[Neui, Peter Johannes de]
NEUI (Peter Johannes de), eerste Baptistenprediker van Friesland, geb. 20 October 1828 te Ditzumer Verlaat in Oost-Friesland, overl. 12 Febr. 1907 te George in Iowa (N.A.), was eerst smid van beroep, werd 8 Febr. 1850 in een vaart bij Weener gedoopt door J.L. Hinrichs, predikte aldaar voor het eerst 24 Maart 1850 en niet zonder levensgevaar een week later in zijn geboorteplaats. Na een half jaar onderwijs te hebben ontvangen van de twee groote duitsche Baptistenpredikers J.G. Oncken en J. Köbner te Hamburg, werd hij 1 Juni 1852 als reizend leeraar geordend. Hij huwde 15 Aug. 1854 met Katharina Johanna Cramer. Twaalf jaar werkte hij in Oost-Friesland, waar velen door hem gedoopt werden. Een geschrift van den ouderling H. Willms te Ihrhove tegen den kinderdoop (Groningen, 1863) dat door enkele Afgescheidenen te Franeker gelezen werd, gaf den eersten stoot, dat de Baptistengemeente te Ihrhove de Neui naar Friesland zond. Hij vestigde te Franeker in 1864 een predikstation, waar spoedig een viertal in de stadsgracht werden gedoopt. Het was voor hem een aanwinst het oude vermaanhuis der Menniste gemeente te kunnen koopen. De Baptistenkring breidde zich door zijn arbeid aanmerkelijk uit, zoodat 23 Mei 1866 tot gemeentevorming kon worden overgegaan. Hij vestigde predikstations te Workum, Makkum en Staveren, waaruit later zelfstandige Baptistengemeenten ontstonden. Toen hij in 1871 een beroep kreeg naar Baleyville in Illinois (N.A.) nam hij dit aan. Later heeft hij nog gearbeid te Grand Rapids, George, Steamboat Rock en Buck Grove, waar op zijn initiatief kapellen gebouwd werden. Hij was een welsprekend man en een hartstochtelijke natuur. Zijn wachtwoord en levensleuze luidde: ‘dat ik leef is niet nuttig, maar dat ik werkzaam
ben.’
Zijn portret in mijn It Fryske Réveil yn portretten, (Sneek, 1911); meerdere levensbijzonderheden in mijn De opkomst en vestiging van het Baptisme in Nederland, (Sneek, 1912).
Wumkes
Auteursrecht onbekend