De schaamte voorbij

Een persoonlijke geschiedenis

[p. 279]

Naspel

[p. 280]

‘En wat is de volgende fase?’
‘De volgende fase is zeker dat ik de veiligheid van de mythe verlaat en Anna Wulf naar voren komt, alleen.’
‘Alleen?’ zei ze en voegde er droog aan toe, ‘je bent een kommunist, of tenminste dat zeg je, maar je wilt je weg alleen gaan? Is dat niet wat je eentegenstelling zou noemen?’
We lachten, en daar had het bij kunnen blijven maar ik ging door.(...) ‘Maar nu kan ik voelen. Ik sta open voor alles. Maar zo gauw als je dat bereikt hebt zeg je vlug, stop het weg, stop de pijn weg waar je hem niet meer voelt, maak er een verhaal van, of geschiedenis. Ja, ik weet wat je van me wilt horen, dat ik omdat ik zoveel pijn-materiaal heb bewaard, ik verdom het om het iets anders te noemen, en het “verwerkt” heb en geaksepteerd en algemeen gemaakt, dat ik daarom vrij en sterk ben. Goed, ik aksepteer het en zeg het. En wat nu? Ik heb genoeg van wolven en kastelen en wouden en priesters. Ik kan ze aan, in elke vorm waarin ik ze tegenkom. Maar ik heb je gezegd, ik wil op mijn eigen benen staan, alleen Anna Freeman.’
‘Alleen?’ zei ze weer.
‘Omdat ik er van overtuigd ben dat er hele stukken van mij bestaan uit het soort ervaringen die vrouwen tot nu toe niet gehad hebben ...’

uit: Doris Lessing, The Golden Notebook

[p. 281]

Gordes 15

Het geld is nu definitief op. We kunnen net de grens halen als we onderweg alleen maar kaas en brood eten.

Een file waar we niet op gerekend hadden. Gloeiende hitte in de auto waarin we vastgeklemd zitten tussen de bagage nu ook Manuel er bij is. Met meters tegelijk vooruit. Iedereen is kribbig. De kaas is niet te vreten, de Evian is op, de wijn lauw in de fles.

De dag ervoor voelde ik het opeens komen nog voordat ik het kon zien. Bloed, de eerste druppel. Toch opgelucht dat ik niet door de ervaring van een abortus heen hoef. Behoefte aan een kind te dicht onder mijn oppervlakte om het onverschillig te kunnen ondergaan. De wc's onderweg zijn afgesloten. Ik worstel achter een bosje met ob. Kan mijn handen niet wassen, lik het bloed van mijn vingers. Schoner dan leidingwater tenslotte. Mijn eigen lijf dat niet meer uit twee delen bestaat als in de tijd dat ik een washandje had voor onder en een voor boven.

Een lijf, mijn lijf.

Pieker over mijn boek, de twee schriftjes in mijn tas vlakbij me. Ik zal er zoveel uit moeten laten. Ik vertel weinig over Armin en mij. Ik vertel weinig over de inhoud van mijn feminisme, veel meer over mijn beleving ervan. Het zou een eenheid moeten zijn, maar weer ... ik kan het denken in mijn helderste momenten, ik kan het dromen, maar de taal waarin ik alles tegelijk kan zeggen? Ik laat banen weg uit mijn boek. Schrap relaties, huizen, kommunes. Schrijf weinig over mijn ouders die kleurloos blijven. Schrijf weinig over de politieke achtergrond van Ton en mij, Anna en mij. De Nieuwmarkt.

Houd mezelf voor dat het ook niet kan, een kompleet boek, alles erin.

Ik verheug me er op terug te zijn in Amsterdam. Zie Piepoes zich

[p. 282]

al verwijtend jammerend tegen mijn benen wrijven. Opwinding als ik de stapel post doorkijk, weekbladen. Mijn eigen huis, de donkerbruine muren, de boeken. Een plaat opzetten. Zacht slapen onder mijn sprei met de kleuren van de regenboog.

De volgende dag naar Van Gennep om te kijken of er nog wat nieuws ligt in de vrouwenafdeling in de kelder. In een espressobar de rest van de post openmaken. Een broodje tartaar met uitjes. En misschien, als ik er al zin in heb, mijn rode machientje uitpakken en kijken of het lukt om de zwarte gekriebelde lettertjes om te zetten in Algemeen Beschaafd Getikt.

Gordes, 2 augustus 1975