Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4

[Pallandt, Johan van (1)]

PAL(L)AN(D)T (Johan van) (1). Onder dezen naam vermelden we nog: Johan I, junior, achtste en jongste zoon van Werner II en Alveradis (zie voorg. art en art. Diederik), overl. tusschen 1470 en 1476, niet te verwarren met zijn gelijknamigen, ouderen broeder (zie aanhef art. Diederik), stichter van het huis Ruland, ridder en drost te Kerpen. Johan I, junior, kreeg bij de boedelscheiding Nothberg (waarnaar dus J.v.P.-Nothberg), Kintzweiler en het vermoedelijk aan zijn neef Daem of Adam II, zoon immers van zijn oudsten broeder Daem I (zie art. Diederik), verkochte Weisweiler.

Hij, die tevens nog Wilhelmstein als pand bezat, verruilde echter na 1466 Kintzweiler tegen de helft, althans een deel van Wildenburg, waarmee hij 1468 en 1469 beleend werd. Door zijn nog zeer vroeg, immers reeds vóór 1427 met Fulcona van Schwalmen (dochter van Segerus en Arnoldine v. Isendorn) gesloten huwelijk kreeg hij nog St. Laurenzberg (en Dürweiss).

Johan I, junior, v. Pallandt, stichter dus van den tak Nothberg van dat, Nederduitschland en Nederland als het ware gelijkelijk toebehoorend geslacht, leende (1445) aartsbisschop Diederik v. Keulen eene belangrijke som gelds, waarvoor hij het ambt Brühl en andere plaatsen als pand kreeg - begin of aanleiding van allerlei twisten, wier beschrijving echter geheel buiten ons bestek valt. Vgl. daarvoor, behalve de ‘Geschichte’, Lacomblet's Urkundenbuch IV N^o. 345, waar ook, afgezien van zijn broeder Diederik (zie art.) nog voorkomen (allen dus op het jaar 1469), de bovengenoemde Daem II, in 1467 gehuwd met Grijn, dochter van Willem, erfgename te Cosselaer en vader slechts van ééne dochter (Catharina), erfgename te Weisweiler en Kosselaer, gehuwd met Daem v. Harff, heer te Linzenich en verder diens oudere broeder Bernhard, overl. 1480, eveneens dus volle neef van Johan, ook genoemd op het jaar 1473 (bij Lacomblet S. 456), bij Anna v. Felsberg (overl. vóór 1468) vader van Eva en Geertruida (wier

[p. 1060]

Johan v. Helmstadt (te Bischofsheim) geschonken zoons in 1507 Pallant verkochten aan Johan v. Pallant-Wildenburg) (zie voorg. art.) en kinderloos gebleven bij Margaretha v. Raesfeldt (vóór 1483 hertrouwd met Nicolaas v. Esch).

In verband met bovenbedoelden twist met den elect v. Keulen kwam Johan trouwens reeds in 1468 in eene oorkonde (bij Lacomblet N^o. 340) voor, waarin mede genoemd werden de reeds in het slot van het artikel Diederik vermelde Carsilius (III), de door Karel den Stoute (9 Maart 1468) in zijn leen bevestigde stichter van den tak Breidenbend, mede bekend als een der raadsleden van den Hertog v. Bourgondië, die (1436) te Sittard een bestand moesten beramen tusschen den hertog v. Gelre en dien van Gulik en Berg (evenals trouwens de in den aanhef genoemde Werner (II); zie daarbij Nijhoff, Oorkb. IV N^o. 155; vl. het, 21 Nov. 1445, echter door Kleefsche bemiddeling, gesloten verdrag tusschen beiden, aldaar N^o. 227); en verder de eveneens onder Diederik besproken Emont of Edmund II; voogd dus van diens zoon Johan (zie art. Diederik), en ambtman te Niedecken, eveneens dus betrokken ook in de Keulsche veeten van zijn oom Johan. Het is van dezen (kinderloos overleden) Edmund, dat de bezittingen Maubach en Thumb vervielen aan Gerhard, heer te Gladbach, neef van hem (evenals Werner III, zoon v. Carsilius III), en, gelijk reeds gezegd (mede aan 't slot van art. Diederik) niet te verwarren met Gerhard, heer te Ruland (zoon van Johan senior), die juist met zijn oom Johan junior in strijd is geweest, door dezen langen tijd te Brühl is gevangen gehouden en in 1499 is overleden, zonder kinderen gehad te hebben bij Johanna v. Boedberg, reeds weduwe van Frederik v. Hüls (hun huwelijkscontract, van 6 Jn. 1479, was mede onderteekend door Edmund v.P., heer te Maubach te Bernhard v.P. tot Pallandt, beiden boven behandeld. Wat de kinderen van Johan junior aangaat, ten deele voor ons ook van ietwat meerder belang om de betrekkingen van sommigen hunner, het waren: 1^o. Johan II, heer te Nothberg, Wildenburg, Laurenzberg en Frechen, waarvan de Geschichte 83 beweert, dat het door hem geërfd zou zijn van zijn oom Werner (6den zoon van Werner II) met beroep op S. 10, ofschoon zijn hem daar (en ook S. 76) deze heerlijkheid doet vermaken aan zijn neef Johan v.P. te Wildenburg, dus Diederiks zoon (vgl. ook art. Johan v.P.-Wildenburg).

Johan II huwde Catharina v. Boetzelaer of gelijk ze bij Werner, Geld. Kasteelen II, 101 e.a. genoemd wordt: v. Rotselaer. Nog bij eene verloving tusschen Maria, eenige dochter van den hertog v. Gulik en Berg met Johan, zoon v. Johan v. Kleef, 25 Nov. 1496 (Lacomblet IV, N^o. 474) komt hij voor, maar moet kort daarop overleden zijn.

2^o. Eva (overl. vóór 1466), gehuwd met Ghislain (Aegidius) v. Merode, heer te Schlossberg. 3^o. Alveradis (Alvarota bij Galesloot II, 334), overl. 1506, die bij de deeling van 1476 den hof te Volkershoven kreeg, was gehuwd 1^o. met Hendrik v. Drachenfels (Lacomblet in Arch. f.d. Gesch. des Niederrheins (Dusseld. 1866), V 487), overl. 6 Apr. 1472 en hertrouwd in 1478 met Vincencius v. Schwanenberg, burggraaf te Limburg, ambtman te Erprath en maarschalk, en misschien nog 4^o. Lucia, abdis.

Kooperberg