Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 3

[Asten, Joannes van]

ASTEN (Joannes van), eigenlijk Jacobs, maar aldus geheeten naar zijn geboorteplaats Asten bij Helmond. Geb. omstr. 1530, gest. 6 Juni 1579 te Leuven. In 1550 behaalde hij den graad van baccalaureus, in 1554 werd hij priester gewijd en was van 1557-1561 pastoor der St. Jacobskerk te Antwerpen. Daarna werd hij deken van St. Steven te Nijmegen. Hier geraakte hij in kennis met de Jezuïeten, voelde zich tot hetzelfde leven getrokken en trad 7 Maart 1563 te Keulen in de Societeit van Jezus. Weldra hield hij daar de latijnsche preeken in 't gymnasium, kwam als missionaris naar Gelderland terug en nam te Nijmegen bezit van het huis, dat de tante van Petrus Canisius aan de Jezuïetenorde had geschonken. Te Haarlem overlegde hij met Mgr. van Nieuwland over de oprichting van een Jezuïeten-college, maar ondanks de tot 1568 hierover voortgezette correspondentie kwam er van de zaak niets.

In 1566 vertrok v.A. naar Braunsberg, waar hij rector was van het nieuw begonnen college en keerde in 1572 naar de Nederlanden weder. Hier predikte hij in verschillende steden, tot de magistraat van Maastricht hem verzocht zich blijvend in de stad te willen vestigen.

In 1574 werd, met goedkeuring van Requesens, door de stad aan de Societeit een college aangeboden en v.A. was er de eerste rector van. Het college opende met 3 klassen en 4 leeraars en telde spoedig 300 leerlingen. v.A. hield zich onderwijl ook nog bezig met missiereizen naar de Rijnprovincie en de noordelijke streken van

[p. 46]

Nederland. Zoo kon het gebeuren, dat v.A afwezig vernam, dat 28 Febr. 1578 zijn onderdanen uit de stad waren verdreven. Acht maanden later maakte v.A. het beleg mee van Deventer en ondersteunde hij de burgerij in haar geestelijke belangen. In 1579 vertoefde hij te Rees en eenige maanden later te Leuven, altijd in de weer, gelijk uit zijn correspondentie hlijkt, om de toekomst van het maastrichtsch college, welks herstelling hij spoedig verwachtte, te verzekeren Evenmin verloor hij een mogelijke stichting te Nijmegen uit het oog. Hij stierf als een der eerste slachtoffers der pest, die in 1579 te Leuven uitbrak,

Zie: Bijdr. Bisd. Haariem XXXI, 443-449; Maandrozen ter eere van het H. Hart 1879, 493-502.

Derks