De schaduw van Capoulet

[p. 154]

XX
Onverwachte interventie.

Ontzet bleven wij staan.

Firmin wendde zich af en klemde zich vast aan mijn schouder.

‘Dat is afgrijselijk,’ steunde hij. ‘Groote God, André .... wat kan dat allemaal te beteekenen hebben....’

Er viel nauwelijks aan te twijfelen, of Vergniaud was dood. Ik vermande mij en boog mij over het beweginglooze lichaam, zonder het aan te raken. Direct werd het mij duidelijk, dat hier geen hulp meer te bieden was. De glazige oogen, de starre uitdrukking van het als in waanzin vertrokken gelaat.... dat was het masker van den dood. De breede wonde aan het achterhoofd, waar de schedel gedeeltelijk verbrijzeld was, nam den laatsten twijfel weg.

De rechterhand van den doode omklemde een revolver; blijkbaar had hij daarmee op zijn tegenstander geschoten. Bliksemsnel flitste het door mijn gedachten: dit moest de revolver zijn, die Monique uit de wapenzaal had weggenomen. Het wapen had haar geliefde niet gebaat; zijn tegenstanders waren machtiger geweest dan hij....

Ik richtte mij op.

Zwijgend stonden wij bij den doode, niet wetend wat wij moesten doen.

[p. 155]

Toen hoorden wij haastige stappen achter ons, en een kalme, bevelende stem zei:

‘Pardon heeren, mag ik even kijken?’

Het was de heer, dien wij eenige minuten geleden voor de hut hadden zien staan.

Hij drong tusschen Firmin en mij door en hurkte neer bij het slachtoffer.

‘Blijft u staan, waar u staat, heeren,’ zei hij, even zijn hoofd omdraaiend, ‘ik moet de voetsporen nog onderzoeken. Ik hoop, dat niemand van u het lijk heeft aangeraakt. - Is een van de heeren soms medicus? Of scheikundig ingenieur?’

‘Ja!’ zei ik geïnteresseerd. ‘Ik ben scheikundig ingenieur.’

Op hetzelfde oogenblik noemde Chalosse zijn naam.

De onbekende rees overeind.

‘U is professor Chalosse, uit Parijs?’

‘Ja. En u?’

De man tegenover ons antwoordde niet dadelijk. Hij keek ons beurtelings met zijn scherpe oogen aan. Hij leek me een man van een goede vijftig jaar. Zijn grijs zomercostuum kleedde hem onberispelijk. Hij had een levendig, intelligent gezicht met diepe denkgroeven in het voorhoofd en om de oogen.

‘Ik ben Henry Crampton,’ zei hij achteloos.

Ik zal niet trachten, de verrassing te beschrijven, die ons bij het hooren van dezen naam overviel.

Wij stonden eenvoudig paf.

‘We hadden u net willen telegrafeeren!’ riep Firmin.

‘Dat is buitengewoon toevallig,’ zei Crampton lachend. ‘Met wien heb ik het genoegen?’

[p. 156]

Firmin stelde zichzelf en mij aan den detective voor. Deze boog zich bijna dadelijk weer over het lijk van Vergniaud. Hij haalde een loupe voor den dag en spiedde daarmee over de kleeding van het slachtoffer. De jas van den doode lag open; de voering van den binnenzak was gedeeltelijk binnenstebuiten gekeerd.

Hij richtte zich half op en vroeg:

‘Wilt u eens even kijken, mijnheer Donia?’

Ik hurkte naast hem neer.

‘Die grijze stofjes daar,’ vervolgde hij, ‘wat denkt u, dat dat is? Kijkt u eens goed.’

Ik richtte de loupe op de door hem aangewezen plaats.

‘Ik denk, dat het vezels zijn van grof touw,’ zei ik.

‘Juist. Ik ook.’

Voorzichtig keerde hij den heelen binnenzak naar buiten. Opnieuw kwam de loupe aan het onderzoek te pas en weer vroeg hij mij, of ik eens wou kijken.

‘Papierstof,’ zei ik. ‘Resten van dik, papperig papier.’

‘Precies,’ hernam Crampton. ‘De moordenaar heeft uit den binnenzak van zijn slachtoffer een pakje gehaald, dat ongeveer twintig centimeter breed is en tamelijk dik; uit den gedeeltelijk naar buiten gekeerden zak kunnen we opmaken, dat het pakket er met moeite uit gerukt is. Het pakje is met grof, dik, donkergrijs papier omwikkeld en er zit ruw, vezelig touw omheen.’

Het stond bij mij vast, dat ik ditzelfde pakket den vorigen dag in handen had gehad!

Crampton was opgestaan.

‘Een kreet, een schot, en nog een kreet,’ zei hij, meer in zichzelf dan tegen ons. ‘En een doodelijke wond

[p. 157]

in het achterhoofd. Dus twee tegenstanders. Dus een vooropgezet plan. Onderhandelingen met a over het pakket.... a leidt hem naar een bepaalde plaats, waar b in de struiken verborgen zit om hem de hersens in te slaan.... het slachtoffer krijgt argwaan en schiet op a.... b staat achter hem en slaat hem dood.... alles is duidelijk. Kent een van u dezen man?’

‘Zeker,’ haastte Firmin zich te antwoorden. ‘Het is Vergniaud, de vroegere boschwachter van mijn vader. En wij kunnen u nog heel wat meer meedeelen, Mr. Crampton!’

‘Dat begrijp ik,’ hernam de detective glimlachend. ‘Ik zal het zeer op prijs stellen, als u dat wilt doen, maar niet nu. Er is nog allerlei andere arbeid te verrichten. Laten we de werkzaamheden een beetje verdeelen. Is u bereid, naar het dorp te gaan om de politie te waarschuwen? Die kan dan hier komen om het lijk in beslag te nemen. Intusschen heb ik hier nog tijd voor mijn onderzoek. Ik ga daarna naar Tarascon om met de plaatselijke politie te praten, die, zooals ik in de krant gelezen heb, het geval al in handen heeft. Vanavond ziet u mij verschijnen op Capoulet en dan hoor ik nadere bijzonderheden van u.’

Crampton had op gedecideerden toon gesproken en wij hadden tegen zijn voorstel niets in te brengen.

‘Wij gaan ook nog naar Tarascon,’ zei Firmin, ‘u zou dan wel met ons kunnen meerijden.’

‘Dat is heel vriendelijk van u,’ hernam de detective, ‘maar mijn eigen wagentje staat in het dorp. Ik behoef u dus niet op te houden. Tot vanavond, heeren.’

[p. 158]

Wij gingen terug naar het dorp.

Firmin praatte druk en uitte er op levendigen toon zijn voldoening over, dat Crampton zich met het geval bemoeide.

De professor was zwijgzaam.

‘Ik vraag me af, hoe die man hier zoo opeens komt,’ zei hij peinzend.

Die vraag hield ook mij bezig.

Toeval was hier uitgesloten. Het kon wel niet anders, of Henry Crampton was hier gekomen, omdat hij een ‘geval’ onder handen had, een zaak, die hoogstwaarschijnlijk in verband stond met de gebeurtenissen die op en bij Capoulet waren voorgevallen.

Ik deelde mijn meening aan de anderen mee.

‘Ja,’ zei Chalosse weifelend, ‘dat kan.’

Hij stond plotseling stil en vervolgde:

‘Ik ga even terug. Ik moet hem nog wat vragen. Loop jullie maar door en waarschuw den maire. Ik kom straks wel thuis.’

Meteen liep hij snel terug.

Verwonderd keken Firmin en ik elkaar aan.

‘Wat zou hij willen?’ zei mijn vriend.

‘Ik weet het niet. We zullen het straks wel hooren.’

Wij liepen door.

Lang hielden mijn gedachten zich niet met Chalosse bezig. Er waren andere dingen, die mijn geest vervulden.

Ik dacht aan Monique....

Zij had Vergniaud liefgehad. Zij had zooveel van hem gehouden, dat zij groote offers voor hem had gebracht. Haar heele persoonlijkheid had zij als inzet gewaagd.

[p. 159]

Nu had zij Vergniaud voorgoed verloren en op mij rustte de taak haar dat te zeggen. Die taak was ver van gemakkelijk. Bovendien moest ik oppassen met Firmin. Die zou natuurlijk, als we thuiskwamen, deze nieuwe sensationeele gebeurtenis dadelijk willen vertellen en het meisje zou zoodoende op de ruwste wijze voor de verschrikking van het onherstelbare geplaatst worden. Dat moest ik, als het eenigszins mogelijk was, vermijden. Op een onopvallende manier begon ik er Firmin op te wijzen, dat wij de zenuwen van Monique moesten ontzien, omdat de aanslag op haar vader haar al zoo sterk had aangegrepen. Als terloops voegde ik er bij, dat ik haar wel eerst een weinig zou voorbereiden en haar daarna deze nieuwe misdaad zou vertellen. Firmin vond dit uitstekend en vroeg mij, of ik ook de familie van Vergniaud op de hoogte wilde brengen. Hij begon daarna weer te praten over Crampton en opperde allerlei gissingen over de oorzaak, waardoor de detective zich in de buurt van Capoulet bevond.

Wij kwamen bij den maire en deden ons somber verhaal. Het bracht den goeden man geheel van zijn stuk en het duurde een heele poos, eer hij weer in zooverre tot bezinning kwam, dat hij het dienstmeisje er op uit stuurde om den veldwachter te gaan zoeken. Zoo spoedig mogelijk zou hij zich naar de plaats van de misdaad begeven. Wij lieten hem in zijn alteratie achter en gingen naar huis. Van Martin hoorde ik, dat Monique op haar kamer was; ik zocht haar dadelijk op en vertelde haar zoo voorzichtig mogelijk de vreeselijke tijding.

Het is niet noodig, dat ik dit onderhoud uitvoerig

[p. 160]

weergeef. Het meisje bleef zwijgend, ineengedoken zitten, nadat ik haar de droevige waarheid had meegedeeld.

Een diepe deernis vervulde mij.

‘Ik vreesde wel, dat het verkeerd met hem zou afloopen,’ zei ze, ‘maar zoo plotseling.... en zóó afschuwelijk....’

Ze sloeg de handen voor de oogen; snikken doorschokten haar gebogen gestalte.

‘Probeer u te beheerschen, mademoiselle,’ zei ik, zelf moeite doende om mijn tranen te bedwingen; ‘en.... het zou misschien wel goed zijn als u met Firmin sprak.... Hij zal u begrijpen, en het zal u goed doen, uw hart voor hem uit te storten.’

Monique hief het hoofd op.

‘Ik wil het wel doen,’ zei ze, ‘maar het is nu toch allemaal nutteloos.... Het doet er niet toe, wat er nu nog gebeurt....’

Ik verliet het ongelukkige meisje en begaf mij naar het huis van de familie Vergniaud, waar ik eveneens onheilsbode moest zijn. Ik vond de zuster van Vergniaud alleen thuis en vervulde ook hier mijn droevige taak. Het jonge meisje barstte uit in een luid en klaaglijk geschrei, ongevoelig voor de poovere troostwoorden, die ik moeizaam uitbracht.

Somber gestemd ging ik door den stillen middag terug naar het kasteel. Het begon te regenen. De lucht was egaal grijs geworden; een atmosfeer van weemoed waarde om in de natuur.

Ik wist nog altijd niet of de ongelukkige Vergniaud goed was geweest of slecht; het mysterie, dat ook hem omhulde, was nog altijd ondoorzichtig. Maar twee

[p. 161]

vrouwen schreiden om zijn dood; dit stemde mij mild tegenover zijn nagedachtenis.

Professor Chalosse was thuisgekomen en vertelde mij nu, waarom hij onderweg teruggegaan was.

‘Ik begon plotseling te twijfelen,’ zei hij, ‘of die vreemde man wel werkelijk Henry Crampton was. Ik was bang, dat we er tusschen genomen waren en wou me voor alle zekerheid overtuigen. Hij was er heelemaal niet kwaad om en toonde me dadelijk zijn identiteitsbewijzen. Hij begon zelfs te lachen en zei, dat het hem verwonderde, dat we daar niet direct naar gevraagd hadden.’

‘Wat zou u gedaan hebben, professor, als hij het niet geweest was?’ vroeg Firmin.

‘Ik denk, dat hij dan niet meer op me had zitten wachten,’ antwoordde Chalosse. ‘Maar als ik hem nog te pakken had kunnen krijgen, dan had ik hem knock-out geslagen en hem naar de politie gesleept.’

Hij zei het kalm en zonder grootspraak. Zijn herculische lichaamsbouw in aanmerking genomen, mocht de professor zich deze opmerking trouwens wel veroorloven.