Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 6

[Ahrweiler, Jacobus]

AHRWEILER (Jacobus), wijbisschop met den titel van Croacensis (verkeerdelijk ook Duacensis, d.i. Kilmacduagh in Ierland), overleed 12 April 1370, waarschijnlijk te Mechelen, waar hij werd begraven. Hij behoorde tot de orde der Karmelieten sinds ongeveer 1315 en tot het klooster te Keulen; hij studeerde aan de universiteit te Montpellier 1320 en verkreeg zijne graden in de theologie te Parijs. Na lector te zijn geweest te Keulen en te Brussel, bestuurde hij als prior, 1334, het klooster te Keulen. In 1341 werd hij tot definitor der provincie gekozen en daarna tot prior te Kreuznach, vervolgens, 1347, weder tot definitor. 25 Juni 1352 werd hij tot bisschop van Croa verheven door Paus Clemens VI en ontslagen van de betaling der gewone bijdragen. Hij was werkzaam als wijbisschop te Doornik, Kamerijk, Luik en Utrecht. In het hisdom Luik wijdde hij o.a. te Vlierbeek bij Leuven 29

[p. 15]

Maart 1368 Jan van Hilleghem tot abt van Egmond. 13 Apr. 1368 wijdde hij een altaar in de kerk van Sint Gerlacus te Houthem, Limburg. De Hist. ep. Ultraj. 321 geeft een wijdingsakte van 14 Febr. 1357, van bisschop Jacobus episc. Duacensis, die in de kapel van het H. Kruis te Dordrecht een altaar wijdt. Deze verkeerde lezing Duacensis moet aan de onnauwkeurigheid van den bewerker van Heussen worden geweten. Het bisdom Kilmacduagh (door Schotel en van Balen Douay genaamd, Archief Ned. kerkgesch. l, 172) heeft op de lijst der bisschoppen geen Jacobus vóór 1422. In de genoemde wijdingsakte van den abt van Egmond heet de wijbisschop ‘Jacobus episcopus Croatensis’, Brom, Bullarium Trajectense II, 321. De kerk van het Duitsche Huis te Utrecht werd 1358 door een wijbisschop Jacobus gewijd. Jacobus Duacensis en Jac. Danus in de lijst der wijbisschoppen bij Coppens moeten als de zelfde persoon, nml. Jacobus Croacensis of Croatensis beschouwd worden.

De wijbisschop overleed in het klooster zijner orde te Mechelen. Hij werd aldaar begraven in de kloosterkerk voor het hoofdaltaar. Zijn grafschrift meldde ‘Gessi Trajecti presulis ante vices’.

Zie: Eubel, Hierarchia Cath. I, 224; Habets, Gesch. bisdom Roermond I, 614; Sanderus, Chorographia sacra Brab. (2 ed.) II, 230; Revue bénédictine 1903, 263-65; 1904, 274; 1912, 325; Franquinet, Inventaris der oorkonden van het klooster St. Gerlach (Maastr. 1877) 56-57; Archief Aartsb. Utrecht XXXVIII (1912) 83; A. Matthaeus, Fundat. et fata eccl. 571; v.d. Gheyn, Catal. manuscrits bibl. Royale VI, 143.

Fruytier