Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 6

[Brouwer, Seerp]

BROUWER (Seerp), geb. te Franeker 8 Febr. 1793, overl. te Leeuwarden 30 Juli 1856, was de zoon van Jan Brouwer, doopsgezind predikant (zie het vorig art.) en Janna Geertruida IJsbrandi. Seerp genoot zijn eerste onderwijs aan de latijnsche school te Leeuwarden, waarvan Valentinus Slothouwer toen rector was en werd op 17-jarigen leeftijd geschikt

[p. 215]

geacht tot het volgen van hooger onderwijs. Hoewel aanvankelijk opgeleid tot de studie der godgeleerdheid, gaf hij de voorkeur aan de geneeskunde en ter voorbereiding tot deze studie volgde hij te Franeker de lessen van den hoogleeraar Tholen in natuur- en wiskunde, voor welke wetenschappen hij een bizondere voorliefde toonde te bezitten. Na opheffing der franeker hoogeschool in 1811, vertrok hij ter voortzetting zijner studie naar Leiden, waar zijn studiën twee maal onderbroken werden. Den eersten keer 20 Juli-16 Dec. 1813 werd hij door Napoleon tot garde d'honneur aangewezen, den 2den keer in 1815 vatte hij vrijwillig, evenals veel andere leidsche studenten, de wapenen op ter verdediging der bedreigde onafhankelijkheid van het vaderland.

Te Leiden teruggekeerd, legde hij zich weer met ijver toe op de studie, promoveerde er 29 April 1816 na verdediging van een Specimen medic.... continens varii argumenti quaestiones tot Med. Dr. en verwierf twee weken later den doctoralen graad in de verloskunde. Ter voltooiing zijner studiën vertrok hij naar Göttingen, volgde daar de lessen van de hoogleeraren J.F.B. Blumenbach en K.G.H. Himly, vertoefde met wetenschappelijk oogmerk eenigen tijd te Heidelberg en Tübingen, keerde na een korte reis door Zwitserland naar het vaderland terug, promoveerde 15 Oct. 1817 te Leiden op een Dissertatio geometrica de circulorum tangentium centrorum situ in curvis tot Phil. Dr., terwijl Februari van hetzelfde jaar zijn antwoord op een te Leiden uitgeschreven prijsvraag: Quibus formulis construuntur horologia solaria supra plana tetraëdri hexaëdri vel cubi et dodecaëdri? (zie: Annal. Acad. Lugd. Bat. 1816-1817) met goud bekroond werd. Daarna vestigde hij zich te Leeuwarden als geneesheer, werd benoemd tot lid der Provinciale geneeskundige Commissie van Friesland en behoorde in 1820 tot de eerste oprichters van het Geneeskundig Genootschap te Leeuwarden onder de zinspreuk: ‘Medicorum et Chirurgorum vinculum’. Zijn verlangen om zich geheel te wijden aan de wis- en natuurkunde deed hem in 1823 de benoeming tot hoogleeraar in de wis- en natuurk. aan de hoogeschool te Groningen, als opvolger van J. Baart de la Faille, aannemen. Hij aanvaardde zijn ambt 8 Oct. 1823 met het houden eener oratie: De matheseos utilitate universa praecipue ad patriae nostrae commoda (Gron. 1824).

Gedurende zijn hoogleeraarschap maakte hij zich vooral verdienstelijk door uitbreiding te geven aan het kabinet van natuurk. instrumenten en door het schrijven van eenige werken, ten behoeve van zijn wiskund. onderwijs. Van 1827-28 was hij rector en hield 9 Oct. bij zijn aftreden een Oratio de iis, quae anno proxime elapso Acad. nostrae accid (zie: Annal. Acad. Groning. 1827-28).

Zich ten slotte niet kunnende vereenigen met de wijze, waarop de regeering de belangen der Universiteit behartigde (tevens missende het taaie geduld, noodig tot het geven van onderwijs), legde hij in 1835 zijn ambt neer, zonder aanspraak te maken op pensioen. Als blijk van zijn ongeduldige natuur wordt van hem verteld, dat hij voor een slecht isoleerende leidsche flesch geen andere behandeling koos dan deze op den grond in stukken te werpen.

Weer naar Leeuwarden teruggekeerd, wijdde hij zich daar geheel aan de studie der wis- en natuurk., hield zich vooral bezig met electro-magnet. verschijnselen, bracht verbeteringen aan in verschillende toestellen en vond zelf een thermo-electrisch toestel uit, naar aanleiding waarvan een strijd ontstond tusschen hem en S. Bleekrode,

[p. 216]

die zich, volgens Brouwer, als uitvinder van dat toestel voordeed, wat gene echter weerlegde (zie: Alg. Konst- en Letterb. 1838, I, 259, 313).

Geheel onverwacht werd hij in 1843 gekozen tot lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Hij heeft ijverig deelgenomen aan de behandeling van plannen tot delging van 's lands schuldenlast en heeft zich doen kennen als voorstander van het conversieplan van van Hall. In het midden van 1845 verliet hij weer vrijwillig zijn staatsloopbaan. Hij keerde naar Leeuwarden terug en overleed aldaar 30 Juli 1856 tengevolge eener langzame verzwakking.

In 1833 werd hij lid van het Provinciaal Utrechtsch Genootsch. v.K. en W.

Behalve het reeds genoemde verscheen van zijn hand: Iets over de hygrometers, byzonder over dien van Daniell en den psychrometer van August; Aanmerkingen over den differentiaal-barometer; Een paar waarnemingen over het gloeijen der platina-spons door waterstof-gas (deze 3 verhand. zijn achtereenvolgens opgenomen in Bijdragen tot de natuurk. wetensch. verz. door H.C. van Hall Dl. VI, 272, Dl. VII, 147 en 166); Beginselen der vlakke en bolvormige driehoeksmeting (Groningen 1833); Over eene verbetering, aangebragt aan den multiplicator van Schweigger, en het magnetiseren door zwakke thermo-electr. stroomen (in Natuur- en scheik. Archief, uitg. door G.J. Mulder 1835, 147); Opgave van de voordeelen, die het gevolg zouden zijn geweest van de uitvoering der Wet tot regeling der openbare schuld ['s Gravenhage 1843]; Vergelijking der voor- en nadeelen van het plan tot vrijwillige conversie der Nederl. staats-schuld, voorgesteld door J. Dinger (Leeuwarden 1854). Verder worden nog van hem vermeld: Rekenkundige stellingen (1831); Goniometrische formulen (1833); Bedenkingen over geldleeningen en ophelderingen van een tabellarisch overzigt daaromtrent.

In 1819 was hij gehuwd met Sjuwke Cats; zij schonk na zijn dood de bibliotheek van haar man voor het grootste gedeelte aan de Provinciale Bibliotheek van Friesland, het overige gedeelte aan het Friesch Genootschap van Geschied-, Oudheid- en Taalkunde.

Zie over hem: Album Studios. Acad. Lugd. Bat. kol. 1237, 1248; Album Studios. Acad. Gron. kol. 627; Bullet. des Sc. phys. et natur. en Néerlande réd. p. F.A.W. Miquel e.a. Année 1838, 71; Alg. Konst- en Letterbode 1856, 249, 308, 315, 361; Gedenkboek Groningen, uitg. d. W.J.A. Jonckbloet 1864, Bijl. 134-135; Kamerlingh Onnes in het Levensbericht van R.A. Mees (Jaarb. der Kon. Akad. 1888, 72); J. Huizinga in Gedenkboek Groningen 1914, 60-61; D. Bierens de Haan, Bibliogr. Néerland. hist.-scient (Roma 1883) 41-42; J.C. Poggendorff, Biogr. Liter. Handwörtenbuch zur Geschichte der exact. Wiss. 1898, Bd. III, I Abt. 202.

van Loen