Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4

[Brondgeest, Paul Quirin]

BRONDGEEST (Paul Quirin), geb. 2 Apr. 1835 te 's Gravenhage, overl. 15 Dec. 1904 te Utrecht. Hij was de zoon van Martinus Brondgeest, bankier en Pauline Brunet de Rochebrune. Na zijne opleiding op het gymnasium werd hij, 18 Jun. 1853, ingeschreven als student in de geneeskunde te Utrecht en promoveerde, 30 Maart 1860, op een proefschrift: Onderzoekingen over den Tonus der willekeurige spieren. Daarop vervolgde hij zijne studiën in Weenen en vestigde zich, na zijn terugkomst in het vaderland, in Utrecht, waar hij zich wijdde aan de uitoefening der geneeskundige praktijk. 8 Febr. 1858 werd hem te Leiden eene gouden medaille uitgereikt voor zijn antwoord op de prijsvraag: Men verlangt de geschiedenis en critiek over den oorsprong der verschillende over dierlijke warmte voorgedragen theorieën enz. Hiermede was tevens aangegeven, welken weg hij bij zijnen wetenschappelijken arbeid zou volgen, en zoo werd hij dan ook in Oct. 1859 benoemd tot assistent aan het physiologisch laboratorium. In deze betrekking werd hem op 3 Aug. 1863 de titel van lector in de geneeskunde verleend, om onderwijs te geven in physiologische diagnostiek, in de kliniek der keelziekten en in chemische diagnostiek. In die jaren hield hij zich vooral met physiologische graphiek bezig. Zijn uitstekend lenskussen, eigenlijk een stethograaf met verbreed aanrakingsvlak, is eerst in latere jaren als praktisch hulpmiddel tot registratie der ademhaling tot zijn recht gekomen. 17 Sept. 1863 huwde hij met Carolina Mulder, eene dochter van den hoogleeraar J.A. Mulder (II kol. 949). Gedurende den fransch-duitschen oorlog maakte hij zich zoo verdienstelijk bij een ambulance, dat hij van de fransche regeering eene medaille kreeg

[p. 316]

en door den groot-hertog van Baden benoemd werd tot ridder 1ste klasse in de orde van den Zähringer Leeuw onder aanbieding van het herinneringskruis van den oorlog wegens de diensten bewezen in het lazareth te Mannheim. Nadat hij als assistent in de physiologie zijn ontslag had gekregen, bleef hij, niettegenstaande zijne drukke praktijk, als lector aan de hoogeschool verbonden en gaf hij lessen in de pharmacognosie, dynamie, physische diagnostiek en laryngologie met praktische oefeningen in het gebruik van den keelspiegel aan eene door hem opgerichte polikliniek. Hij behoorde tot de eersten in ons land, die, bij hunne lessen over propaedeutische diagnostiek in 1861, het gebruik van den thermometer voor klinisch onderzoek hebben ingevoerd. In 1878 richtte hij een laboratorium in, waarin hij alles, wat uit een diagnostisch oogpunt van belang was, op aanvrage gratis qualitatief en quantitatief zou doen onderzoeken. Hij was een zeer godsdienstig man en behoorde tot de steunpilaren van de Waalsche gemeente, waarin hij de liberale denkwijze was toegedaan. 21 Apr. 1874 benoemd tot lid van de Consistorie, had hij onafgebroken zitting in dat lichaam en was hij van de oprichting af lid van de Commission de l'histoire des églises wallonnes. Bij het 50-jarig bestaan van deze commissie hield hij in de algemeene vergadering eene redevoering, die voorkomt in het Bullet. Eglises Wall. 2de Ser. III, 313. Hij onderhield den omgang met de voornaamste personen op dit gebied vooral in Frankrijk. Nadat hij in 1900 zijn praktijk had neergelegd en als lector eervol ontslagen was, maakte hij eene reis in het zuiden van Frankrijk, Tunis en Algerië.

Bibliographie: Over het aanvaarden van den sphygmograaf voor de diagnose van hartziekten; Over den pansphygmograaf, algemeen regulatorisch apparaat, aan het ziekbed; Over koudwaterbehandeling in typhus in Archief voor Natuur- en geneeskunde; Bydrage tot de diagnose van aneurysma arcus aortae, in Ned. Tijds. v. Geneesk, 1893, II, 533; Behandeling van lupus en tuberculosis laryngis in vergevorderde stadia, Ibid. 1895, II, 398; Over lupus laryngis en zijn chirurgische behandeling, Ibid. 1896, II, 851; Waarnemingen omtrent den invloed van digital. pur. Germ. Merck op het kikvorschhart met behulp van de suspensiemethode verricht, Ibid. 1897, I, 128; Onderzoekingen over Caltha palustris, Ibid. 1899, I, 253; Tumor laryngis, Ibid. II, 532; Over de werking van het dialysatum digitalis grandiflorae Golaz op het geïsoleerde kikvorschhart, Ibid. 1903, I, 1294; Anemonine en hare werking op het diertijk organismus, in Feestbundel Donders Jubileum, 131 (Aug. 1888); De koepokinenting te Utrecht 1796-1896 (Utr. 1896); Bijdrage tot de geschiedenis van het Gasthuis, het Klooster, en de Balye van St. Catharina der Johanniter-ridders en van het Driekoningengasthuis te Utrecht, (m. pl. Hilversum 1901); Regio mediterranea. De oorsprong van de kennis der enkelvoudige geneesmiddelen (Utr. 1903).

Zie over hem: P.Q. Brondgeest, par P. Genouy in Bullet. Egl. Wall. 2e Sér. IV (1909) 165.

Simon Thomas