Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 5

[Santvoort, Jacobus van]

SANTVOORT (Jacobus van), priester geb. te Amersfoort 1584, overl. te Leuven 1663, studeerde aan de universiteit te Leuven de godgeleerdheid en daarna in de beide rechten. 1 Dec. 1613 behaalde hij het doctoraat in deze wetenschap. Hij bekleedde aan de universiteit het ambt van dictator of redactor, belast met het samenstellen der officiëele bescheiden der universiteit, 28 Dec. 1631-39. Te voren, reeds 5 Febr. 1615 (niet 1621 zooals bij vergissing Val. Andreas p. 205 verzekert) tot 1621 was hij opgetreden als advokaat-fiskaal der hoogeschool. 1620 verkreeg hij den leerstoel als professor primarius van het kerkelijk recht, na eerst als antecessor ordinarius werkzaam geweest te zijn. De universiteit koos hem tot haar rector magnificus, 1641. Overladen met eer en rijkdommen, toonde hij zich deze gaven waardig, door zijn buitengewone geleerdheid en zijn onuitputtelijke liefdadigheid. Zijne liefde voor de armen toonde hij vooral door de stichting van een weeshuis voor kinderen geboren uit katholieke ouders te Leuven of te Amersfoort. Eenige dames van Leuven waren met een stichting begonnen voor weeskinderen, 1636, welke geen stand hield. Toen besloot Santvoort zelf eene weeshuis op terichten voor jongens en meisjes te Leuven. 17 Sept. 1643 legde hij zijne plannen voor aan den raad der stad; deze besloot hem te steunen in zijne onderneming en liet de gebouwen van het St. Nicolaasgesticht te zijner beschikking. Hier opende hij een tehuis voor ouderlooze kinderen, en plaatste het onder de bescherming van St. Ivo, den patroon der rechtsgeleerden. Hij kocht daarna het kollege der Jezuïeten. Bij zijn testament 1653 bestemde hij dit na zijn overlijden om tot verblijf der weezen in te richten. Bovendien doteerde hij zijne stichting zoo rijkelijk, dat het ruim kon bestaan. Tevens stelde hij de statuten van zijne stichting op en benoemde den deken van St. Jacob en den prior van St. Maartensklooster tot beheerders, die een priester met het bestuur belastten. Sinds de Fransche revolutie is het weeshuis bestuurd door

[p. 656]

leeken. Het telde steeds 14 jongens en 14 meisjes, die er verbleven van hun zesde tot het achttiende jaar. De laatste wees van Amersfoort verliet 1888 de stichting. In het weeshuis bewaarde men nog 1895 twee geschilderde portretten, den stichter voorstellend in zijn studeervertrek en op zijn doodsbed. Hij overleed 80 jaar oud, volgens van Even 11 Maart, volgens Analectes 3 Mei 1663 en werd in de St. Jacobskerk begraven. Het gedenkteeken met zijn afbeelding voor hem opgericht in deze kerk werd door de fransche revolutionnairen vernield. Of de Duitschers Santvoort's stichting spaarden, is mij niet bekend.

Zie: Val. Andreas, Fasti Academici (Lov. 1650) 32, 205; Analectes Hist. Eccl. Belg. XVII (1881) 333; XXVII (1898) 98, 328, 364, 368; W. van Even, Louvain dans le Passé et dans le Présent (Louv. 1895) 655-656, 662.

Fruytier