[Helt, Lambertus]
HELT (Lambertus), Heelt, Cisterciënserabt der abdij St. Bernard te Aduard 1522 tot zijn dood 24 Apr. 1528, stamde uit een bekend Groninger geslacht. De kroniekschrijver der abdij verheft echter de afkomst van zijn abt wel wat te hoog. Bij het ontslag van zijn voorganger was hij met algemeene stemmen tot opvolger aangewezen, en wel omdat hij reeds sinds vier jaren met beleid de abdij geregeerd had voor den blinden abt, Elbertus van Rees. Lambertus Helt was zachtzinnig en toegevend van aard, doch toen hij bemerkte, dat zijn onderhebbenden hiervan misbruik maakten, trad hij strenger op, ofschoon hij hierom menig hard woord en verwijt moest hooren. Hij begon de abdij te vernieuwen en te verfraaien en schafte verschillende sieraden en beelden aan. De Kroniek weet weinig te verhalen over de politieke gebeurtenissen tijdens het bestuur van dezen abt; toch werd toen in Groningen en de Ommelanden een hevige strijd gevoerd tegen de dreigende Bourgondische overheersching.
21 Sept. 1525 werd door Clemens VI aan den abt van Aduard opgedragen om de klachten te onderzoeken en een vonnis uit te spreken over het patronaatsrecht van Huizinge en van eene vicarie dier kerk.
Na een vijfjarig bestuur overleed de abt, die steeds een sprekend voorbeeld geweest was voor zijne monniken, zonder zijne plannen van restauratie en verfraaiing geheel uitgevoerd te hebben. Brugmans stelt verkeerd den doodslag op de gebr. Gayckinka in de abdij onder dezen abt. Uitterdijk dateert het jaar der keuze van dezen abt onjuist; Reitsma noemt L. Helt als den schrijver of vervolger van de kroniek der abdij.
Zie: Brugmans, De Kroniek van het Klooster Aduard 82-85; Nanninga Uitterdijk, Gesch. der voorm. abdy der Bernardynen te Aduard (Gron. 1870) 94; Gron. Volksalm. voor 1903, 33.
Fruytier
Auteursrecht onbekend