922) 143, 34; F. Becker, Handzeichn. holl. Meister a.d. Sammlung Hofstede de Groot (Leipzig 1923) 42; J. Vogel, Handzeichn. und Entwürfe älterer Meister a.d. städt. Samml. zu Leipzig (Leipzig) XV; Handzeichn. alter Meister im Kupferstichkabinett zu Berlin, herausgegeben v.F. Lippmann (1902) VII. E; Cat. coll. Fairfax Murray, 172; H. Schmidt, Handzeichn. alter Meister im Kupferstichkabinett zu München, 110; H.J. Scholten, Catalogue raisonné des dessins des écoles française et hollandaise du Musée Teyler à Haarlem, 1904; cat. Mus. Fodor, mus. Boymans etc.; E.W. Moes, Oude teekeningen uit

[p. 1203]

de holl. en vl. school in 's Rijks Prentenkabinet te Amsterdam (Haag 1904).

Zie ook G. Roghman.

J.M. Blok