[Vermeulen, dr. Petrus Jacobus]
VERMEULEN (dr. Petrus Jacobus), geb. te Zeist 2 Sept. 1809, gest. te Utrecht 17 Jan. 1878, had in hoofdzaak zich zelf gevormd, toen hij in 1829 door den burgemeester van Utrecht werd belast met de ordening van het stadsarchief. Tegelijk bereidde hij zich voor tot de academische lessen; in Sept. 1833 legde hij met goed gevolg het admissie-examen af. Hij werd als student in de letteren ingeschreven; in deze faculteit legde hij ook zijn candidaats-examen af. Tegelijkertijd bleef hij aan het stadsarchief werkzaam, totdat hij in 1840 werd belast met de zorg voor het provinciaal archief. Voor dat archief was juist aangekocht een middelnederlandsch handschrift van een berijmd leven van Jezus; Vermeulen gaf het uit als Van den levene ons heren. Een rijmwerk uit de middeleeuwen (Utrecht 1843). Daarvoor schonk hem de Utrechtsche universiteit het doctoraat in de letteren honoris causa. Vermeulen behoorde ook met Jonckbloet, De Vries, Leendertz, De Hoop Scheffer en Tideman tot de oprichters der Vereeniging ter bevordering der oude Nederlandsche letterkunde, waaraan hij echter weinig heeft medegewerkt. In overeenstemming met zijn archiefwerk ging zijn onderzoek meer in de historische richting. Toen in 1846 Van der Monde's Tijdschrift voor geschiedenis, oudheden en statistiek van Utrecht ophield te bestaan, gaf Vermeulen een nieuwe periodiek uit onder den omslachtigen titel Tijdschrift voor oudheden, statistiek, zeden en gewoonten, regt, genealogie en andere deelen der geschiedenis van het Bisdom, de Provincie en de Stad Utrecht (Utrecht, 1847-1850, 4 dln.), waarin hij zelf veel studiën plaatste. Ook zijn werkzaamheid aan het archief ging geregeld voort; talrijk zijn de geschreven verslagen en inventarissen, door hem opgesteld. Van
de verslagen is in druk verschenen het Verslag aangaande de archieven der provincie en der voormalige vijf kapittelen te Utrecht (Utrecht 1850). Van de inventarissen is alleen uitgegeven de Inventaris van het archief der provincie Utrecht. Boekdeelen en bundels (Utrecht 1875). Na dezen inventaris gaf hij een regentenlijst onder den titel Oorspronkelijke charters der Provincie en der vijf kapittelen, van den vroegsten tijd tot en met het jaar 1300 (Utrecht, 1877), waarin 639 oorkonden zijn beschreven. In verband met Vermeulens werk aan het archief staat ook de uitgave van het vervolg op het Utrechtsch plakaatboek, dat hij met den griffier der Provinciale Staten uitgaf