Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4

[Scheltema, Frederik Adamavan]

SCHELTEMA (Frederik Adamavan), sedert 1876 vennoot in de zaak van Fred. Muller te Amsterdam, geb. 28 Jan 1846 en overl. 16 Dec. 1899. Zoon van een predikant, zou ook hij voor dit ambt worden opgeleid, bezocht voor dat doel het gymnasium en 't athenaeum zijner geboorteplaats, doch veranderde later van loopbaan. In 1865 als student ingeschreven, ‘genoot Frits Scheltema een blijde jeugd en was bij zijn vrienden zeer gezien’, een tijdlang zelfs rector van het Amsterdamsche Studentencorps. In 1869 maakte hij in gezelschap van een uit een ziekte herstelden vriend een reis naar Egypte. Teruggekomen veranderde hij van levensplan. ‘Begaafd met een aangeboren koopmanstalent en voor antiquaar in de wieg gelegd’, zocht hij op 24-jarigen leeftijd een werkkring in de zaak van Fred. Muller (II kol. 957), die hem weldra als een vlijtig en bekwaam bibliograaf en kunstkenner zeer waardeerde. In 1876 werd hij als deelgenoot opgenomen in de zaak, die sedert onder den naam van ‘Fred. Muller en Co.’ gedreven werd en zich allengs aanzienlijk uitbreidde. Het waren vooral fraaie incunabelen of wiegedrukken en zeldzame ‘Americana’, die de aandacht van Scheltema trokken, terwijl hij een kennis van oud-Hollandsche prenten, schilderijen en antiquiteiten aan den dag legde als weinigen. Zijn liefhebberij in kunstvoorwerpen was over heel Europa bekend en met zijn zorgvuldig bewerkte catalogussen reisde hij bij herhaling de voornaamste steden van ons werelddeel af. Ook in den boekhandel was Scheltema gezien: 3 jaar lang was hij lid van 't bestuur der Vereeniging ter bevordering van de belangen des boekhandels, 6 jaar commissaris van 't Bestelhuis v.d. Ned. Boekhandel. Voorts was hij in 1885 lid

[p. 1212]

der Commissie voor de Tentoonstelling te Antwerpen en in 92 voorzitter van de Internationale tentoonstelling voor den Boekhandel in 't Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam; deze laatste was bijna geheel door hem op touw gezet en tot stand gebracht.

Ook in menige andere betrekking was S. ijverig werkzaam, zoo als lid, later als voorzitter der schoolcommissie te Amsterdam, als trouw huisbezoeker der vereeniging ‘Liefdadigheid naar vermogen’ enz. Hij stierf op 53-jarigen leeftijd, geacht en bemind door velen. Zijne vrouw was vóór hem gestorven; slechts twee kinderen uit hun huwelijk overleefden hem.

Zie: R.W.P. de Vries in Levensber. Letterk 1900, 293; idem in Nieuwsbl. Boekh. 1899, 593; verder Adresb. Boekh. 1900, 1 (met portret) en S. Muller Fz. in Eigen Haard 1900, 148.

Zuidema