Op 'e literaire toer

[p. 78]

De cello

it houlik fan de man Hinne en syn jonge frou dy't fan Keeke hiet mar dy't er Pop neamde. hja wiene lit ús sizze trije jier troud; hja hiene beide fan foar har houlik net folle erfaring en yn dizze trije jier hiene hja in technyk opboud dy't foldie. hja biwennen in rom flat, nûmere 29 rea. it hie in ûnbidigen wenkeamer, in ytkeamer, twa sliepkeamers en in studearkeamer, in gong en in koken, fansels, in badkeamer, en de wenstige oare romten. it wie yn 'e studearkeamer dat Hinne syn cello stean hie. hij wie in tige fortsjinstlik cellist en hij studearre troch de bank in goed ûre deis, wylst de frou siet to skriuwen. hja mocht him graech spyljen hearre; hja wie ûnderlein genôch (en hij hie technyk genôch) dat hja de études, dy't in great part fan 'e tiid bisloegen, genietsje koe

bij harren yn wenne it tsjinstfamke. it iet mei oan tafel en der wie ien fan 'e sliepkeamers foar har ynrjochte. it famke wie tige jong, bijgelyks 17. hja seach der treflik út, wie goed boud en hie geastige eagen. hoewol 't men dat net sizze soe wie har lichem noch net ûntwekke.

hja mochten har graech lije en giene tige frij mei har om, as mei in soarte fan jonger nichtsje. de man Hinne lei har soms de earm om 'e mul en kloppe har boartlik op 'e lytse hurde stuten. syn frou mocht dêr wol oer; hja wist dat de man hwat dat oangie bitrouber wie en it joech har even in waerm gefoel fan ienriedigens

hja wiene gjin frekwinte en passionearre minners: harren affekten foarmen in hwat fage tofredenheit. de cello naem dêrbij in great plak yn; ek bûten syn wenstige stúdzjeûre spile Hinne graech as er it oan tiid hie. hij wist dat Pop it noflik foun om der nei to harkjen.

hja wiene lokkich

lykwols barde it dat de frou op in middei thús kaem en de

[p. 79]

man en it famke oantrof yn in sfear dy't har net oanstie. it like har ta dat Hinne har net alhiel rjocht oanseach of har hielendal hwat út 'e wei gie; ek dat er it tsjinstfamke hwat oars, hwat minder ûnbifongen bijegene; en dat it famke hwat bleek wie en de jouns earder as wenstich nei har keamer gie

wij moatte hjirbij fuortdaelk fêststelle dat dizze yndruk alhiel falsk wie en wierskynlik op folslein tafallige omstannichheden birêstte; faeks dat it famke hwat út stel wie, wylst Hinne yn dy dagen omroun mei in frij nuodlike ûndernimming yn syn wurk.

hoe't dit wêze mei, Pop wie sûnt dy middei ûngerêst. hja bitocht hoe't de omgong yn 'e hûs wie. der kamen har lytse yntimiteiten yn 't sin dy't tusken Hinne en it famke foarfallen wiene. hja hie se glimkjend oansjoen en der net ûntofreden mei west. nou lykwols formoede hja dat it út 'e hân roun wie. hja ûndergie it net as katastrofael mar it makke har ûngerêst dat der blykber bûten har om eat barde en hja wie bang foar in al to greate rjochte affiniteit as it famke troch Hinne har ûnskuld kwyt rekke wie.

hja bigoun (tige diskreet, it moat sein wurde) it famke to observearjen mar, hoewol 't hja in pear nuances miende to fornimmen dy't har net earder opfallen wiene, krige hja gjin hâld, en direkte fragen doarde hja noch net to stellen.

oant hja op in middei dat hja, faeks mei sin, earder as wenstich thús kaem, Hinne bitrape wylst er mei de cello op bêd lei. de ferniste rêch fan it ynstrumint lei neaken nei har ta keard; in lege toan bromde sêft en heas.

hja bigoun der net earder oer as doe't hja jouns, trijerisom, al gâns in skoft swijend oan it miel sitten hiene. hja wachte mei sin net oant it famke nei har keamer gien wie omt hja nou ek klearrichheit ha woe hwat dy har rol wie

de man Hinne reagearre normael. hij seach nei syn iten, woe net prate en helle oeral ergere en ûngelokkich syn skouders

[p. 80]

oer op. doe't de frou (moast men har noch Pop neame?) him ferge op 'e frage oft er net mear fan har hâldde, makke er itselde gebeart: fansels hâldde er fan har, neat minder as oars, hij koe dochs tagelyk ek fan syn muzyk hâlde? de frou, ûnder yn har kiel sieten triennen, sadat hja slokke moast, hja hâldde fol, hja moast witte hwer't er it meast fan hâldde. hja moast nou nammers ek witte hwat dat wie tusken him en it tsjinstfamke. hij helle syn skouders wer op en grânzge, hij fielde syn earen hyltyd gloeijen. der wie gjin andert to jaen, it wie net to forlykjen

doe kaem it tsjinstfamke, dat oars net yn 't minst forlegen wurden wie troch de lêste fraech, mei in geniale oplossing. it wie in âlde folkswiisheit dy't hja ris opfongen hie doe't hja noch thús wie. as in man en in frou oaninoar twivelen moasten hja har to sliepen lizze en ôfprate dat hja oer in kertier wer wekker wurde soene. dejinge dy't him forsliepte ûntbriek it oan de wiere leafde.

de lêzer kin twivelje oan de bitrouberens fan dizze proef; hij kin sizze dat er der sels noch nea fan heard hat. hij mei de skriuwer lykwols net forwite dat dit hielendal gjin geniale oplossing is; it wie dat sûnder mis foar Hinne en syn frou en it tsjinstfamke. hja troffen de tariedingen om de proef fuortdaelks út to fieren: hja sjouden in bank yn 'e sliepkeamer en makken dêr in bêd op

nei't hja de pyama oandien hiene en tosken boarstele winsken hja inoar earnstich woltorêsten oant oer in kertier

de man kroep op 'e bank ûnder de tekkens, de frou en it famke giene yn it twapersoans bêd. de cello stie tsjin 'e muorre oan. it wie tsien ûre. hja leine even nei inoarrens siken to harkjen en foelen yn in djippe sliep

om kertier oer tsienen waerd Hinne mei in skok wekker. de keamer wie fan bûten ôf skimerich forljochte. hij fornuvere him dat er sa klear wekker wie oer de earste sliep hinne

[p. 81]

hij kaem fan it ymprovisearre bêd ôf en roun nei de oare hoeke fan 'e keamer, dêr't syn frou Pop en it famke leine. it famke hie har hwat bleat wuolle; hja lei mei de holle op Pop har skouder. hja sliepten as roazen

de man diek harren hwat better ta. doe droech er hoeden de cello nei de studearkeamer en bigoun sunich to spyljen

(maert 1961)