Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4

[Reuvens, Mr. Caspar Jacob Christiaan]

REUVENS (Mr. Caspar Jacob Christiaan), zoon van Mr. Jan Everard Reuvens en Maria Susanna Garcin, geb. te 's Gravenhage 22 Jan. 1793, gest. te Rotterdam 26 Juli 1835. Hij genoot voorbereidend en gymnasiaal onderwijs in zijn vaderstad; daarna werd hij in Oct. 1808 ingeschreven als student aan het Athenaeum te Amsterdam, waar van Lennep zijn leermeester was; 15 Sept. 1810 werd hij student te Leiden als leerling van Wyttenbach; in 1811 volgde hij zijn vader, die raadsheer in het Hof van Cassatie was geworden, naar Parijs, waar hij de lessen van Boissonnade volgde. 2 Juli 1813 verkreeg hij hier het licentiaat in de rechten en deed 14 Aug. d.a.v. den eed als advocaat bij het Hof. Na de revolutie van 1813 keerde hij met zijn vader naar Nederland terug en legde 2 Mei 1814 den eed als advocaat voor het Hooggerechtshof in den Haag af. Hij zette hier zijn letter- en geschiedkundige studiën voort, waarvan hij de eerste vruchten publiceerde in zijn Collectanea Litteraria (L.B. 1815), die vooral over de latijnsche tooneelpoëzie handelen. Kort daarna werd hij benoemd tot hoogleeraar in de Grieksche en Latijnsche letterkunde en de geschiedenis aan het athenaeum te Harderwijk; hij aanvaardde dat ambt 25 Januari 1816 met een Oratio de litterarum disciplina animos ad studia severiora et ad vitam communem praeparante (Harderw. 1816). Na de opheffing van het athenaeum werd hij bij K.B. van 13 Juni 1818 benoemd tot buitengewoon hoogleeraar in de archaeologie te Leiden, waarmede hier een nieuwe leerstoel werd geschapen. 24 Oct. 1818 aanvaardde hij zijn ambt met een Oratio de laudibus archaeologiae (Ann. acad. Lugd. Bat. 1818-19); op denzelfden dag werd hem het doctoraal in de letteren door den Senaat der hoogeschool geschonken. Reuvens heeft zijn nieuwe taak onmiddellijk met kracht aangevat; hij is inderdaad de grondlegger der oudheidkundige studiën in Nederland geworden. Zijn werkzaamheid betrof drieërlei: de zorg voor het Museum van oudheden, het academisch onderwijs en het publiceeren van de resultaten van zijn onderzoek. Op al deze terreinen heeft hij zeer veel tot stand gebracht. Te Leiden bevond zich sedert het midden der achttiende eeuw een vrij uitgebreide en ook belangrijke verzameling oudheden, grootendeels Grieksche en Romeinsche, afkomstig uit een legaat van Gerard van Papenbroek; zij was van andere zijde aangevuld. Deze verzameling wist Reuvens door gelukkige aankoopen en schenkingen tot een zeer waardevol museum van oudheden uit te breiden; ook aan de opstelling en de beschrijving van dat museum wijdde hij groote zorg. Hij legde een verzameling afgietsels aan en breidde het Penningkabinet uit; hij bracht in Leiden bijeen wat eiders aan Rijksbezit aanwezig was; hij legde den grondslag voor het Egyptische museum; hij verkreeg Oostersche oudheden. Reuvens' arbeid voor het Leidsche museum werd na 1830 door de tijdsomstandigheden niet weinig belemmerd. Wat zijn onderwijs betreft, daar de archaeologie geen verplicht vak was, had hij alleen een klein auditorium van werkelijke belangstellenden, waarmede hij in den regel speciale onderwerpen behandelde. Toen in 1825 Meinard Tydeman stierf, werd Reuvens bovendien belast met het onderwijs in de Romeinsche antiquiteiten, voor welk vak hij zich zeer veel moeite gaf. In verband met deze uitbreiding van zijn werkkring werd zijn buitengewoon hoogleeraarsambt veranderd in een gewoon;

[p. 1145]

hij aanvaardde dat 23 Sept. 1826 met een Oratio de archaeologiae cum artibus recentioribus conjunctione (L.B. 1826; ned. vert. door P.O. van der Chijs; Amst. 1827). Parallel met zijn academisch onderwijs liep Reuvens' wetenschappelijk onderzoek en de publicatie daarvan. Een van zijn eerste pogingen tot bevordering van zijn vak was zijn medewerking aan Westendorp's tijdschrift Antiquiteiten (Gron. 1820-26, dl. I-III: 1), waarin tal van studiën van zijn hand zijn te vinden. Ook in andere periodieken heeft hij veel gepubliceerd. De nadruk moet daarbij vooral worden gelegd op Reuvens' werkzaamheid ten opzichte van Arentsburg, waar de grondslagen van een Romeinsche vestiging werden blootgelegd. In 1826 werd Arentsburg door het Rijk aangekocht en het onderzoek aan Reuvens opgedragen. Van 1827 tot 1829 werd geregeld op Arentsburg gegraven; zeer veel belangrijks werd gevonden, waarmede het Leidsche museum werd verrijkt. Het resultaat van het onderzoek deelde Reuvens mede in zijn Korte beschrijving en plan der Romeinsche bouwvallen, gevonden ter waarschijnlijke plaatse van het Forum Hadriani op de hofstede Arentsburg onder Voorburg bij 's Gravenhage ('s Grav. 1830; ook in Fr. vert.). Ook daarna werd het onderzoek door Reuvens voortgezet; maar de tijdsomstandigheden beletten de verdere opgravingen en in 1834 werd Arentsburg door het Rijk verkocht. Reuvens' laatste arbeid was de verwerving der Egyptische oudheden van Anastasi voor het Leidsche museum; vooral de papyrusrollen waren zeer belangrijk en trokken sterk zijn aandacht. Hij heeft de resultaten van zijn onderzoek verwerkt in de Lettres à M. Letronne.... sur les papyrus bilingues et grecs et sur quelques autres monumens gréco-égyptiens du Musée d' Antiquités de l'Université de Leide (Leide 1830, 4^o; m. atlas in fol.). Daarna bleef hij werken en onderzoeken, tot zijn plotselinge dood alle verwachtingen teleurstelde. Reuvens was de grondlegger der moderne archaeologie in Nederland. Zijn uitgebreide kennis en deugdelijke methode, zijn groote scherpzinnigheid en snelle beslistheid, zijn organiseerend talent en gemakkelijke omgang maakten hem zeer geschikt voor de taak, die voor hem was weggelegd. Reuvens huwde 1822 te Leiden met Louise Sophie Blussé (zie kol. 168), die hem overleefde.

Zijn portret is gelithografeerd door T. Hooiberg en door L. Springer.

Zie: Siegenbeek, Gesch. der Leidsche hoogeschool II, 122 vlg.; Alg. Konst- en Letterbode 1835, II, 99 vlg., 115 vlg., 131 vlg.; Hand. Lett. 1836, 13 vlg. en de daar aangehaalde bronnen; Minerva 1835, II, 11 vlg.

Brugmans