Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4

[Tellegen, Antonius Otto Hermannus]

TELLEGEN (Antonius Otto Hermannus), geb. 7 Nov. 1848 te Groningen, overl. 19 Nov. 1904 te 's Gravenhage, was de zoon van Reinoldus Jacobus Tellegen en Reinilda Cornelia Maria Heerkens. Hij studeerde in de geneeskunde te Groningen en promoveerde, 7 Juni 1875, op een proefschrift: Het primaire niercarcinoom (Gron. 1875), was daarna werkzaam als assistent van de hoogleeraren Kooyker en Sänger in het Academisch ziekenhuis en ging toen naar Weenen. Teruggekomen in Groningen, werd hij in Dec. 1877 toegelaten als privaat-docent voor de geneeskundige kliniek en nam, gedurende een buitenlandsch verlof voor ziekte van Prof. Kooyker, diens colleges in de inwendige geneeskunde waar. In Apr. 1881 werd hij benoemd tot 2den geneesheer in het krankzinnigengesticht te Coudewater en in Maart 1885 bij de opening van het gesticht ‘Voorburg’ te Vucht aangesteld tot 1sten geneesheer; hier was hij werkzaam tot 1888, toen hij ontslag vroeg uit zijne betrekking wegens verschil van meening met het bestuur dier inrichting. Hij vestigde zich daarop te 's Gravenhage als consulteerend psychiater, maar werd 1 Apr. 1892 benoemd tot geneesheer-directeur van het krankzinnigengesticht aldaar; welke betrekking hij waarnam tot 1 Nov. 1898, om zich daarna weer te bepalen tot de consultatieve behandeling van geesteszieken. Als lid van den geneeskundigen raad van Zuid-Holland en van de plaatselijke schoolcommissie was hij met ijver werkzaam. Bovendien nam hij met anderen het initiatief tot de stelselmatige opleiding en vorming van verplegers en verpleegsters in de krankzinnigengestichten en was mede-oprichter van de Wilhelmina-Vereeniging, die zich ten doel stelt de opleiding en de belangen dezer personen te behartigen. Als voorzitter der Psychiatrische Vereeniging en redacteur-gérant der Psychiatrische Bladen heeft hij gedurende verscheidene jaren eene eerste plaats ingenomen onder zijne vakgenooten. Het grootste gedeelte zijner belangrijke bibliotheek werd na

[p. 1299]

zijn dood ten geschenke gegeven aan de Groningsche hoogeschool.

De volgende nagelaten geschriften zijn van hem bekend: Iets over de antiperistaltische bewegingen van het darmkanaal, in Ned. Tijds. v. Geneesk., 1875, I, 673; Iets over het ureumgehalte der urine bij morbus Brighti, Ibid. 1876, I, 245 en 1878, I, 309; Eenige beschouwingen over de behandeling van de myelitis spinalis subacuta met ferrum candens en argentum\nitricum, Ibid., 1878, I, 197; Een geval van colloid-nephrose, Ibid. 1879, I, 209; Waarom moeten de bepalingen voor mazelen in de wet van 4 Dec. 1872, Staatsbl. no. 134 worden gewijzigd en op welke wijze dient dit te geschieden, Ibid. I, 370; Een geval van aphasie ten gevolge van malaria, Ibid., I, 728; Leek of Orde-broeder, Ibid., 1884, 383. Over dwang in het algemeen, over grilles in het bijzonder in Psychiatrische Bladen, 1884, II; Het verleden, het heden en de toekomst der krankzinnigenverpleging in Nederland, Ibid. 1890, VIII; Het voorstel van de Heeren Heemskerk, enz. in de Provinciale Staten van Zuid- Holland, Ibid, VIII; Het vraagstuk der geslachtelijke onthouding, Ibid., 1895, Afl. 2; De discussie over het psychiatrisch onderwijs in de algem. vergadering van de Ned. Maats. v. Geneesk., Ibid. XIII; Over het nut van opium bij melancholische toestanden, Ibid.; met van Deventer en Ruysch, Rapport in zake de verbetering van het verplegend personeel in de Nederlandsche krankzinnigengestichten, Ibid. 1890; Gebruik en misbruik van alcohol-houdende dranken, in St. Willebrordus-Vereeniging 1896/97, no. 8.

Zie over hem: In Memoriam A.O.H. Tellegen, door J. van Deventer Szn. in Psychiatrische bladen VIII, 1904, 776.

Simon Thomas