[Cornelius, Andreas]
CORNELIUS (Andreas) was organist te Harlingen en stierf in 1589; hij was van Staveren afkomstig. Hij schreef een geschiedenis van Friesland, die na zijn dood uitkwam onder den titel: Croniicke, ende warachtige beschrijvinghe van Vrieslant .... Eerst door Ockam Scharlensem seer vlijtelich bijeen gheteeckent. Ende andermael door Joannem Vlitarp .... verbetert. Als nu oock .... ten derde-mael door Andream Cornelium Stavriensem .... gheschiet is (Leeuwarden 1597, fol.; herdruk, Leeuwarden 1742, 4o). De kroniek begint met de schepping en brengt de friesche geschiedenis tot 1565. Zij was in de landstaal gedrukt en had daardoor veel invloed; ook zijn verschillende handschriften ervan bewaard. Alleen het laatste gedeelte heeft waarde; de oudere friesche geschiedenis, die geput heet uit bovengegenoemde, verder niet bekende kronieken, is van geen beteekenis. Behalve die heeft hij ook meer betrouwbare bronnen gebruikt, maar ze steeds aangevuld uit eigen fantasie of wat toen reeds overlevering was geworden.
Zie: Bolhuis van Zeeburgh, Kritiek der Friesche geschiedschrijving 148 vlg.; de Wind, Bibliotheek der Nederlandsche geschiedschrijvers 9 vlg., 223 vlg.
Brugmans