|
| |
Aenmerckinge over den tegenwoordigen geveynsden liefdeloosen tyd, waer in de bedriegelykheydt seer veel in swang gaet. en hoe de afwyckers van de waerheydt gestraft zyn.
| |
1 Iohan. 3. vers 14.
Myne kinderkens, en laet ons niet lief hebben met den woorde, nog met de tonge, maer met de daed en waerheydt.
CHristus betoonde sijn Liefde met der daed en waerheyd, gelijk als hy dat op een bysondere wijse getoond heeft, in sijn bitter Lijden en sterven. En dat niet voor sijn eygen schuld: maer voor de schulden van een ander, namentlijk: voor de geene die na sijn voornemen geroepen zijn: maer veele bewijsen wel liefde met de tonge, of met de monde, daer nogtans deselve uyt haer harte is weggebannen, dewijl sy de minste werken daer van niet laten voortkomen uyt haer herte.
Dus is hare liefde niet anders als de liefde was van delyla, dewelke niet anders en was als om Samsom te verzwacken, en geheel sijn kragten weg te nemen. O beminde, wanneer de liefde komt te geschieden uyt geveyndtheyd, soo
| |
| |
broet sy niet anders uyt als haer eygen bederf, en ondergang: want wanneer sy maer alleen komt te geschieden uyt de mont en van de tonge, soo is sy gelijck de liefde was van Iudas, die was maer alleen geveynst, vol van verraet, en bedrog, gelijck Iesus dat komt uyt te drukken, Mar. 14. vers 45. en Lucas 2, vers 48. ende Iesus seyde tot hem, Iudas, verraet gy den Soone des menschen, met een kus? hier was een uyterlijcke betooninge in Iudas van liefde tot Iesus: maer in sijn harte was niet als nydigheydt, en bittere galle, en een samenknopinge van ongerechtigheyt. Hand. 8 vers 23.
En dit streckt hem tot sijn eygen verderf, ende ondergang: gelijck als men dat kan sien Mat. 27. vers 3. Doe heeft Iudas die hem verraden hadde, siende dat hy veroordeelt was, berouw gehadt. Ende in het leste van het vyfde vers staet, Ende heenen gaende, verworgde hem selven. O wat zijn dat dan elendige menschen, die haer selven komen te besoetelen met geveynstheydt te plegen: Hoewel het voor de menschen verborgen is, gedenckt doch dat de oogen des Heeren de gantse Aerde doorloopen, 2 Cor. 16. vers 9. En Psalm 33 vers 13. De Heere schout uyt den Hemel, en siet alle menschen kinderen. vers 14. Hy siet uyt van syne vaste woonplaetse op alle inwoonders der aerde. En vers 15. Hy formeert harer aller harten, hy let op hare alle wercken. En Spreuk. 15. vers 11 de hel en het verderf zyn voor den Heere; hoe veel te meer de herten van de menschen kinderen. Daerom en heeft de geveynsde niet anders te verwachten als wee, gelijck als men dat kan sien uytgedruckt door onsen Zaligmaker Christus Iesus? by Mat. 23. daer hy tot achtmael toe, het wee
| |
| |
over de geveynsde Phariseen komt uyt te roepen; en ten laetste met een nadruck: Gy slangen, gy addere gebroetsels, hoe sout gy de helsche verdoemenisse ontvliede? O hoe stont komen die dan te handelen met Gods overal tegenwoordigheyt? en hoe misbruycken sy de alwetenheydt Godts? die in presentie van hem, haer anders durven aenstellen, als het in haer herte gelegen is. O! menschen merckt dit doch aen ghy die u selven in het werck des Heeren bedrieglijck komt aen te stellen, gy sijt de slangen, en het gebroetsel van adderen gelijck, gy weet immers hoe schrickelijck dat die in de oogen der menschen zijn, men schout die aen te raken, ja men durft de oogen naulijcks op haer slaen, en dat van wegen hare leelijckheyt, ende fenynige vuyligheydt, die sy dickmaels over komen te geven, of uyt komen te spuwen: siet, hier by werdt gy vergeleken, de slange is arglistig, en soo is oock u herte: de slange quam seer senistelijck tot Eva, om haer te ondervragen hoe de sake stont tusschen Godt en haer, sy en quam niet eerst tot Adam, maer sy koos de swackste, om haer voornemen te beter uyt te voeren, Gen. 3. vers 1. Is 't oock dat God geseyd heeft gy lieden en sult niet eeten van alle boomen deses Hofs? Hier gebruyckt de Slange groote listigheydt in Eva te ondervragen: want wanneer Eva haer geantwoordt heeft, soo komt sy voor met leugentael, alhoewel Godt tot Adam gesproken hadden Genesis 3 vers 17. Ten dagen als gy daer van eet, sult gy de doodt sterven: evenwel gebruyckt sy dus hare valsche tongen, en geeft Eva te kennen, als of Godt dat maer uyt vreese of bekommernis tot haer gesprooken hadde,
| |
| |
om dat sy hem niet gelijk souden werden, ende omdat sy geen kennisse souden krijgen van goed ende quaed: ende dit was maer om haer aen te locken tot begeerlijkheyd, en om het aes voor haer lieflijk te maken, daer nochtans een engel in verborgen was, want sy komt haer voor met dese valsche woorden, ende sprak tot de Vrouwe, Gen. 3. vers 4. gy lieden en sult den dood niet sterven? maer Godt weet ten dage als gy daer van etet, soo sullen uwe oogen geopent werden, ende gy sult als God wezen, kennende het goedt ende het quaedt. Ende als sy haer dit voor gehouden hadde aten sy beyde: ende hare oogen werden geopent, ende sy sagen haer naektheydt. Siet doe sagen sy dat de Slange haer bedrogen hadden, want de vrouwe seyde tot Godt, wanneer hy haer onder vraegde: Wat is dit dat gy gedaen hebt? ende de vrouwe seyde, De Slange heeft my bedrogen, ende ik hebbe gegeten, Genesis 2. vers 14. Doe seyde de Heere tot die Slange, dewyle gy dit gedaen hebt, soo zyt gy vervloekt. En dit werdt ook op u, gy die geveynsde zijt, kragtig toegepast, Ierem. 47. vers 10. Vervloekt zy die des Heeren werk gedrieglyk doet: ja vervloekt zy die zyn sweert van den bloede onthoudt. Al wat Godt aen den mens komt te gebieden, of het dan is om het zweerd te trecken, en te dooden, of uyt te roepen, het en moet niet nagelaten sijn, nog ten mag oock niet geveynsdelijk gedaen werden: veel min dan mag men het werk van liefde geveynstelijk komen te plegen: nogtans siet men evenwel veele menschen in dese sonde van bedriegery en geveynstheyd, en bedrog, seer stoutelijk voortgaen, als of daer geen Godt en waer, als het maer voor
| |
| |
de menschen verholen kan geschieden, so meenen sy dat daer groot voordeel voor haer te verwagten staet, sy vereenigen met hare Evenaesten, maer 't is alleen maer met de tonge, haer herte weet een andere vond, dat sal meer proffijt aenbrengen, 't is met haer, gelijk als daer staet. Dan. 11. vers 23. Ende na de vereeninge met hem, sal hy bedrog plegen. Dit is het werk des Satans want wanneer yemandt neydigheut en bedrog in sijn herte komt te smeden, soo wijkt de Heere van haer af, ende de Satan komt sijn zit-plaets in haer nemen: het gaet met haer als het dede met Saul, wanneer in sijn herte nijdigheyt quam te huys-besten, soo week de Heere van Saul af, ende de boose geeft wert vaerdig over hen, en daer quam een begeerte in Saul om David te dooden: want de Vrouwen hadden geroepen, Saul heeft syn duisenden verslagen, maer David syn tien duysenden, 1. Samu. 18. vers 7. Dit wil Saul aen David wreeken, en dat onder schijn van vrientschap, hy presenteerd aen David sijn outste Dogter Merab om hem tot een Vrouwe te wesen. Siet hoe verre de bedriegery haer al komt uyt te strecken, Merab wierd gegeven aen Adriel den Mehelathiter tot een Vrouwe, maer Michal, ook een Dogter van Saul, die hadde David lief, ende dit beviel Saul goed in sijn oogen, ende Saul seyde, Ik salse hem geven, dat sy hem tot een val-strick zy. Sam. 18 vers 21. Saul was David dood vyand, en onder dien valschen schijn wilde hy hem sijn dochter geven, en dat om David buyten gedagten van vyandschap te houden, dog God openbaerde aen david de liste van Saul ende behoede hem voor al het quaed dat Saul over David socht te brengen. O!
| |
| |
wat steekter menigmael bedrog onder het aenbieden van groote belofte: men leeft by Mat. 4. vers 8. en 9. Van Christus Iesus dat de Duyvel hem bragt op een seer hoogen Berg, ende toonde hem alle de Koningrijken van de wereldt, ende des selfs heerlijkheydt, ende hy woude hem alle dese dingen geven, indien hy wilde nedervallen, om hem aen te bidden. De Satan was een doot-vyand van Iesus, ende en hadde niet te gebieden over het geene hy beloofde te willen geven: doch Iesus kende des Duyvels listigheyd, gebood hem weg te gaen, want hy was selfs een Heer van alles. De nydigheyd is soo gemengt met stoutigheyd, dat sy geen persoonen komt aen te sien, ende sy is vol leugentael, dat men haer niet en mag gelooven, en mag haer ook niet vertrouwen, want sy is maer overtogen met yet dat van buyten schoon schijnt, en nochtans van binne niet en is als vuyligheydt, en dit vind men van haer seer klaer beschreven in de Spreuke Salomons, Proverbya 26. vers 23. Brandende lippen, ende een boos harte, zyn als een potscherf met schuym van Zilver overtogen: En vers 24. Die haet draegt gelaet sig vreemt met zyne lippen, maer in sijn binnenste stelt hy bedrog aen: Ende vers 25. Als hy met sijn stemme smeekt gelooft hem niet; want seve gruwelen zijn in sijn harte. En dese gruwelen droeg Ioab in sijn harte, wanneer dat hy Amasa soo geveynsdelijk quam te doode, gelijk men dat kan sien 2 Sam. 20 vers 59. Is het wel met u mijn Broeder; Ende Ioab vattede met de regterhandt den baerd van Amasa om hem te kusse ende doode hem. En wanneer den Proffeet David de natuer van sulke geveynsde menschen beschrijft, soo
| |
| |
spreekt hy aldus: Psalm 55. vers 21. 22. Hy slaet sijn hande aan de gene die vrede met hem hadden, hy ontheyligt syn verbont, syn mont is gladder dan Boter, maer syn herte is krijg, syne woorden zyn sagter dan Olie, maer deselve zyn bloote swaerden. Och dat de geveynsde eens recht bedagten hoe jammerlijck dat sy selfs eens sullen bedrogen zijn wanneer als Godt hare ontrouwigheyt sal voor oogen stellen: want daer en is voor haer niet anders te verwachten, als de eeuwige verdoemenis, gelijck Salomon dat klaer aenwijst, Sor. 12 vers 2. De goede sal een welgevallen trekken van den Heere, maer eenen man van schendelyke verdigtselen, sal hy verdoemen. O! wat isser dan een groot onderscheyd tusschen de ware ongeveynsde liefde, of die uyt ontrouwigheyt gepleegt wordt: tussen licht en duysternis is een groot onderscheyd: Hemel en Aerde verschillen seer veel van malkander, maer tusschen de waerheydt en de leugen, is het onderscheydt ongelijcke grooyer: want die met de waerheyt omme gaet, ende daer in komt te volharden, en volstandig blijft tot den eynde toe, die sal sonder twijfel na sijn doodt, by den waren Godt boven in den Hemel, eeuwiglijck niet als waerheydt verkondigen en uytroepen: daer en tegen, die van de waerheydt komt af te wijcken, en tot de leugenen gaet begeven, en ongerechtigheydt komt te wercken, O haer deel sal zijn met de geveysde in de poel die daer brandt van vier en solfer, daer zy anders niet als leugenen sullen uytblasen; want sy sullen Godt, en sijn heyligen naem geduriglijck lasteren, gelijck als dat van haer beschreven staet, Openb. 16. vers 8. Ende de vierde Engel goot syne Phiole uyt op de Sonne, ende
| |
| |
haer is macht gegeven de mensche te verhitte door vier: Vers 9. Ende de menschen wierden verhitte met groote hitte, ende lasterden den name Godts die macht heeft over dese plage, ende sy en bekeerden haer niet, om hem heerlyckheydt te geven. Vers 10. Ende de vyfde Engel goot syne Phiole uyt op den troon des Beest, ende syn ryke is verduystert geworden: en sy kauwden hare tonge van pyne: Vers 11. Ende sy lasterden den God des Hemels van wegen hare pyne, ende van wegen hare gesweren: ende sy en bekeerden haer niet van hare werken. Vers 12. Ende de sesde Engel goot syne Phiole uyt op de groote Riviere Euphrates, ende syn water is uytgedroogt, op dat bereydt souden worde de weg der Koningen die van den opgang der Sonne komen sullen. Vers 13. Ende ick sag uyt den mondt des Draeks, ende uyt den mondt des Beests, ende uyt den mont des valschen Propheets, drie onreyne Geesten gaen, den Vorschen gelijck: Vers 14. Want het zyn Geesten der Duyvelen, ende doen teekenen, welke uytgaen tot de Koningen der aerde, ende der geheele wereldt, om die te vergaderen tot den kryg van dien grooten dag des Almagtigen Gods. Ende Openb. 21. vers 7, Die overwint sal alles beërven: ende ik sal hem een Godt zyn, ende hy sal my een Soone zyn. Dat zijn alle die in de waerheydt volharden, ende van de ongerechtigheyt ende bedrog komen af te wijcken: Doch hoort eens wat dat hy verder seydt: Vers 8. Maer den vreesachtigen ende ongelovigen, ende grouwelyken ende dootslagers, ende hoereerders, ende tovenaers, ende Afgoden-dienaers, ende alle den leugenaers is haer deel in den Poel die daer brant van vier en solpher; 't welk is de tweede door. Gedenckt
| |
| |
dan doch aen het woordeken alle, dat hier op het laetste met een nadruck, seer krachtig op de Leugenaers wert toegepast: Ey laet ons daerom de geveynsde liefde, die altijdt vermengt is met leugenen, nalaten, ende de ware ongeveynsde liefde onder malkander betrachten: want sonder de ware liefde, is 't onmogelijck, dat yemandt salig soude kunnen werden. En dit druckt den Heyligen Paulus seer krachtig uyt, 1 Corinth. 13. vers 1. 2. 3. Alwaer 't dat ik de tale der menschen, ende der Engelen spraken, ende de liefde niet en hadde, soo ware ick een klinckende Metael, of luydende schelle gelijk geworden: ende al waert dat ick de gaven der Prophecyen hadde, ende wiste alle de verborgentheden, ende al de wetenschappen; en al waer 't dat ick alle het geloove hadde, dat ick Berge versettede, ende de liefde niet en hadde, soo waer ik niets; en al waer 't dat ik alle mijn goederen tot onderhoudt, den armen uytdeelden, ende alwaer 't dat ik mijn lichaem overgave op dat ik verbrant soude worden, ende en hadde de liefde niet, soo en soud 't mijn geen nuttigheyt geven. O hoe noodzakelijck behooren dan de Menschen kennisse te hebben van de ware ongeveynsde liefde, ende neffens de kennisse, de betrachting van de selve: maer het is seer te beklagen, dat hedensdaegs duysenden van menschen zijn, die, wanneer men haer van liefde en waerheydt, die altijdt t'samen moeten gaen, quam te vragen, die met Pilatus soude seggen, Wat is waerheydt? Ioa. 18. vers 38. En soo souden sy oock seggen, wat is liefde? sommige uyt onwetenheydt, andere uyt verachtelijckheydt: sommige souden daer me koomen te spotten: want het spotte hedendaegs soo
| |
| |
in zwang gaet, datter veele zijn, die haer niet en schrome de liefde te vertreden, de waerheyt te veragten, en Godts dreygementen te bespotten.
Godts woordt heeft geen ontsag,
Men maackt geen droef gewag;
Men vreest geen stoot of slag,
Men denckt op wee noch ach,
Hoort men nu nacht en dag.
O bedroefde gruwel-eeuwe, waer in men tegenwoordig de ongeveynsde ware liefde naulijcks vinden kan; maer het bedrijven van allerley sonden, siet men hedendaegs soo overvloedig in zwang gaen, en dat onder die de naem van Christenen dragen, dat het te bedugten staet, of de Heydenen haren wandel niet beter komen aen te stellen, als tegenwoordig onder het verbastert Christendom gedaen werdt: en wie weet, of de tijden van Noag, voor de Sondvloedt, niet beter en ware, als de tijden die wy nu hedendaegs beleven? 't Is waer, alle vleesch hadden zijnen weg bedurven op der aerden. Genesis 6. vers 13. Daerom seyde Godt tot Noag, Alles vleesches eynde is voor myn aengesichte gekomen; want de aerden is voor hen vervult met wrevel, ende siet ik salse met de aerde verderven.
O hoe jammerlijck was het doe met haer ge-
| |
| |
stelt, wanneer Godt de Sond-vloet over de gantsche werelt liet komen, waer door menschen en beesten al te samen verdroncken, daer en bleef niet behouden, als Noach met sijn Achtste: en een weynig Vee: alsoo men sien kan Genesis 6. vers 18. 19. 20. Hare ongerechtigheden waren soo vermenigvuldigt, ende sy hadden Godts langmoedigheydt soo veracht, ende verwareloost, dat door haer onachtsaem leven Godt na sijn rechtveerdigheydt haer moest t'onderbrengen: want Godt hadde aen haer getoont sijn langmoedigheydt in een seer groote mate, dewijle hy haer hadde, door Noach, hondert en twintigh jaer te vooren laaten waerschouwen, indien sy niet tot bekeeringe en quamen, dat dan hare dagen een eynde soude nemen: gelijck Godt tot Noach seyde; Genesis 6. vers 3. Doe seyde de Heere, myn Geest en sal niet in eeuwigheydt twiste met de menschen, dewyle hy ook vleesch is, doch syne dage sullen zyn hondert en twintigh jaer; Ende dese jaren heeft Noach, al den tijdt, meest doorgebracht met den menschen te vermanen, ende te waerschouwen, dat sy moesten afstant doen van hare goddeloosheyt, of soo sy haer niet wilden laten bekeeren, dat sy alle desgelijcks souden door het water omkomen, en seer jammerlijck, wanneer de tijt vervult was, die Godt de Heere gestelt hadde, dan het hooft souden onderhalen: evenwel hoe Noach predikte, hoe veel dat hy klopte aen de Arcke die Godt aen hem belast hadde dat hy maken soude, tot behoudenisse voor hem, en sijn huysgesin, soo en lieten evenwel de menschen haer daer door niet bewegen, maer gingen voort in haer sonden, tot die tijdt toe, die Godt over haer gestelt hadde, en als die ver-
| |
| |
vult was, doe sont Godt de wateren, ende liet die op swellen vijftien ellen boven alle toppen der Bergen, Gen. 7. vers 20. waer door dat al wat buyten de Arcke was, seer jammerlijck quam te versmoren:
Och of men dit te recht bedacht,
Waerom dit Goddeloos geslacht
Versmoorde door Gods groote kracht;
't Was om dat sy hadden veracht
Noach syn preecken, en belacht,
Sy hadden na geen deugt getragt,
Noch niet gehouden Ziele-wacht,
Maer aten, droncken, sliepen sacht,
Gebruyckte overdaet en pracht;
Daerom quam Godt door syne macht,
Met 't swellent water dag en nacht,
En heeft haer al te grondt gebracht.
O hoe getrouwelijk heeft den vromen Loth die van Sodoma soecken te trecken uyt het vyer van Gods toorn, daer staet. 2. Petri 2. vers 8. Hy quelde syn rechtveerdige ziele, over de ongeregtigheyd die sy quamen te bedryven: Ende wanneer dat hy twee mannen, het welk Engelen waren, quam te herbergen, Genesis 19. vers 4. so quamen alle Sofomitse mannen van den jongsten tot den oudsten toe, ende het gansche volck, om singelden syn huys, van het uyterste eynde af, ende sy dron-
| |
| |
gen gewekdig aen, om den mannen geweld aen te doen: doe trachte Loth haer noch te vermanen, om tot bekeeringe te brengen; want hyy trad buyten, ende sloot de deure after hem toe Gen. 19. v. 6. ende vers 7, staet, Hy seyde, myne broeders, en doet dog geen quaadt: maer sy verslunden noch te meer, en seyden, gelijk als 'er staet in het midden van het 9. vers, nu sulle wy u meer quaet doen Gen: 19. vers 10 Maer de Manne die in Loths huis waren, staken hare handen uyt, en trocken Loth binnen, en sloten de deure toe, vers 11. Ende sy sloegen de mannen, die aen de deure des huyses waren, met verblindtheden, van den kleynsten, tot aen den grootsten. Maer eylaes 't en strekten haer niet tot bekeringe, gelijk als het den Apostel Paulus dede: want wanneer als die met blindheyd was geslagen, so riep hy, Heere wat wilt gy dat ik doen sal? Hand. 9 v. 6. Maer die Sodomidse mannen sochten na de deure van Loth tot moede werdens toe, om meer boosheyd te plegen maer haer mate van zonde vol zynde.
Gen. 19. vers 12 13 14. Doe seyde de Mannen tot Loth, wier hebt gy hier noch meer, eenen Schoonsoone, ofte uwe Sone, ofte uwe Dogteren, ende alle wie gy hebt in dese Stadt, brengt uit deze plaetse, want wy gaen dese plaetse verderven. Doe ging Loth uyt, ende sprak tot sijne Schoonsoonen, die syn Dochteren nemen soude, ende seyde: maekt u op, gaet uyt dese plaetse, want de Heere gaet dese Stadt verderven, maer hy was in de oogen zyner Schoonsonen als jockende. Gen. 19. vers 15. Dit geschiede in der nacht, maer wanneer den dageraedt op quam, werd Loth met zyn Vrouw, ende twee Dochters, van de Mannen
| |
| |
buyten de Stadt geleydt: ende zy belasten Loth, dat hy, noch de sijne niet en moesten omme sien, Gen. 19 vers 17. Ende als de Sonne opgegaen was quam Loth in het Stedeken Zoar; doe dede de Heere swevelende vier over Sodom, ende Over Gomorra regenen, van den Heere uyt den Hemel: ende hy keerde deselve steden om, ende die gantsche vlackte, ende alle inwoonders deser steden; oock het gewas des Landts: ende syn Huysvrouwe lag om van achter hem, ende sy wiert een zout-pilaer. Gen. 19 verss. 23. 24. 25. 26.
Wanneer als Loth in Zoar quam,
Doe toonden Godt dat hy was gram,
Want hy sent swavel ende vier,
Sodom, Gomorra, raeckt in vlam,
Daer bleef geen Wortel tack of stam,
Geen Mensch, of vrugt, nog eenig dier.
't Keert onder dat eerst boven was.
En dat seer schierrelijck en ras,
Loths Vrouw alleen bleef stille staen;
Hier was geen Noachs water-plas,
Maer niet als drogent, stuyvent as,
Waer van men sag den roock opgaen.
Doet ons O Godt! dog hier altydt
Gedenken hoe gy seer subydt
Den godtloos van 't leven ontbloot
| |
| |
En als hy dat maer eens is quyt,
Soo geeft gy hem nooyt weer respyt,
Maer sterven sterft van doodt op doot.
Wat heeft den Koningh Pharao al getrouwe waerschouwinge veracht, haer in plaets van liefde vewesen aen Moses en Aaron, die nochtans verscheyde mael voor hem baden tot den Heere, wanneer de plage over hem en sijn landt quamen te geschieden: de Heere verhoorde hare gebeden, ende nam de plagen wech, waer mede Pharao, ende alle Egiptenaers besocht werden: doch dit alles en konde Pharao niet tot de ware ongeveynsde liefde brengen, maer sijn herte verstijfde meer en meer, gelijk alsser van hem staet. Exod. 8. vers 19. Doch Pharaoos herte verstyfde, soo dat hy na haer niet en hoorde, gelyk de Heere gesproke hadde: Ende dit blijkt Exod. 10. vers 28. Maer Pharao seyde tot mhem gaet van myn, wagt u dat gy niet meer myn aangesicht en siet, want in welcke dagen gy mijn aengesichte sult sien, sult gy sterven Maer hoe qualijk beviel het Pharao, ende alle die met hem waren, doe sy de kinderen Israels in het roode Meer najaegde, dit kan men lezen Exod. 14. vers 28. Want als de wateren weder-keerden soo bedekten sy de wagenen, ende de Ruyters des gantschen Heyrs Pharaoos, dat hen nagevolgt was, inde zee, daer en bleef niet een van haer overig
| |
| |
Dat hy God tart, Wie is de Heer?
Sy alle gaer, moesten te gront
| |
| |
Quam haar soo naar, Dat sy aldaar
Sonken en terstont, soo steyl als loot.
Met sijn Karos, Die hem soo tros,
Ter neer gevelt, Midden in Zee.
| |
| |
O hoe schrickelijck was ook den ondergangh van Korah, Dathan, en Abiram, wanneer sy met hare vrouwe, en kinderen versoncken in de aerde, ende alsoo levendigh ter helle nederdaelde: ende de twee hondert en vijftig mannen die haer aenhingen, werden door het vier verteert: dit kan men wijtlopig lesen Nummeri. 16 vers 32. 33. 34. 35.
Leest hier eens wat gebeurt.
Om menschen in te slocken,
Hoe yder schreyt en treurt,
't Is evenwel haer beurt,
Niemant durft na haer bocken.
Gantsch Israel dat vlucht
Van sulck een droef gesucht,
Maer daer komt meer elende,
Daelt noch een droef gerucht
't Is 't vier dat van den Heer,
Op haer valt plots ter neer,
Dat maekt het volck tot schanden:
Twee hondert vyftig meer,
En keeren nooyt niet weer,
Maer moeten al verbranden.
| |
| |
Wiens hart en krijgt geen schrick,
Van sulck een schierelijck
Die Duyvels vast toehalen.
Hoe men daer huylt en schreydt,
't Blyft al 't begin der saken.
Dit gebeurden haer al, om dat sy van de waerheydt waren afgeweeken, en om dat sy haet, in plaets van liefde betoonden aen Moses en Aaron, soo dat sy haer tegen den Heer quamen aen te stellen, en meenden te wandelen na het goetduncken haers herten. Wat heeft Godt naderhandt al Propheten gesonden aen dat volck? Waer aen hy seer veel groote, en onbegrijpelijcke wonderen en wseldaden getoont hadden: maer hoe klaegt de Heere over haer door zijn Propheten? Daer staet Hosea 8. vers 14. Want Israel heeft sijn maker vergeten, ende Tempele gebout; ende Iuda heeft vaste Steden vermenigvuldigt; maer ick sal een vyer senden in syne steden, dat sal haer Paleysen verteren. Ende Iesa. 1. v. 3. Een Osse kent synen bezitter; en
| |
| |
een Ezel de kribbe sijnes Here, maer Israel en heeft geen kennisse, myn volk en verstaet het niet. Ook Ieremia 4 vers 32. Sekerlyk myn volk is dwaes, my en kennen sy niet, 't zyn sotte kinderen, ende sy zyn niet verstandig, wys zynse om quaet te doen, maer goedt doen en weten sy niet. En Ezech. 8 vers 12 Doe seyde de Here tot my, hebt gy gesien mensche kint, wat de outste van het Huys Israel doen inde duysternisse een yder in sijne gebeelde binnekameren? want sy seggen, de Heere en siet ons niet de Heere heeft het landt verlaten. Ende daer staet Micha 7. vers 2. De goedertierentheyt is uyt den lande, ende daer en is niemant oprecht: Sy ware alle van de waerheyd afgeweken ende hielden haer aen bedrog of de Heere klaegde: of hy dreygde met sware straffen te komen, of dat hy liet vermanen, 't was al vergeefs.
Nu dan seydt de Heere, by Iesaia 30 vers 8. Gaet henen, schryft voor hen op een Tafel, ende teikent het in een Boek, op dat het blyve tot den laetsten dag, voor altoos tot in eeuwigheydt, want het is een wederspannig volck, het zyn leugenachtige kinderen, kinderen die des Heeren Wet niet horen en wille, ende siet, door hare onwilligheydt, so werden hare wonden ongeneselyk: want daer staet 2. Chro. 36. vers 14. 15. 16. Ook maekten alle oversten der Priesteren, ende het volck, den overtredinge seer veel, na alle gruwelen der Heydenen ende sy verontreynigde het Huys des Heere dat hy geheyligt hadde te Ierusalem, ende de Heere de Godt harer Vaderen, sondt tot haer door de hant syner boden, vroegh op zynde om die te senden, want hy verschoonde syn volck ende syne woningen, maer sy spottede met de boden Godts, ende
| |
| |
sy verachteden zyn woorde, sy verleyde haer selve tegen syne Propheten, tot dat de grimmigheyt des Heeren tegen syn volk opging, datter geen helen aen en was. O wat is de wonde schrickelijk, als de Medecijn-meester die ongeneselijk komt te keure, en soo was het met haer gesteldt, gelijk alsser staet Ierem. 30. vers 12 a 13. Want so seyd de Heere, uwe breucke is doodelyk, uwe plage is smartelyk, daer en is niemandt die uwe sake oordeelt, aengaende het geswel, gy en hebt geen heel plaester. En Klag. 2 vers 13. Wat getuige sal ik u brengen; Wat sal ik by u vergelycke gy Dogteren Ierusalems; Wat sal ik by u vergelycke dat ik u trooste, gy Ionkvrouwe, Dochter Zions, Want uwe breucke is zo groot als de Zee, wie kan u heele? Met recht mochte de Heere wel seggen, Iesa. 5 vers 4. Wat isser meer te doen aen mynen Wyngaert 't welk ik aan hem niet gedaen en hebbe, Waerom heb ik verwagt dat hy goede druive voortbrengen soude, en hy heeft stinkende druive voortgebragt.
Iesaia 5 vers 25. Daerom is den toorn des Heere ontsteeken tegen zyn volk, ende hy heeft tegen het zelve zyne hand uytgestrekt, ende hy heeft het geslagen, soo dat de Bergen hebben gebeeft, ende hare dode lichamen zyn geworden als drek in het midden der straten, om allen desen en keert zyne toorn niet af, maer zyne hant iks nog uytgestrekt.
Want hy deden tegens hen opkomen den Koning der Caldeen, die hare Iongelingen met den den zweerden in het Huys hares Heyligdoms dooden ende hy en verschoonden de Iongelingelinge niet nochte de Maegden den Oude, nochte de Stokoude, hy gafse alle in sijne hand, 2 Chr. 36. v. 17.
| |
| |
Soo dat de Chaldeen de muren van Ierusalem ter neder stortten, ende roofden, en branden het Huys Godts, en alle Paleysen daer van: en al wie niet gedoodt en werdt, brachten sy na Babel alwaer dat sy tseventig jaer in een seer elendige dienstbaerheydt slaven moesten zijn, van vreemde volckeren. 2 Reg. 25: 10. 2 Chron. 36: 19, 20. Ieremia 25. vers 11.
Ende wanneer als Godt door sijne groote goedertierentheyt haer wederom herstelt hadde, ende dat sy in Ierusalem en Iuda seecker woonden, hoe ondanckbaer zijn sy naderhandt geworden, wanneer als Christus, de ware Messias, onder haer was gebooren, hoewel dat hy aen haer niet en betoonden als weldadigheyt, ende dat in een grooten overvloedt: want hy genas de kranken, ende maekten de kreuppelen gaende, de blinden siende, de dooven gaf hy het gehoor, de Duyvelen moesten wijcken uyt die geene, die van haer beseten waren: Marc. 3. v. 10. Luc. 7. vers 21. 22.
Eens Mans Soone uyt de schare was beseten van een stomme en doove geest, waer door de Vader veel zwarigheydt quam te ontmoeten: want hy wentelden hem al schuymende op der aerde, ende meenigmael wierp hy hem in 't vier, en dan wederom in 't water, om hem te bederven: maer de Heere bestrafte den onreijnen geest, seggende tot hem, gy stomme en doove geest gaet uyt van hem, en de onreyne geest ging uyt het kindt, hem scheurende, soo dat het lag als doodt: maer de Heere rechte hem op, ende het kint was vry van die groote elende, waer mede het omvangen was geweest. Marc. 1: 25. Matth. 17. Nog hadde hy
| |
| |
onder haer gespijst nege duysend Menschen met twaelf Brooden, waer van het overschot was negentien mandens met brocken: Marc. 8. v. 19. 20. De Winden, ende de Zee waren hem gehoorsaem, soo dat 'er veele van hem uytriepen, Hoedanig een is dese, dat ook de Winden ende de Zee hem gehoorsaem zyn; Mat. 8. vers 26 27. Marc. 4 vers 39. 40. 41.
Hy wekten dooden op, waer over dat sommige uytriepen, Een groot Propheet is onder ons opgestaen, andere ontsetten haer, veele die 't aenschout hadden geloofde in hem, andere wederom gingen tot de Phariseen ende seyde wat Iesus gedaen hadde Luc. 7. v. 14 15. Luc. 8. vers 54. 55. Ioan. 11 vers 43. 44.
Evenwel weeken de meeste, ende geleerste van hem af, en werden verbitterd tegen hem, met sulcken hevigheyd, dat sy hem gevangen namen, en deeden hem seer veele smarten, en smaetheyd aen ja veroordeelden hem om te sterven den aldersmaedelijksten doodt, 't welck was den vervloekten doodt des Kruysses, dog sy souden geen magt gehad hebben om dit te doen, indien het haer niet van boven gegeven was geweest, Ioan. 19 vers 11. Want hy was selfs de Weg, ende de Waerheydt, ende het leven. Ioan. 14. vers 6. maer sy hebben hem en sijn woordt veracht, ende na hem sijn lieve Apostelen verworpen en versmaed, die nochtans onder haer niet en betoonden als wachters te zijn voor hare Zielen, om die te bevryden voor het eeuwige verderf, en den toekomenden toorn Gods. Doch God de Heere heeft daerom niet alleen hare Stad Ierusalem soo doen ondergaen dat den eenen steen op den anderen niet en is gebleven, den
| |
| |
Tempel verbrandt, elf hondert duysent menschen binnen in haer tot de doodt overgegeven, soo door honger, pestilentie, en het zwaert: maer hy heeft selfs de Ioden verworpen, en veracht: gelijck als sy hem sijne dienaers en zijn woordt gedaen haddet soo heeft hy haer wederom vergolden: sijn woord heeft hy van haer weg genomen, en heeft het overgebracht tot de Heydenen. Hand. 13. vers 46. 47. ende 28. vers 28.
JErusalem, gy die Propheten hebt gedoodt.
En noch het Opperhooft van 't leeven selfs ontbloot:
Hy die was waer Propheet, en Priester, en een Koning,
De ware Sone Gods gedaelt uyt 's Vaders woning;
Geen schrickelycker daet en is 'er ooyt gebeurt,
Want hier van het Voorhang des Tempels selfs scheurt,
De Grave barsten op, soo dat de aerde beefden,
Om dat Emanuel den Vorst niet meer en leefden:
De Zon trekt rou-kleet aen, de duysternis verspreit
Door 't off'ren van de Son der Waer' geregtigheyt;
Door off're van het vee, wout gy den Hemel winne
Neen, dit is 't regten eerst dat gy hebt gaen beginne.
Gy hebt al overlang veel offeren gepleegt;
Maer dese Offerhand den Vader eerst beweegt,
Dit Offer schiet regt op, en trekt den Hemel binne,
En gaet soo Doot, en Hel, en Duyvelen verslinnen:
Indien gy noch te recht dit Offer wel bedagt,
Gelukkig sout gy zijn, en ook u heel geslagt.
Maer in wraekgierigheyt komt gy meer uit te steke
Want gy vervolgt daer na, die Iesum Christum preeken;
| |
| |
Gy steenigt en gy dood de Dienaer van den Heer,
Gy smadigt en veracht de ware suyv're leer,
Daerom heeft Godt u Stad Ierusalem bedurven,
En hondert-duisenden zyn jammerlyk gesturven,
En dat nog 't swaerste is Godt heeft u nu verstoten,
Hy neemt de Heyd'nen aen voor ware Bomdt-genoten,
Dit is u swaerste straf, dat Godt syn woordt wegneemt,
Want hier door zyt gy nu seer ver van hem vervreemt.
Wat zijnder naderhand al vervolgingen opgestaen, waer door dat Goden oordeelen oock niet hebben opgehouden; Capernaum, die heerlijcke Stadt? daer de Heere Iesus als een Burger verkeerd heeft, en waer in dat hy seer veel mirakelen en wonderteyckenen gedaen hadde, doch sy hebben het niet ter herten genomen, maer hebben al sijn schoone vermaningen veracht en versmaet, waer door dat de Heere ook tot haer seyde Matth 11 vers 23. Ende ghy Capernaum die tot den Hemel toe zyt verhoogt, gy sult tot de Helle nedergestoten worden, gelyk als naderhandt door hare menigvuldige vyanden soo is geschiedt: want dese hare Stadt is soo verdistrueerd en verbrandt, dat daer maer eenige kleyne Vissers huyskens werden gevonden.
Boven dat ooyt is gebout,
Hadt gy doch te regt vertrout,
| |
| |
Maer om dat gy Iesus smade,
Dien u alles goeds bewees,
Daer de Duyvelen met vrees
Hem voor u gesigt aenbaden,
Hy die onder u verkeerden,
En als Burger tol betaelt,
En uyt Vis den penning haelt,
Hield gy die niet meer in weerden,
Moest die wyken uyt u palen,
Die 't verminckte recht de gaen,
Dooden overent dee staen,
En genas ook alle qualen,
Niet te sien of wille luyst'ren
Na Miraak'len of na leer,
Van den alderwysten Heer,
Dat doet u nu heel verduyst'ren.
En van gelijcke is het oock gegaen met de twee schoone Steden, Chorasin en Betsaida, in welke Steden de Heere Christus ook gepredikt, en veel Mirakelen gedaen heeft, doch sy en wilden na hem niet hooren, daerom hy het wee over haer komt uyt te roepen, gelijk als 'er staet Matth. 11. vers 21. Wee u Chorasin, wee u Betsaida, prophererende alsoo haren ondergangh, ende verdoemenis: welcke Prophesie de Heere ook so
| |
| |
zwaer in haer vervuld heeft, door de schrickelijke en bloed stortende oorloge der Romeynen, en meer andere wrede volkeren, dewelke Chorasin tot een peuynhoop hebben gemaekt, dat daer niet een eenig huys is blijven staen, en van Bethsaida maer eenige weynige kleyne Visschers hutkens.
O Wee u Korasin wee u Besaida,
Volgt vry Capernaum in ongeloof al na,
Gy sult op eene wys tot peuyn verdistrueren,
Om dat gy u door my niet hebt laten bekeeren,
Want soo in Tyrus en Sydon was geschiet
Die krachten die gy hier nu binnen in u siet,
Sy hadden haer bekeert in zakken en in asse,
Daerom sal ik ook een sware straf toepasse,
Gy sult dor's vyands macht van my u toegeschikt,
Van al werden berooft waer mee gy zyt verrikt,
U schoonheyd sal seer haest ter aerde nederzygen
En nooyt en sult gy dan weer eenig luister krygen
Van Bethsaida sal maer weynig blyven staen,
En Chorasin dat sal geheel en al vergaen.
Wat zijnder naderhand al heerlijcke en machtige Steden onder gegaen in Asia, als Loadicea, nHierapolis Colosse, dese drie waren aensienlijcke, en machtige Steden, alwaer dat de Apostelen het woordt Gods seer getrouwelijck gepredikt hadden vermaenden haer, tegenwoordig zijnde, met seer uytnemende heerlijcke leeringe, en adsent zijnde van haer, dedden so alle neerstigheyd, door brieven aen haer te schrijven, vol van de ware leere der saligheydt, maer sy zijn naderhand verachters geworden van alle dese kostelijke, en lofweerdige zegeningen en genade, die Godt door
| |
| |
sijne Dienaers haer hadden toegesonden, soo dat sy het goede werck, dat alrede in haer begonnen was, hebben laten slippen, en ondanckbaer geworden, soo dat de Heere, die een rechtveerdige Richter is, en nooyt de ondanckbaerheidt ongestraft laet, heeft dese drie Steden door een schrikkelijcke Aerdbevinge omgekeert.
WAt baet doch kracht en macht, en luyster van de Steden?
't Is niet meer als een schets, siet haer eens omgekeert;
Sy van de Apostels eerst vermaert, en seer gebede
Tot de Godsaligheyt, en achten het niets weerd,
Hier leyt Hierapolis, en Laodicea,
Coplosse met haer drien gekeert het onderste boven
Haer tijdt verwareloost, verachters van gena,
U hoogste hoogheyt leyt nu in de aert verschoven,
Een schrik voor al die geen, die haer hier noch verheffen
Boven het geen Godts woordt ons altijdt heeft verboon;
Want seker sal het quaedt d'ondanckbaer mensch aantreffen;
Verachters van Godts woort ontfangen altyt loon,
Die hem niet vast en hegt, aen liefde ende waerheyt
Raeckt haestelijk in een strick die hem altijdt vast houdt;
Verachters van het licht, en d'alderbeste klaerheyt
Die storten in een poel daer 't licht nooyt wert aenschout.
Vele Steden in Asia, Africa, en een groot gedeelte van Europa, daer de Apostelen geleert
| |
| |
hadde, en alwaer sy uytnemende Tempelen hadden laten oprechten, om Godsdienstigheydt te plegen, en om de zuyvere waerheyt voort te planten, O sy sijn geraeckt onder den Paus van Romen, ende den Turck: sy tasten de duysternis van Mahomet, en dat met vreugde; andere die dwalen in de Pauselijcke afgodery, al huppelende zijn sy onweetende van hare blintheyt, wandelende sonder te weten waer sy heenen gaen, het licht is van haer weg genomen, en aen andere volckeren over gebracht: dit is haer alles overkomen om dat sy zijn verachters geworden van het zuyvere woordt des Heeren, en versmaders van hare getrouwe Leeraers die haer van Godt waren toegesonden.
HOe meenigmael heeft Godt sijn kandelaer berooft,
En 't eenemael het vier, en 't ligt daer van verdooft,
Wanneer den mensch begint den walg daer me te steecken,
Soo laet hy wel haest weer aen sijn Woort ontbreecken,
Hy geeft het ander volck, dat hy voor beter keurt.
Gelijk dat hier, en elders voortyds is gebeurt,
Want Godt en kan dog geen verachters noyt verdragen,
Die niet getrouw en blyft, die werden al geslagen,
Op d'een of d'ander wys, gelyk gy hebt gehoort,
Hier van is overvloet te vinden in Gods woord:
De swaerste straffen syn den mensch hier overkomen
Om dat sy 't woort van Godt niet hebben waergenomen,
Den eene die verdrenkt, den andere die verbrant,
| |
| |
Den derden schrickt en sterft, door 't schryven aen de wandt:
Den vierde die keert om: den vyfde sinkt in d'aert,
Den sesten wort verjaegt door 't voetvolk, of te paerde:
Den sevensten die moet na Babels Vangenhuys,
Voor jaren tseventig en komen sy niet tuys,
Den agsten die verblint, of wort geheel verduistert
Door Paus of Mahomet: den negenden gekluystert
Den tienden slaet sijn handen aen sijn eygen leven
Om dat hy niet getrou sijn Meester is gebleven,
Den elfden sterft door pest: den twaelfden door 't sweert
Den dertienden die wort van honger heel verteert
't Is tot dienst van Godt, wat hy maer wil gebruken
Om hier den godloos uyt het leven weg te rucken,
Hy heeft 'er duysenden die hem ten dienste staen,
En wat hy maer gebiet dat wort altydt gedaen,
't Is al het Heyr Gods, meer als men kan bedenken
Door luysen en door stof kan hy de menschen krenken;
't Is waer dat eenderley haer by somtyds weervaert
Den Rechtveerdigen, en die godloos zyn van aert
Sy komen bey wel om, met een en 't selfde oordeel,
Maer d'een tot dwaerder straf, en d'ander tot voordeel,
Soo handelt Godt op 't Lant, soo doet hy oock op Zee,
Sy zyn niet al godloos die omkomt door dat wee,
Dog daer's groot onderscheyt in d'een of d'anders sterven,
Den godloos sterft altyt, de vromen 't leven erven.
O vromen vreest dan niet, blyft dog altydt getrou,
| |
| |
Alwaer 't dat gy met den godloosen omkomen sou
't Sou haest kunnen geschien dat sulcks quam te beuren,
Terwyl ons land vol is van breuken en van scheuren;
In Kerck en Politi is veel oneenigheydt,
Men siet dat het gebodt van liefde onderleyt,
De goedertierentheydt die is nu uyt den landen,
Daer's onrecht haet en nyt en openbare schanden:
Wy sullen in 't besluyt noch meerder toonen aen,
Van 't quaet dat men nu siet in ons Landt omgaen.
Daerom O wat staet ons doch al quaet in dese laetste dagen te verwachten, en wat hangen al wolcken van donckerheydt over de tegen woordige boose Werelt; maer bysonder over ons lieve Vaderlant, terwijl dat men siet daer in alderley sonden in zwang gaen, die men sou kunnen bedencken: de sonden van de eerste wereldt hebben wy te vooren aengetoont; maer het staet te vreesen, of wy haer niet verre te boven gaen, de sonden van de eerste Wereldt eens in de weegschael geleyt met die tegenwoordig gedaen worden, gewisselijck, mijns bedunckens, soo souden de laetste van onse tijdt die van de eerste verre overhalen: wat een sondelijckheydt wordt 'er tegenwoordig in het huywelijk nemen en geven gepleegt, de voorbereydselen daer van zijn meenigmael dronkenschappen, lichtveerdige gezangen en snaren gespeel, ydele klappery, vuyle en onnutte redenen, vol aenleydinge tot alle ontuchtigheydt, ende de vermaninge tot de jongen, die geestelyk behoorden te zijn, bysonderlijck in de eerste beginselen, wanneer dat sy
| |
| |
haer soecken te begeven in die swaerwichtige Huwelyks-staet, daer van best te pas sou komen matigheydt, stichtelijcke redenen, waerschouwinge tot allerly deugden en Godsaligheyd, voorstellinge van veele bekommernisse, verdruckinge in het vleesch, en meer andere noodzakelijcke plichten, die men haer hoorde voor te houwen als een spiegel, om te doen sien de bekommernisse die haer te verwagten staen, maer men keerd den spiegel om, en men hangt, gelijk veel word geseyd, het bord verkeerd, men slaet een kleed voor de deugt, en men ontsteekt de keersse om ydelheyd te pleegen, en die haer niet kan volgen, scheppen meenigmael vermaek om het noch te mogen aenschouwen. De sonden van het Huywelijk nemen in de eerste Wereld was, om dat sy namen tot hare wijven de dochteren van de kinderen der menschen om dat sy schoon waren, Gen. 6. vers 2. Ende sy namen hen wyven uyt alle die sy verkooren hadden. En soo sietmen meenigmael tegenwoordig ook meer na schoonheyde, rijkdom en eere van de wereldt, als men siet na die dat missen, en nochtans verciert zijn met deugden van Godsaligheyd: weynig beginnen met Godt, weynig raetslagen met hem, weynig bidden hem dat haeren trouwdag mocht strecken tot sijn eer, en tot bevordering van hare saligheyd en dit doet menigmael de zaek soo slecht uytvallen dat daer veel sonden komen uyt te ontstaan, waer van men hedendaegs tot bedroefheyd niet dan al te veel exempelen komt te sien. De sonden van Sodoma zijn onder ons, Pharaos hoogmoedigheyd, in Korach, Dothau en Abirams murmereringe tegen de waerheyd, 't misbruy-
| |
| |
ken van Gods naem, en sijn heylige Sacramenten wordt by ons overvloedig gepleegt, 't verval is seer groot selfs in de Kerk, welk meer lijkt na de wereldt, ans na 't geestelyk, want daer siet men menigmael twist en oneenigheydt, hooveerdigheyd, slaperigheyd, en weynig aendacht tot het hooren van 't woord Gods, en het gebeurd niet dan al te veel dat die predikt, en die aenhoort, malkander haten, dronckers, hoereerders, lasteraers, gierigaers, woeckeraers, speelers, dobbelaers en veele die een ergelijck leeven leyden, komen daer se niet en hooren. En het misbruyk datter tegenwoordig ontrent de nieuw gebooren in swang gaet, wordt by weynige ter harten genomen, 't woordt der waerheyd, wort by ons overvloedig gepreekt, maer de saek die steekt. Al de straffen, die Godt ooyt den menschen om haer sonden heeft toegebracht, worden alle dagen verkondigt, en uytgeroepen: Noach riep alleen tot de eerste wereld dat sy haer moesten bekeeren; maer hoe is ons kleyne land vervult van veele die hare stemmen daer toe verheffen om den menschen tot bekeeringe te brengen, maer 't is gelijk 't spreekwoord seyd, geklopt voor een dootmans deur, den hamer staet wel op de klok, maer en komt 'er niet van binnen, de menschen zijn tegenwoordige soo bedurven, dat de medecijne voor veele niet en helpen, de breuke is groot de wonden zijn ongeneesselijk, en het staet seer te beduchten, of onse beste reuckwercken niet een gruwel voor Godt en zijn geworden: want ons land is vervult met onrecht, de menschen vertonen haer tegenwoordig liefhebbers te zijn van haer eygen selven, ladunckend, hoveerdig, trots en moe-
| |
| |
dig, om dat sy somtijds eenige goederen meer als anderen in dit leven tot haer deel verkregen hebben, anderen zijn moedig op hare gaven, anderen op hare Ampten, en eere van de wereld welcke sy bekomen hebben, waer toe dat sy meenigmael geen moeyten en koste hebben komen te sparen, gruwelijcke vloecken, en vuyle reden komen uyt den monden van veel genaemde Christenen, de dagelijckse diskoerse zijn soo vermengt met qualijk en vuylspreeken, dat het beste en het slegste door malkander gehutst, niet goet genoeg en zou zijn om op den mishoop te werpen, en dat noch het slimsten is, men schaemt sig niet, by wie of waer met kinderen, of met eerbare oude. De oordelen Godts waer door dat anderen om hare sonden zijn ondergaen, en worden niet geacht, en die, waer mee de Heere ons dreygt, en worden niet ter harten genomen, so dat die woorden welck Iosephus in sijn vijfde Boeck van den Ioodschen krijg, Fol. 296. tot den Ioden sprak, op ons soude kunnen toegepast worden, daer hy seydt, leydet gy niet een godloser, ende erger leven, dan die, welcke voor u te gronden gegaen zijn? Gods zegeningen zijn verwaerloost, sijn Woord versmaet, ende sijn lankmoedigheydt seer getergt, want sy seggen. 2. Petri 3. vers 4. waer is de belofte zyner toekomste? want van dien $dag$$dat de Vaders ontslapen zijn, blyven alle dingen alzoo $gelyk$$ van het begin der scheppinge. Pred. 8 vers 11. Om dat niet haastelyk het oordeel over de boose daet geschiet, daerom is het hart van de kind'ren der mensche in hen vol om quaet te doen. Waar op dese woorden kunnen toegepast worden welke staen Ezech. 6: vers 11. Soo zeid de
| |
| |
Heere, slaet met uwe handt, en stamt met uwen voet, ende segt; ach! over alle gruwelen der boosheden van het huys Israels, want sy sullen door het zweert, door den honger, ende door de pestilentie vallen. En Ierem. 53. vers 13. Gy die aen vele wateren woont, die machtig zyt van schatten, u eynde is gekomen, die mate uwer gierigheydt. Om te besluyten, sal ik dese waerschouwinge hier nog by doen: O! Nederlandt weest doch op u hoede, gy die ook aen veele wateren woond, hy die ook magtig zijt geworden van schatten, wonderlijck heeft de Heere u verhoogt, siet toe, dat gy op het laegste van hem ook niet neder gestooten wordt, de bijl is alrede aen de wortel des booms geleyd, men siet al beginselen van Gods oordeelen, de smarten op hem sijn nakede, indien gy hem niet te voed en komt te vallen, soo sullen sijne oordeelen op u soo gewisselijk vallen, als sy ooyt op eenige volckeren gevallen zijn, Malea. 4. v. 1. want siet die dag komt, brandende als een oven, dan sullen alle hoogmoedige, ende al wie godloosheyd doet, een stoppel zijn, ende de toekomstige dag sal se in vlamme setten, seyt de Heere der Heyrscharen, die hem noch wortel, nog btak laten sal. Eph. 4. vers 25. Daerom legget af de leugen, ende spreket de waerheydt yegelyk met synen naesten. Amos 5. vers 14. Soecket het goede, ende niet het boose: En vers 15. hatet het bose en hebbet lief het goede, ende bestellet het regt in der poorte, misschien sal de Heere de God der Heyrscharen Iosephs overblyfselen genadig zyn. Volgt die les van Paulu Ephese 4 vers 29. Geen vuyle reden en gae uyt uwe mont, maer so daer eenige goede reden is tot nuttige stichtinge, op dat sy genade
| |
| |
geven dien diese hooren. En Ephese 5 v. 4. Nog oneerbaerheyd, noch sot geklap, ofte geckerny welke niet en betamen, maer veel meer dancksegginge. Ephese 5. vers 14. Daerom segt by, ontwaekt gy die slaept, ende staet op uyt den dooden, ende Christus sal over u ligten. vers 15. Siet dan hoe gy voorsichtelyk wandelt, niet als onwyse, maer als wyse, vers 16. Den tyd uitkoopende dewyle der dagen boos zyn, vers 17. Daerom en zyt niet onverstandig, maer verstaet welcke de wille des Heere sy vers 18. Daerom en wo9rd niet droncken in wyn, waer in overdaed is, maer wordt vervult met den geest, vers 19. spreekende onder malkander met Psalmen, ende Lofzangen, ende geestelyke Liedekens singende, ende Psalmen den Heere in uwe herte. vers 20. Danckende alle tydt over alle dingen God ende den Vader in den name onses Heeren Iesu Christi.
O Nederlandt u kruys dat groeyt,
Om u sonden hoog verheven,
Die gy al lang hebt bedreven,
Daer door gy al stinkent broeyt:
Op het Landt en op u Scheepen,
En noch duysenderley quaet,
Wordt vrywillig aengegrepen:
Godt te bidden wordt versmaet,
Of al knorrende begonnen,
| |
| |
'k Heb dit selds ondervonnen,
Dat het soo met veel toegaet,
't Beste middel word vergeten,
En by na als niet geacht,
Veel die bidden maer d'aendacht
Hebben sy verr' weg gesmetenL
Siet nu doch eens in de Kerck,
Hoe dat veel 't Gebedt ontwycken,
En niet eens daer na en kycken,
Is dat Christenen haer werck?
Is dat het werck van een Christen,
Uyt den Godsdienst weg te gaen,
Eer haer plichten zijn gedaen?
O! indien sy dit niet wisten,
't Sou haer dan soo dier niet staen
Maer al willens weg te loopen,
En dat noch met groote hoopen,
O! dat zyn verkeerde paen:
Dat is van de maeltydt scheyen
Eer men God eens heeft gedanckt,
Waer den mensch dog na verlangt;
Dat hy soo lang niet kan beyen,
't Beste middel is 't gebed,
Als men 't wel komt te gebrucken
| |
| |
Dan zoo sal men vruchten plukken?
Dan zoo word den akker vet:
Maar och laas in deze dagen!
Word den akker dorr' en schraal,
Dit is de oorzaak altemaal.
Dat men 't quaad zo licht durft wagen,
Droevig mag men u wel nomen,
Want 't is nu zoo verr' gekomen,
Dat men God niet recht belyd:
En noch dreigt hy swaarder straf,
Als hy ooyt te voren gaf,
Nochtans word veel quaad bedreven.
Is het Christendom verbastert,
Iesus naam werd seer gelastert,
Worden uyt zyn plaats gerukt,
En dan met de voet getreden.
't Is een schrik wanneer men hoord
Dronke mensche discoureren,
| |
| |
Van het zuiv're woord des Heeren,
Ia met spotten komt men voort,
Kunt gy niet een uirtje waken,
Zeid'er meenig in de nagt,
Als hy vrolijk zit en lagt?
Is dit vergelijking maken
Met de woorden van den Heer
Die in 't Hof soo zwaar moest lyen,
Dat het bloed aan weder zyen
Liep van zyne wangen neer,
Uit den diepten roep een ander
Heer in mijn benaeutheid groot
Buiten prijk en sonder nood:
Dus soo lacht men met malkander
Davids roepen quam uit 't hart,
Die hy hadde uyt gevonden,
Maer by haar geen zonden zart.
Gras en hooy is 's menschen leeven,
O hoe dier word dat gekocht,
't Geen geen heyl of troost kan geven.
Uyt den mond van veele menschen.
| |
| |
Gruiwelijke wreede wenschen,
En veel trots en quaad bescheid,
Is maar veel haar tyd verdryf
Duyvels wenst men in het lyf
Of de hals werd u gebrooken,
Of de Duyvel haal myn weg
Zoo ik dat niet kom te wreeken,
Of ik zal u 't hart afsteeken
Duivels kind hoort wat ik zeg:
O den hagel of den donderdag
By haar Ziel en dan nog meer
Komt 'er uyt en nog volmonder,
'k Had de Duivel tot mijn vriend,
'k Kost licht in de Helle raken,
Dit zyn al gemeene spraken,
Van 't volk dat de werelt dient.
't Is voorwaar wel om te gruywen
Dat men daaglyks siet geschien;
Yder soekt met haar te huywen.
Ongeschikte schilderkunst,
Hangt men nu voor yders oogen
| |
| |
't Geen men niet behoort te doogen
Want hier door wykt Godes gunst,
O de tyd staat voor de deur,
Dat God al het quaad zal straffen:
Soo wy 't quaad niet af en schaffen;
Noach riep zeer veele jaren,
Maar den Mensch die achten 't niet,
Voor zy zagen haar verdriet,
En doe wou God niemant sparen,
Als maar Noach met de zynen,
Voor moest al de rest verdwynen
In die groote water-plas.
Dit is 't einde van den zondaren,
Die hem niet by tyds bekeert,
Dat hy sterf en nooit verteert,
En moet eeuwig qualyk varen.
Schrik dan al gy boze lien,
Denkt niet 't is maar ydel praten,
Wilje 't quaad daarom niet laten?
Gy zult aa quaad ook noit ontvlien.
|
|
Auteursrechtvrij