Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 5

[Begram, Warnardus Cornelis Mathildus]

BEGRAM (Warnardus Cornelis Mathildus), geb. te Gorinchem 23 Mei 1823, overl. aldaar 6 Mei 1890, was de tweede zoon van Mr. P.L. Begram en F.A.A. Verhagen. Zijn vader was een streng man, die het niet kon verkroppen, dat de tweede zoon niet zooveel talenten had als de oudste, die in verband met het groote fortuin der familie bestemd werd voor hooge betrekkingen. Die zoon studeerde te Leiden in de rechten, voor den jongste achtte de vader het voldoende als hij landbouwkundige werd. In de Alblasserwaard, waar geen ander land dan weiland is, bestond toen het landbouwbedrijf voor een groot grondeigenaar uit weinig meer dan nagaan of de pachtboeren het land behoorlijk bemestten en de woningen goed onderhielden; van wetenschappelijken landbouw was geen sprake.

De oudste zoon overleed kort vóór het tijdstip, waarop hij gepromoveerd zou zijn, en nu werd de verhouding van den vader tot den overgebleven zoon beter.

Mr. P.L. Begram werd in Nov. 1840 tot lid der provinciale staten van Zuid-Holland gekozen en was in 1848 lid der dubbele Tweede Kamer; als candidaat voor de Tweede Kamer viel hij in Nov. 1848 niettegenstaande zijn grootgrondbezit, vooral doordat hij zich als officier van justitie door zijn groote gestrengheid bij het volk gehaat gemaakt had. De zoon, die aangenamer vormen had en populairder was, werd reeds in 1851 in het district Corinchem tot lid der staten van Zuid-Holland gekozen, kort daarna werd hij lid van den Raad van de plaats zijner inwoning en wethouder. Voor deze betrekkingen bedankte hij, toen hij 8 Febr. 1859 in het district Gorinchem tot lid der Tweede Kamer gekozen werd. Als lid der Staten nam hij een werkzaam aandeel aan de vaststelling der reglementen voor de waterschappen.

Hij had in de Kamer op sommige gebieden grooten invloed, legde zich met veel ijver op zijne betrekking toe en was de vraagbaak, zoodra er landbouwkwestiën aan de orde waren. In de zitting van 9 Maart 1863 verzette hij zich fel tegen de aankweeking van geleerde landbouwers op landbouwhoogescholen; hij meende dat deze in de praktijk niet zouden voldoen. Niettegenstaande zijne oppositie is toen op het voetspoor van hetgeen in Duitschland op initiatief van prof. F.G. Schultze te Jena gedaan was, het hoogere landbouw-onderwijs tot stand gekomen door de oprichting der school te Haren, die later naar Wageningen ver-

[p. 30]

plaatst is. Begram had er geen denkbeeld van, dat dit onderwijs een zoo hooge vlucht zou nemen.

Welk een invloed zijn adviezen op dit gebied hadden, bleek intusschen duidelijk in genoemde zitting, toen een amendement van hem om het aantal landbouwscholen niet twee maar een te doen zijn, met 36 tegen 26 stemmen werd aangenomen, en wel niettegenstaande Begram, die tot de conservatieve partij behoorde, niet in de gunst stond bij den toen almachtigen premier Thorbecke.

Begram weerde zich zeer bij het debat over den aanleg der Staatsspoorwegen, en later bij dat over den aanleg van een kanaal door de Geldersche Vallei in verband met den aanleg van vele andere kanalen. Natuurlijk verdedigde hij de verbetering der bestaande Keulsche Vaart, die door zijn district liep; hij deed vooral twee bezwaren tegen het Valleikanaal hoog klinken, de kwel in de Betuwe en den overgang over den Neder-Rijn.

Hoewel conservatief, was Begram ten sterkste gekant tegen de antirevolutionnaire richting, die vooral sedert 1870 door de pogingen van Dr. A. Kuyper veld won en welke hij een ramp voor het land achtte. Dit ging zoover, dat hij zelfs voor de schoolwet-Kappeyne stemde, terwijl hij na 1880 bij verkiezingen de liberale partij geldelijk sterk steunde.

Hij nam in 1878, toen hij tot dijkgraaf van de Alblasserwaard benoemd was, ontslag als kamerlid, en werd kort daarna weder lid der Provinciale staten van Zuid-Holland, hetwelk hij evenals dijkgraaf tot zijn overlijden bleef; korten tijd later werd hij gekozen als lid, dat bij staking der stemmen onder Gedeputeerde Staten de beslissing zou geven.

Als dijkgraaf was Begram even ijverig in hetgeen hij meende, dat het belang van het hoogheemraadschap was, als hij als kamerlid geweest was.

Als voorzitter der commissie voor de gemeene belangen (eene betrekking, die aan die van dijkgraaf der Alblasserwaard verbonden is) zette hij met kracht de verhooging van den nieuwen Zuider Lingedijk, die de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden tegen overstroomingswater in Gelderland moest verdedigen, door. Toen het Merwedekanaal aangelegd zou worden, wist hij van den Staat eene nieuwe bedijking aan de westzijde van Gorinchem te verkrijgen zonder dat daarvoor eene reden was, terwijl hij als eisch voor de beproeving van den nieuwen bandijk, die in verband met dezen aanleg gemaakt moest worden, stelde, dat deze vijf etmalen een ontzaglijke drukking moest uithouden, te verkrijgen door het volzetten met water van eene kom tusschen den ouden (gedeeltelijk op te ruimen) en den nieuwen dijk. De Staat stond in dien tijd geheel machteloos tegenover de dijksbesturen. Toen de kom was volgepompt, begon de oude dijk te wijken en het dijksbestuur, waar toen de deskundige dijkgraaf T. Swets Az. in functie was, gaf den eersten dag van de volpomping vergunning, het water uit de kom af te laten en daarna den ouden dijk zooveel noodig weg te graven.

Ook in zijn eischen aan den Staat omtrent de hoedanigheid van de klei der nieuwe dijken was Begram hoogst onredelijk, hoewel volkomen te goeder trouw.

Hij overleed na een ziekbed van slechts enkele dagen. Hij was ongehuwd.

Zie omtrent hem: Notulen K. Inst. v. Ingenieurs 1889-1890, 87.

Ramaer