[Bye, Joris de]
BYE (Joris de), zoon van Dirk Jorisz. de Bie, president der Rekenkamer, en N. van Haeften. Van zijn opleiding en de geschiedenis van zijn jongere jaren is weinig bekend. In 1586 werd hij door de Staten Generaal, na het aan den bekenden Reingoud gegeven ontslag, benoemd tot thesaurier generaal, welk gewichtig ambt hij tot zijn dood in 1628 heeft bekleed. In 1597, 1602 en 1617 werd hij belast met een zending naar Zeeland over financieele aangelegenheden, evenzoo in 1602 naar Friesland. In 1607 was hij een der onderhandelaars over het Bestand. In 1621 sloot hij namens de Staten Generaal een tractaat met Brandenburg. Hij was een gematigd man, die zoozeer buiten of boven de partijen stond, dat hij in 1618 in zijn ambt gehandhaafd bleef, maar ook daarna betrekkingen bleef onderhouden met de Groot en andere leden der verslagen partij. Persoonlijk was hij niet zeer bevriend met Oldenbarnevelt, over wiens persoon en politiek hij gematigd ongunstig oordeelt. Dat blijkt uit zijn gedenkschrift, dat voornamelijk over het bewind van Oldenbarnevelt handelt en dat een uitnemende bron is voor de kennis van dezen tijd. Hij was volgens het getuigenis van allen, die hom hebben gekend, een braaf, rechtschapen en bekwaam man, en zoo onpartijdig, als men in zijn tijd en onder zijn omstandigheden zijn kon. Hij was in eersten echt gehuwd met Josina van Oudshoorn van Sonnevelt, daarna met Maria van Almonde.
Zie: Scheltema, Staatkundig Nederland in voce; Bijdr. en Med. Hist. Gen. XI, 400 vlg., waar het gedenkschrift is uitgegeven; de inleiding is herdrukt in Fruin, Verspreide Geschriften IX, 63 vlg.
Brugmans
Auteursrecht onbekend