De schaduw van Capoulet

[p. 99]

XIII
Het onderzoek begint.

Ik ging naar de kamer van den graaf.

De gewonde lag met gesloten oogen en haalde rustig adem. Hij maakte niet den indruk van iemand, die er zeer ernstig aan toe was, maar als leek kon ik daar natuurlijk niet over oordeelen. Dr. Monet was in de kamer.

‘Ze zijn op weg, om mijn ontvluchten patiënt te zoeken,’ zei hij. Ik heb den maire het werk maar een beetje uit de handen genomen. Misschien heeft u gedacht, m'sieur Donia, dat ik te bar tegen hem optrad....’

‘Uw toon was nogal gedecideerd,’ gaf ik toe. ‘Maar in deze omstandigheden....’

‘Ja, ik moest wel zoo handelen. Die man is weinig doortastend, een weifelende natuur, enfin.... Alles komt ook tegelijk, zooals u ziet.’

Hij stond op om den pols van den gewonde te voelen. Met een bezorgd gelaat rees hij uit zijn neergehurkte houding op.

‘Ze moesten al haast hier kunnen zijn,’ zei hij ongeduldig, terwijl hij zijn horloge uit zijn zak haalde. Ik ga mee naar Tarascon. Ik ken Dr. Ferguson, die de operatie zal moeten uitvoeren, persoonlijk, en ik wil eerst nog met hem confereeren. Als we den tijd hadden,

[p. 100]

zou ik professor Legendre uit Toulouse laten overkomen, maar dat durf ik er niet op te laten aankomen. Maar Ferguson is een behoorlijk chirurg....’

De laatste woorden zei Monet meer in zichzelf en op zeer zachten toon. Ik maakte er uit op, dat hij niet wilde, dat de zieke hem zou verstaan. Daarom informeerde ik ook niet naar den toestand van den graaf.

Reeds enkele oogenblikken later hoorden we het geluid van een auto op het slotplein.

‘Gelukkig, daar zijn ze,’ zei Dr. Monet, blijkbaar opgelucht.

Inderdaad kwam even later professor Chalosse de kamer binnen, gevolgd door twee ziekenhuis-beambten, die een draagbaar meebrachten.

Alles ging snel in zijn werk. Dr. Monet gaf zijn aanwijzingen. De gewonde werd op den baar gelegd de dekens werden met riemen omsloten.

Toen de dragers de kamer wilden verlaten, kwam Monique binnen.

Ze knielde neer bij de draagbaar.

‘Vader....’ snikte ze.

‘Blijf bedaard, kind,’ kraakte de stem van Dr. Monet, ‘denk aan het belang van den patiënt!’

De graaf keek zijn dochter aan met een langen, zielvollen blik. Monique stond op en wendde zich af. Snikken doorschokten haar tenger lichaam.

En weer viel het me bij deze korte scène op, hoe weinig teederheid er bestond tusschen deze twee verloofde menschen. Waarom ging Monique niet naar den man, die haar tot troost en steun moest strekken? Waarom snelde Monet niet naar het arme meisje toe, terwijl hij toch wist, hoe diep zij leed? ....

[p. 101]

De dragers brachten den patiënt weg, stil en zorgzaam. Dr. Monet en professor Chalosse volgden.

Ik bleef met Monique alleen in de kamer.

Een oogenblik dacht ik er over, de anderen te volgen, om mij het pijnlijke van het samenzijn met het meisje te besparen. Maar ik voelde, dat het lafheid zou zijn, als ik ging; daarom bleef ik, ook al wist ik, dat ik niets voor haar kon doen. Ik was verlegen met mijn houding.

Monique sloeg haar betraande oogen op en keek mij aan met een vreemden, peinzenden blik.

‘Ik wilde, dat ik u kon helpen, mademoiselle,’ zei ik onhandig. ‘Ik wil mij niet indringen in uw persoonlijk leven, maar ik zie, dat u verdriet heeft.... en ik zou willen, dat ik daar iets aan kon doen....’

Een vage glimlach gleed over haar gelaat.

‘U is een goed mensch, mijnheer Donia,’ zei ze zacht; ‘ik stel uw medegevoel op prijs, maar u kunt niets voor mij doen.... Niemand kan iets voor mij doen.’

Ik durfde den naam van Dr. Monet niet uit te spreken. Maar ik dacht aan Firmin. Ik wist niets van de verhouding tusschen hem en zijn zuster, maar ik kende Firmin als een goeden, hartelijken jongen.

Daarom zei ik:

‘Kan uw broer ook niets voor u doen? Ik heb zoo even een brief van hem ontvangen; hij komt morgenmiddag thuis.’

‘Firmin,’ zei ze, ‘ja, misschien. Ik ben blij, dat hij thuis komt. Is u goed met hem bevriend?’

‘Ja,’ zei ik, eenigszins verbaasd over deze vraag, ‘wij zijn goede vrienden. In Parijs gaan wij veel met

[p. 102]

elkaar om; wij vertrouwen elkaar en ik geloof ook zeker, dat wij elkander wederzijds begrijpen.’

‘Ja,’ hernam ze, ‘dat weet ik. Firmin heeft het me geschreven. Hij vertelt veel goeds van u. En ik geloof, dat hij zich niet vergist. Ik ken u nog maar zoo kort, mijnheer Donia, wij zijn nog heelemaal vreemden voor elkaar. En toch heb ik het gevoel, of ik met u praten kan of wij elkander al een heele poos kennen.... Misschien kunt u toch iets voor mij doen. U is jong, misschien nog jonger dan ik, maar het lijkt mij, of u toch al veel verdriet gehad heeft.... of u nòg verdriet heeft. En iemand, die zelf lijdt, kan het verdriet van een ander beter begrijpen....’

‘Ik ben blij, dat u zoo spreekt, mademoiselle,’ zei ik ontroerd. ‘U heeft goed gezien. Ik hèb verdriet.... maar het is niet noodig, dat wij daar over spreken, ten minste nu.... Uw omstandigheden zijn moeilijker dan de mijne. En u zou mij gelukkig maken, als u mij in staat stelde, iets voor u te doen.’

‘Misschien kunt u eens praten met Firmin,’ zei ze aarzelend. ‘Het is zoo moeilijk.... Ik heb er ook al lang met mijn vader over willen spreken. Het betreft....’

Op dit oogenblik ging de deur open. Professor Chalosse trad binnen.

Onmiddellijk veranderde de houding van Monique.

‘Is men met mijn vader vertrokken?’ vroeg ze met vlakke stem.

‘Ja,’ antwoordde Chalosse. ‘Maakt u zich nu maar niet meer ongerust, mademoiselle. Uw vader is nu in de beste handen en u krijgt morgen zoo vroeg mogelijk bericht.

[p. 103]

‘Ik dank u voor uw bemoeiingen,’ zei het meisje vriendelijk. Daarop verliet ze de kamer.

Chalosse zweeg eenige oogenblikken.

‘Een rare geschiedenis,’ zei hij daarna. ‘Begrijp jij er iets van, Donia?’

‘Geen steek,’ kon ik naar waarheid antwoorden. Want al die feiten, die ik wist, brachten mij geen stap nader bij de oplossing. Ik vond het jammer, dat professor Chalosse binnengekomen was. Eindelijk had Monique willen spreken.... eindelijk zou er misschien eenige klaarheid in de zaak gekomen zijn. Nu was het al weer te laat; het gunstige oogenblik was voorbij en wie weet, of het meisje op dit oogenblik niet reeds berouw had over haar mededeelzaamheid. Ik was er van overtuigd, dat ze had willen spreken over Vergniaud, dat ze zijn naam juist had willen uitspreken, toen de professor ons stoorde.

Chalosse was naar het venster geloopen, dat hij weer opende.

Ik volgde hem.

Het regende niet meer; men hoorde alleen het tikken van de uit de boomen vallende waterdruppels. Het was een duistere, stille avond.

‘Jammer, dat het zoo geregend heeft,’ zei Chalosse, naar buiten kijkend. ‘Dat zal voor de politie het onderzoek moeilijker maken. Vingerafdrukken, voetsporen, alles is nu natuurlijk verloren gegaan.’

‘Heeft u de politie in Tarascon gewaarschuwd?’ vroeg ik.

‘Ja, natuurlijk. Ze komen vanavond nog. Daar zul je ze al hebben.’

Wij hoorden het geluid van een auto op het voorplein.

[p. 104]

Eenige oogenblikken later liet Martin vier mannen binnen. De eerste, die binnentrad, stelde zich voor als inspecteur Armandy. Het was een gemoedelijke, corpulente man van een vijftig jaar, met een grooten, neerhangenden knevel. Zijn assistent, de heer Vinet, kwam achter hem aan; een bleek jongmensch met intelligente oogen.

De andere twee waren agenten, die bescheiden en ambtelijk bij de deur bleven staan.

Inspecteur Armandy begon zijn verhoor. Hij begon met Martin. Hij stelde zijn vragen op een bedaarde en zakelijke manier. Zijn assistent was achter de tafel gaan zitten en schreef alles op. De namen van het dienstpersoneel werden genoteerd. Martin antwoordde rustig en met een zekere waardigheid; zijn inlichtingen waren zoo duidelijk, dat het eerste verhoor een vlot verloop had.

‘Weet u, of de graaf vijanden heeft?’ vroeg de inspecteur, nadat vastgesteld was, waar en in welke houding Martin zijn meester had aangetroffen.

‘Neen mijnheer, dat zou ik u niet kunnen zeggen. Wij leven hier afgelegen en mijnheer de graaf ging met weinig menschen om.’

‘Kunt u iemand noemen, die den graaf niet genegen was, of omgekeerd: iemand, van wien mijnheer De Fontenay niet veel hebben moest?’

De oude Martin aarzelde.

Ik wist, welke naam hem op de tong lag; ik vreesde, dat hij dien naam zou uitspreken en tegelijkertijd verlangde ik er naar, dat hij hem zou noemen. Het moest immers toch gebeuren; straks zou ik zelf aan de beurt komen, en ook ik zou dien naam niet kunnen verzwijgen....

[p. 105]

‘Het is er mij niet om te doen, iemand te beschuldigen,’ zei Martin voorzichtig.

‘Daar gaat het ook nog niet om,’ hervatte de inspecteur kalm. ‘U hoeft alleen maar een antwoord te geven op mijn vraag: kent u iemand, waar mijnheer De Fontenay niet op gesteld was?’

‘Ja, dan moet ik Vergniaud noemen,’ zei Martin met een zekere gelatenheid. ‘Maar ik zou niet weten....’

De heer Armandy viel hem in de rede en maakte met de vlakke hand een gebaar in de lucht.

‘Dat doet er niet toe,’ vervolgde hij. ‘Vergniaud dus. Wie is dat en wat weet u van hem?’

Bedachtzaam vertelde Martin het een en ander van de verhouding tusschen den graaf en den ontslagen boschwachter. Hij memoreerde verschillende gevallen van oneenigheid, die zich hadden afgespeeld, toen Vergniaud nog in dienst van den graaf was, en vermeldde ook, dat de jonge man zich herhaaldelijk aan wildstrooperij had schuldig gemaakt. Maar zijn inlichtingen waren volkomen objectief en niets wees er op, dat hij Vergniaud in verdenking wilde brengen.

‘Goed,’ zei de heer Armandy, toen Martin met zijn uiteenzettingen gereed was. ‘Voorloopig heb ik u niets meer te vragen.’

Hij wendde zich tot ons en vroeg beleefd:

‘Mag ik de heeren ook eenige vragen stellen?’

Professor Chalosse en ik verklaarden ons bereid.