[Hommema, Roelof Hessels]
HOMMEMA (Roelof Hessels), friesch werktuigkundige, geb. Febr. 1791 te Finkum, overl. 15 Jan. 1854 te St. Anna Parochie. Hij was eerst timmermansknecht te Leeuwarden, ontplooide zich later tot mechanicus onder inspiratie van zijn genialen oom Arjen Roelofs. Hij huwde met Trijntje Willems Wassenaar. In zijn woonplaats Berlikum werkte hij met Sieds Rienks, die later geplaatst werd aan de sterrewacht te Leiden, aan den grooten leidschen telescoop. Hij herstelde klokken en horloges, sleep van vensterglas brillen, die zeer gezocht waren, vooral bij duitsche marskramers; hij maakte bliksemafleiders en sloeg uit metalen platen graanzeven, die beter voldeden dan de ouderwetsche kalfsleeren. In 1824 werd hij met tegenzin boer te St. Anna Parochie aan den Langhuisterweg. De helft van zijn pronkkamer liet hij inrichten tot een werkplaats en inruimen voor draaibanken, slijptafel en telescopen. Daar begon toen het slijpen, polijsten en metaalgieten opnieuw. Met de boerderij wilde 't niet best, ook al door de slechte tijden. Toen dan ook in 1840 een hypotheek werd opgezegd, besloot hij zijn zathe te verkoopen. Hij begon nu in het dorp een grutterij, waarmede betere zaken werden gemaakt. Tegen de ‘eest’ had hij ook daar weer een afzonderlijke werkkamer met smidse, waar hij dagelijks met allerlei uitvindingen bezig was. Zijn telescopen werden meermalen op tentoonstellingen met eermetaal bekroond. Hij had een stoer friesch karakter, stoutmoedig tot in het roekelooze. Als hij zijn ‘donderdraak’ bij onweer de lucht in liet, stelde hij zich meermalen aan levensgevaar bloot, doch hij verloor nimmer zijn tegenwoordigheid van geest. Zijn kleinzoon installeert nog bliksemafleiders.
Zijn portret met meerdere levensbijzonderheden in: Vrije Fries 1914, in mijn opstel Worp van Peyma en zijn vrienden.
Wumkes