Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4

[Boogaard, Johannes Adrianus]

BOOGAARD (Johannes Adrianus), geb. 13 Juni 1823 te Rotterdam, overl. 2 Juni 1877 te Zoeterwoude bij Leiden, was het eenig kind van Jan Boogaard, doctor in de geneeskunde en Teuntje Elisabeth Rijshouwer. Na zijn gymnasiale opleiding te Rotterdam genoten te hebben, werd hij 18 Sept. 1844 te Leiden ingeschreven als student in de geneeskunde en promoveerde, 9 Oct. 1842, op eene Dissertatio de renum in morbo Brightii structura penitiori. Kort daarna begaf hij zich naar Berlijn, waar hij ong. 5 jaar bleef en zich onder de leiding van Virchow (destijds prosector) toelegde op de studie der pathologische anatomie, hetgeen hij daarna te Praag en Heidelberg nog gedurende enkele maanden voortzette, waarna hij te Rotterdam terugkeerde. Na een kort verblijf aldaar ondernam hij weer een studiereis en nu naar Londen en Parijs, waar hij de ontleedkundige verzamelingen ijverig bestudeerde en zich ook bekwaamde voor zijne promotie in de heelkunde, die 24 Mei 1850 plaats had. 1 Sept. 1851 werd hij benoemd tot prosector bij het ontleedkundig onderwijs aan de hoogeschool te Leiden en reeds spoedig begon hij met colleges te geven over ziektekundige ontleedkunde en weefselleer. 7 Juni 1853 huwde hij met Adriana Johanna Rijshouwer, die hem overleefde. 3 Mei 1862 werd hem de titel van hoogleeraar en conservator der anatomische verzameling toegekend, en 20 Jan. 1866 volgde zijne benoeming tot buitengewoon hoogleeraar en directeur van bovengenoemde verzameling, welke betrekking hij 21 Mrt. d.a.v. aanvaardde met het houden eener redevoering, getit.: De anatomisch-physiologische richting in de hedendaagsche geneeskunde uit de geschiedenis verklaard en gerechtvaardigd (Leid. 1866). In 1868 verwisselde hij het onderwijs in de weefselleer voor dat in de algemeene ziektekunde, in 1869 voegde hij daarbij nog een privatissimum in hygiëne en 30 Dec. 1870, werd hij benoemd tot

[p. 206]

gewoon hoogleeraar. Als mede-redacteur van het Ned. Tijds. v. Geneesk. en lid van de commissie voor statistiek van de Ned. Maatsch. t. bevord. d. Geneesk. heeft hij veel arbeid verricht en om zijne verdienste in laatstgenoemde werkzaamheid werd hij door de regeering benoemd tot lid van de rijks-commissie ter regeling van den gang en de werkzaamheden van de zevende bijeenkomst van het internationaal congres voor statistiek in 1869 te 's Gravenhage gehouden. Ook op hygiënisch gebied nam hij een eerste plaats in onder hen, die verbetering trachtten te brengen in den bestaanden toestand en daarom werd aan hem opgedragen het voorzitterschap van de vereeniging tot verbetering der volksgezondheid, welke 2 Maart 1867 te Leiden werd opgericht. Bij de invoering der wet van 1865 op de geneeskundige staatsregeling werd hij benoemd tot lid van den geneeskundigen raad van Zuid-Holland en tot aan zijn dood hield hij zitting in dit lichaam als gewoon of plaatsvervangend lid. 26 Jan. 1872 hield hij, als voorzitter van de commissie, die de oprichting van een standbeeld van Boerhaave had voorbereid, de feestrede bij de plechtige onthulling. In zijne wetenschappelijke zoowel als in zijne maatschappelijke betrekkingen toonde hij geen moeite te ontzien en geen hinderpalen te tellen. Rusteloos heeft hij gearbeid om het meer bijzonder aan zijne zorgen toevertrouwde gedeelte van het anatomisch kabinet in goeden staat te brengen en te houden. Hij was groot liefhebber van muziek en gedurende vele jaren was hij commissaris en voorzitter der Maatschappij voor toonkunst te Leiden.

Zie over hem: Levensschets van J.A. Boogaard door T. Zaaver in Levensb. Letterk. 1877/78, 131. Hieraan is toegevoegd eene volledige lijst zijner geschriften, die behalve over onderwerpen van pathologisch-anatomischen aard handelen over de beteekenis van de statistiek en de verbeteringen op het gebied der hygiëne en gezondheidsbelangen van de stad zijner inwoning en van ons vaderland.

Simon Thomas